وقتی پا‌ها سنگین می‌شوند

به گزارش «استپ تو هلث»؛ سندرم پا‌های سنگین شرایطی جدی نیست. با این وجود این شرایط می‌تواند فعالیت‌های روزانه شما را محدود کند و بر همین اساس باید بر آن نظارت داشت و کنترل شود.

سندرم پا‌های سنگین ۲۰ تا ۳۰ درصد از جمعیت بزرگسال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این شرایط می‌تواند ۵۰ درصد از افرادی بالای ۵۰ سال را تحت تاثیر قرار دهد و در زنان نسبت به مردان پنج برابر شایع‌تر است. همچنین، سندرم پا‌های سنگین در افراد چاق، آن‌هایی که کم تحرک هستند یا زمان زیادی را در حالت ایستاده سپری می‌کنند بیشتر شایع است.

متاسفانه، در بسیاری از موارد، این مشکل سلامت به طور مستقیم با شغل و حرفه فرد مرتبط است. گذراندن چندین ساعت در حالت ایستاده یا نشسته می‌تواند اثر منفی بر سلامت کلی و سلامت پا‌های شما داشته باشد.

سندرم پا‌های سنگین چیست؟

به دلیل روند طبیعی پیری سلولی، اندازه دیواره سلول‌ها افزایش می‌یابد. این موجب می‌شود رگ‌های خونی که از سلول‌های زیادی تشکیل شده اند شکننده‌تر شده و کارایی کمتری داشته باشند.

عملکرد سیاهرگ‌ها جمع آوری خون از سراسر بدن و برگرداندن آن به قلب است. در مورد سیستم سیاهرگی پاها، برای این که خون به سمت بالا و خلاف جهت گرانش زمین حرکت کند، سیاهرگ‌ها به دریچه‌های کوچکی مجهز هستند که از عقب رفتن خون پیشگیری می‌کنند و همچنین لایه عضلانی به پمپاژ خون کمک می‌کند.

زمانی که ضعفی در بازگشت خون وجود داشته باشد، چه به دلیل نقص در پمپاژ یا به دلیل راکد ماندن خون، نخستین علائم ظاهر می‌شوند که ممکن است شامل سنگینی، خستگی و تورم در پا‌ها باشند. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که مایع از سیاهرگ‌ها به بافت‌ها نشت می‌کند.

در صورت تداوم این شرایط، به واسطه فشار بیش از حد بر دیواره‌های سیاهرگی، آن‌ها توانایی خود برای حفظ خون در خود را از دست می‌دهند. این زمانی است که سیاهرگ‌های واریسی و بیماری عروقی رایج که به نام نارسایی مزمن سیاهرگی شناخته می‌شود، ظاهر می‌شوند.

علائم سندرم پا‌های سنگین

به طور کلی، نشانه‌ها و علائم سندرم پا‌های سنگین شامل موارد زیر می‌شوند:

- سنگینی و تورم در پا‌ها

- درد

- خارش

- خستگی

- کرامپ‌های عضلانی

- پارستزی یا خواب‌رفتگی شبانه (احساس بی حسی در پاها)

- گزگز و سفتی

- سیاهرگ‌های واریسی

- تورم که هنگام ایستادن یا بی تحرکی در طولانی مدت تشدید می‌شود

به این نکته توجه داشته باشید که در بیشتر موارد شایع‌ترین علائم شامل خارش، سنگینی و درد می‌شوند.

چه عواملی بر سندرم پا‌های سنگین تاثیرگذار هستند

برخی عوامل مانند مواردی که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است، افراد را مستعد ابتلا به سندرم پا‌های سنگین می‌سازند. از جمله مواردی که کنترلی بر آن‌ها ندارید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- سن. مطالعات متعدد نشان داده اند که فراوانی بیماری‌های سیاهرگی در افراد بالای ۶۵ سال به میزان ۶۰ درصد بیشتر است.

- سابقه پزشکی شخصی (بیماری گردش خون در گذشته).

- استعداد ژنتیکی (سابقه خانوادگی).

- وضعیت هورمونی (به ویژه طی دوران بارداری و یائسگی یا هنگامی که دارو‌های ضد باردرای مصرف می‌شود یا فرد درمان جایگزینی هورمون را پشت سر می‌گذارد).

- مورفولوژی پا. صافی کف پا انقباض عضلانی که به طور معمول هنگام راه رفتن رخ می‌دهد را کاهش می‌دهد.

افزون بر این، بر برخی عوامل تشدید کننده سندرم پا‌های سنگین می‌توان کنترل داشت که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- فعالیت بدنی

- ایستادن یا نشستن طولانی مدت

- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض خورشید یا گرما

- مشاغلی با خطر بیشتر مانند پرسنل بیمارستان، مهمانداران، پرسنل هتل، آرایشگران، کارمندان اداری، رانندگان، معلمان، و اپراتور‌های تلفن

- وزن اضافه یا چاقی، به ویژه در مورد زنان. افزایش بافت چربی در پا‌ها کارایی پمپاژ عضلانی برای کمک به بازگشت خون سیاهرگی را کاهش می‌دهد.

- یبوست، زیرا موجب افزایش فشار شکمی شده و می‌تواند بازگشت خون به قلب را دشوار کند.

- لباس‌های تنگ که پا‌ها و کفل‌ها را احاطه می‌کنند و می‌توانند در بازگشت خون سیاهرگی اختلال ایجاد کنند.

- دما‌های بالا. گرما می‌تواند موجب گشاد شدن سیاهرگ‌ها شده و بازگشت خون به قلب را دشوار کند.

تمام این موارد می‌توانند پیش از ظهور سندرم پا‌های سنگین اصلاح شوند و شما می‌توانید به تسکین ناراحتی و عوارض بلند مدت کمک کنید.

نکته‌هایی برای پیشگیری و تسکین سندرم پا‌های سنگین

راه حل اصلی برای پیشگیری از سندرم پا‌های سنگین تغییر عادات سبک زندگی است. از جمله اقداماتی که می‌توانید برای پیشگیری از این شرایط یا تسکین آثار آن انجام دهید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

پا‌های خود را بالاتر قرار دهید. بالاتر قرار دادن پا‌ها برای حداقل ۳۰ دقیقه دو تا سه بار در روز را مد نظر قرار دهید. شما می‌توانید روی یک صندلی نشسته و پا‌ها را بالاتر از سطح کفل قرار دهید بدون این که آن‌ها را از روی هم رد کنید.

هر روز برای حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه ورزش کنید. فعالیت‌های ایروبیک مانند شنا، دوچرخه سواری، پیلاتس یا یوگا از بهترین گزینه‌هایی هستند که می‌توانید مد نظر قرار دهید.

وزن اضافه خود را کاهش دهید یا از افزایش وزن جلوگیری کنید.

از منابع گرما و قرار گرفتن بیش از حد در معرض خورشید پرهیز کنید. حمام آب سرد می‌تواند مفید باشد.

در شرایطی که پا‌ها چهار تا هشت اینچ (۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر) بالاتر از سطح بدن هستند، بخوابید.

از پوشیدن لباس‌ها یا کفش‌های تنگ پرهیز کنید. استفاده از پارچه‌های قابل تنفس توصیه می‌شود. از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند پرهیز کنید.

از ابتلا به یبوست پیشگیری کرده یا آن را درمان کنید. یک رژیم غذایی سرشار از فیبر می‌تواند مفید باشد.

فشار خون خود را کنترل کنید.

از پا‌ها به سمت بالا ماساژ دهید. این به گردش خون بهتر و کاهش انباشت مایع در قوزک پا‌ها کمک می‌کند.

درمان‌های احتمالی

اگرچه سندرم پا‌های سنگین شرایطی جدی نیست، اما شیوع آن رو به افزایش است. در حال حاضر، متخصصان پزشکی موارد زیر را توصیه می‌کنند:

درمان فشرده سازی: این شامل اعمال فشار به پا‌ها با استفاده از جوراب‌ها یا بانداژ‌های فشرده سازی منعطف می‌شود. پزشک می‌تواند در انتخاب گزینه مناسب به شما کمک کند.

آب درمانی: دوش گرفتن با آب سرد همراه با ماساژ یا استفاده متناوب از آب گرم و سرد می‌تواند به تحریک گردش خون سیاهرگی کمک کند.

گیاه درمانی: برخی گیاهان دارویی به بهبود گردش خون کمک می‌کنند. به خاطر داشته باشید تنها موارد توصیه شده توسط پزشک یا داروساز خود را استفاده کنید. گینکو بیلوبا، فندق افسونگر و جاروب قصاب از موارد شناخته شده در این زمینه هستند.

داروها: این شامل تجویز دارو‌های ونوتونیک می‌شود که به بهبود گردش خون سیاهرگی کمک می‌کنند.

جراحی عروق: این مورد تنها در موارد شدید که گزینه‌های درمان دیگر کارایی ندارند، استفاده می‌شود.

به طور خلاصه، سندرم پا‌های سنگین شرایطی است که در صورت عدم رسیدگی و درمان مناسب می‌تواند بر کیفیت زندگی شما تاثیرگذار باشد. از این رو، مشورت با پزشک در صورت مشاهده علائم اولیه توصیه می‌شود.