علت شک به همسر و چاره ذهن شکاک در رابطه چیست؟

علل شک به همسر یکی دو تا نیست، اما برخی از آن‌ها از بقیه مهم ترند. گاهی علائم خیانت دلیل ایجاد شک هستند و گاهی حسادت. بسته به نوع تفسیری که از این نشانه‌ها داریم و احساسات درونی مان، این شک ممکن است واقعی باشد یا فقط درذهنِ ما ایجاد شده باشد.

مشاهدهٔ علائم مربوط به خیانت: آیا همهٔ این‌ها فقط درذهن ماست یا مصداق واقعی دارد؟
متداول‌ترین علت شک به همسر مشاهدهٔ علائم و نشانه‌هایی است که ازخیانت او حکایت می‌کنند. تعداد این نشانه‌ها زیاد است. برخی از آن‌ها می‌توانند کاملا ظریف باشند (به عنوان مثال، طولانی ترشدن ساعات کاری همسر)، اما برخی دیگر واضح ترند (برای نمونه، پی بردن به اینکه همسر به بیماری‌های مقاربتی مبتلا شده است).

برخی از علائم خیانت عبارت اند از:
هدیه‌های غیرمنتظره، استشمام بوی عطر زنانه یا افترشیو مردانه از همسر، طولانی ترشدن ساعات کاری، ترک اتاق درهنگام پیام دادن یا صحبت کردن با تلفن، تغییردادن رمزعبور تلفن، مشاهدهٔ برخی دارو‌ها برای درمان بیماری‌ها و مشکلات آمیزشی و نظایر آنها. در یک مطالعه که روی ۱۰۰۰ نفر شرکت کننده از کشور‌های مختلف اروپا و آمریکا انجام شد، مشخص شد متداول‌ترین نشانه‌هایی که بیشتر افراد (۵۳ تا ۵۵ درصد) آن‌ها را شک برانگیز قلمداد می‌کردند عبارت اند از:

کاهش تعداد دفعات رابطه ٔجنسی.
ترک اتاق درهنگام پیام دادن.
نوسانات خلقی همسر.

باوجود اینکه این علائم از همه متداول‌تر هستند، اما نسبت به برخی از نشانه‌ها خفیف ترند و این طور نیست که افراد همیشه آن‌ها را شک برانگیز تلقی کنند. آن دسته از نشانه‌هایی که بیشتر از هرچیز شک افراد را تقویت می‌کنند عبارت اند از:

ابتلا به عفونت‌های آمیزشی.
یافتن تصاویری از عکس‌های نامناسب و مستهجن در تلفن همسر.
و ممانعت شدید او از اینکه همسرش به تلفن دست بزند.
نوع تفسیر افراد از این نشانه‌ها باتوجه به جنسیت متفاوت است. در این نظرسنجی، مشخص شد زنان بیشتر از مردان نشانه‌های مربوط به تلفن را مشکوک می‌دانستند. تعداد زنانی که فکر می‌کردند شریک زندگی شان رمزش را به طور مشکوکی تغییر داده است ۷۳ درصد بیشتر از مردان بود. درمقابل، تعداد مردانی که ترک اتاق درهنگام پیام دادن را مشکوک‌تر می‌دیدند، ۳۸ درصد بیشتر از زنان بود.

حسادت: من باید تنها فرد مهم در زندگی تو باشم!
حسادت در روابط عاطفی یکی دیگر از عواملی است که منجر به شک می‌شود. حسادت انواع مختلفی دارد. یکی از انواع حسادت، حسادت واکنشی است و زمانی اتفاق می‌افتد که شریک زندگی تان به خاطر فردی دیگر شما را ترک می‌کند. در این شرایط، رابطهٔ فعلی تان را باخته اید و رابطهٔ جدیدی بدون وجود شما درحال شکل گیری است. نوع دیگر حسادت که صرفا باتوجه به ذهن ما ایجاد می‌شود و ارتباطی با اعمال واقعی شریک عاطفی مان ندارد، حسادت ناشی از بدگمانی است. تحمل این نوع حسادت سخت‌تر است، زیرا مطمئن نیستیم که واقعیت چیست و نمی‌دانیم چه واکنشی باید نشان بدهیم.

علائم حسادت ناشی از بدگمانی عبارت اند از:

ناامنی بیشتر.
دلبستگی اجتنابی بیشتر.
حسادت مزمن بیشتر.
عزت نفس پایین تر.
هیجانات منفی مداوم نسبت به شریک زندگی.
پاییدن همسر و بررسی فعالیت‌های او.
شنود تماس‌های تلفنی او.
چک کردن پیام هایش.
زیروروکردن وسایل شخصی اش.

احساس ناامنی درزمانی که همسر به فردی توجه می‌کند که ممکن است رقیب احتمالی باشد.
ناامنی و تخیل فعال دو مؤلفهٔ مهم از حسادت ناشی از بدگمانی هستند. البته بیشتر مواقع این افکار کاملا غیرمنطقی به نظر می‌رسند.

معمولا هرچیزی که نامعلوم و مشکوک باشد و نتوانیم توضیحی برای آن پیدا کنیم ما را هیجان زده می‌کند، زیرا آن را غیرعادی تلقی می‌کنیم. هنگامی که اوضاع باثبات می‌شود، دیگر دلیلی برای اینکه سیستم ذهنی ما هشیار و گوش به زنگ باشد وجود ندارد. شرایط مبهم ماهیتی ناقص دارند و به همین دلیل می‌توانند برای رابطه خطرآفرین باشند. خیانت به همسر هم ازجمله مواردی است که ماهیت ناقص دارد. افرادی که به همسر خیانت می‌کنند شاید رضایت عمیقی را احساس کنند، اما همچنان مشتاق اند که بیشتر در این رابطه پیش بروند و رضایت بیشتری کسب کنند. شک نوعی فرض خود انجام (self-fulfilling prophecy) به شمارمی رود. بذر‌های اولیهٔ شک به وفاداری شریک زندگی، دامنهٔ وسیع تری از بی اطمینانی را به وجود می‌آورد. شک به همسر سبب می‌شود دائما رفتار‌های همسرمان را تفسیر کنیم و به هرطریقی او را بیازماییم. هر رفتار، اقدام یا کلمه را به عنوان نشانه‌ای با معنای متفاوت تعبیر می‌کنیم که حس بی اعتمادی را تقویت و تشدید می‌کند؛ بنابراین در یک چرخهٔ معیوب بی پایان، هرچه دلایلی که برای حسادت پیدا می‌کنیم بیشتر می‌شوند، سوءظن مان محکم‌تر و پیداکردن دلایل راحت‌تر می‌شود. انرژی شدید حسادت در ما جمع می‌شود و از درون ما را می‌بلعد. ازآنجاکه شک به همسر سبب می‌شود بیشتر به رفتار‌های همسرمان دقت کنیم، توجه مان هم به او بیشتر می‌شود. به این ترتیب او هم احتمالا بدش نمی‌آید طوری رفتار کند که بیشتر به او شک کنیم و نگران پایان یافتن رابطه مان باشیم.

بهترین دوست از جنس مخالف: آیا این می‌تواند تهدیدی پنهانی باشد؟
یکی از موارد شکاک شدن افراد نسبت به همسر، وجود دوستی صمیمی از جنس مخالف است. در یک مطالعه که محققان روی ۳۴۶ نفر از افراد بین ۱۸ تا ۶۴ سال انجام دادند، مشخص شد افرادی که در مرحلهٔ نامزدی هستند بیشتر از سایر افراد (متأهل یا درمرحله آشنایی) نسبت به این دوستی نگرش منفی دارند. همچنین این افراد هنگامی که از سوی این دوست احساس تهدید می‌کنند، بیشتر تمایل دارند به همسرشان پرخاش کنند تا اینکه با او دربارهٔ این شرایط صحبت کنند یا ارتباطی سازنده برقرار کنند. امکان بروز عشق بین دوستان از جنس مخالف اغلب موضوع بسیاری از فیلم‌هایی بوده است که دوستی‌های افلاطونی را به تصویر می‌کشند. این فیلم‌ها اصرار دارند ثابت کنند که همیشه احتمالش وجود دارد که زن و مردی که بهترین رفقای هم هستند کششی پنهانی نسبت به یکدیگر داشته باشند. البته این طور نیست که فقط دنیای سینما به این موضوع اهمیت بدهد، این امر از دیرباز موضوع مطالعهٔ روانشناسان و جامعه شناسان هم بوده است. معمولا فرهنگ عامهٔ مردم این عقیده را تقویت می‌کند که شریک عاطفی فردی که بهترین دوستش از جنس مخالف است، همیشه باید مراقب و گوش به زنگ باشد. شاید به همین دلیل است که بیشتر افراد تمایلی ندارند بهترین دوست همسرشان از جنس مخالف باشد. فرض دگرجنس گراهنجاری (Heteronormative) بر این اصل استوار است که طبیعت انسان ایجاب می‌کند دو جنس مخالف نسبت به هم کشش داشته باشند. این فرض ازنظر اجتماعی ما را طوری شکل داده است که مردان و زنان را به عنوان شریک عشقی یا جنسی درنظر بگیریم. به همین دلیل فرض شایع این است که دوستی بین مردان و زنان می‌تواند به چیزی بیشتر از یک دوستی ساده تبدیل شود. هنوز مشخص نیست که آیا ارتباط بین نگرش‌های منفی نسبت به دوستی‌های با جنس مخالف و حسادت شدید می‌تواند به دلیل باور‌های شخصی فرد نسبت به نقش جنسیت‌های مختلف باشد یا خیر. به عنوان مثال، زنی با عقاید سنتی‌تر دربارهٔ جنسیت ممکن است به بهترین دوست همسرش که او هم یک زن است به چشم یک تهدید بنگرد. او ممکن است این طور فکر کند که من باید تنها زن زندگی تو باشم و باید بتوانم همهٔ خواسته‌های تو را برآورده کنم؛ بنابراین نیازی به زن دیگر نیست. تو هم اگر عاشق منی، فقط باید به من رو کنی. یک مرد با همین عقاید سفت وسخت دربارهٔ نقش جنسیت ها، ممکن است نسبت به همسرش احساس مالکیت داشته باشد و بگوید همسر من فقط و فقط متعلق به من است. نتایج این مطالعه نشان داد وضعیت رابطه می‌تواند درمیزان اعتماد افراد به چنین دوستی‌هایی نقش داشته باشد. جالب‌ترین یافته این مطالعه این بود که بیشترین مشکل را نامزد‌ها داشتند. این افراد بیشتر تمایل داشتند از رابطه شان محافظت کنند؛ شاید به این دلیل که نزدیک به عروسی بودند و نمی‌خواستند هیچ چیز یا هیچ کس (ازجمله دوستی از جنس مخالف) ازدواج آینده آن‌ها را به خطر اندازد. آن‌ها اظهار داشتند که ازبین تمام انواع زوج‌ها درمراحل مختلف از آشنایی تا متأهلی، این نامزد‌ها بودند که بیشتر از هرکسی درشرایط پراسترس قرار داشتند. نامزد‌ها از یک سو استرس یکی کردن دو زندگی جداگانه را دارند و ازسوی دیگر، به دلیل برنامه ریزی برای مراسم عروسی که می‌تواند با مشکلات متعددی ازجمله مشکلات خانوادگی، محدودیت‌های مالی و نظایر آن‌ها همراه باشد تحت فشارند. هردوی این عوامل استرس طولانی مدتی را در افراد و روابط باقی می‌گذارند. استرس می‌تواند مشخصا عامل خطر برای احساس حسادت باشد. هنگامی که استرس داریم، به روش‌های ناسالمِ مقابله با این موضوع روی می‌آوریم. امنیت مان کاهش می‌یابد و احتمال زیادی دارد بخواهیم دنیای اطراف مان را کنترل کنیم. چسبیدن به این تغییر هویت سبب می‌شود ناامنی در وجودمان بیدار شود. ازآنجاکه نمی‌دانیم بهترین راه کنارآمدن با آن چیست، کنترل شریک زندگی را تنها راه مقابله با این مشکل تلقی می‌کنیم. مطمئنا این روشی ناسالم است، اما قابل درک است.

آیا جاسوسی در کار‌های همسر چاره ساز است؟
بسیاری از افرادی که به همسرشان شک می‌کنند، به دنبال راهی برای اثبات این موضوع هستند. بیشتر افراد از این کار احساس گناه می‌گیرند. در نظرسنجی‌ای که از آن صحبت کردیم، مشخص شد میزان پشیمانی افراد از این کار به این بستگی داشت که آیا شواهدی پیدا می‌کردند یا خیر. محققان از شرکت کنندگان خواستند از بین ۱ (بدون احساس پشیمانی) تا ۱۰ (بیشترین حس پشیمانی) عددی را انتخاب کنند. متوسط افراد عدد ۳ را انتخاب کردند. به طورکلی اروپایی‌ها بیشتر از آمریکایی‌ها عذاب وجدان داشتند. براساس تفکیک جنسیت، پشیمانی مردان برای پاییدن همسر بیشتر از زنان بود. جالب اینجاست که تعداد آمریکایی‌هایی که اصلا از کارشان پشیمان نبودند، دوبرابر اروپایی‌ها بود (۴۱ درصد در برابر ۲۱ درصد).

براساس این نظرسنجی، پشیمانی افرادی که همسرشان را تعقیب می‌کردند و شواهدی می‌یافتند، بیشتر از افرادی بود که شواهدی پیدا نمی‌کردند. همین امر دربارهٔ چک کردن پیام‌های همسرشان هم صادق بود. یک تفاوت جالب دربین مردان و زنانی وجود داشت که به امید یافتن شواهد از دوستان مشترک شان تحقیق می‌کردند. مردان زمانی که نمی‌توانستند چیزی را کشف کنند از اینکه این موضوع را با دوستان شان مطرح کرده بودند پشیمان می‌شدند، اما زنان زمانی بیشتر پشیمان می‌شدند که چیزی را پیدا می‌کردند! جاسوسی کردن در کار‌های همسر را نمی‌توان رویکردی سالم دانست. درست است که تعقیب همسر یا چک کردن پیام‌های او مطمئن‌ترین راه برای کشف خیانت است، اما با این روش خواه شواهدی پیدا بشود خواه نشود، اعتماد همسرتان را هم از دست خواهید داد.

آیا تماشای ویدئو‌ها یا فیلم‌های مستهجن خیانت است؟
یکی از دلایلی که ممکن است فردی به همسرش اجازهٔ دسترسی به تلفنش را ندهد، می‌تواند تماشای فیلم‌های نامناسب ازطریق گوشی باشد (۶۱ درصد از ترافیک یکی از معروف‌ترین سایت‌های پورن درسال ۲۰۱۶ ازطریق تلفن همراه بود). علاوه برآن، برخی افراد تماشای چنین ویدئو‌هایی را نوعی خیانت (یا پیش زمینه ورود به خیانت) می‌دانند. گروه‌های معروفی مانند Fight the New Drug که مخالف پورنوگرافی هستند، می‌گویند «اگر خوش تان نمی‌آید که همسرتان را با فردی دیگر در منزل تان ببینید، پس نباید تماشای چنین ویدئو‌هایی برای تان راحت باشد». شاید این دیدگاه‌ها تاحدودی افراطی به نظر بیایند و خیلی‌ها با آن مخالف باشند، اما یک نظرسنجی منتشرشده در یکی از سایت‌های پورن که بیش از ۲۴،۰۰۰ نفر در آن شرکت کردند، نشان داد که ۳۲ درصد از زنان تماشای این ویدئو‌ها را بدون حضور خودشان نوعی خیانت می‌دانند. ازآنجاکه این موضوع هنوز مبهم است در نظرسنجی روی اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها از شرکت کنندگان پرسیدند که اگر همسرشان از آن‌ها سؤال کند هر چند یک بار فیلم مستهجن می‌بینند، چه واکنشی نشان خواهند داد.

نتیجه این بود که مردان تقریبا سه برابر زنان دربارهٔ این موضوع دروغ گفتند. زمانی که تمایل پیدا کردند حقیقت را بگویند، تقریبا دوبرابر مردان گفتند که درهنگام تماشای این ویدئو‌ها احساس خوبی نداشتند. به نظر می‌رسد اروپایی‌ها بیشتر از آمریکایی‌ها بر این باورند که تماشای این فیلم‌ها مربوط به حریم خصوصی افراد است. به همین دلیل اروپایی‌ها هفت برابر بیشتر از آمریکایی‌ها از افشای اینکه هرچند وقت به سایت‌های پورن سر می‌زنند خودداری کردند. به هرحال مخفی نگه داشتن تماشای ویدئو‌های نامناسب دربین زوجین رویکرد سالمی به شمار نمی‌رود. یک مطالعه نشان داد مخفی کاری در این زمینه اوضاع رابطه را بدتر می‌کند و نارضایتی بیشتری را به همراه دارد.

چارهٔ ذهن شکاک چیست؟
شک می‌تواند پیامد‌های بسیار بدی بر جسم و ذهن ما داشته باشد. برای کنارآمدن با این مشکل، قبل از هرچیز باید علل شک (اینکه آیا به دلیل مشاهدهٔ علائم خیانت است یا از روی حسادت) برطرف شود. همان طور که در بخش قبل دیدیم، بسیاری از رویکرد‌هایی که برای مقابله با شک به همسر اتخاذ می‌شوند ممکن است درست نباشند.

سوءظن تان را مستقیم با همسرتان مطرح کنید
براساس داده‌های نظرسنجی، در ۴۲٫۸ درصد از موارد روش مستقیم به اعتراف می‌انجامید. افرادی که ترجیح دادند روش غیرمستقیم را انتخاب کنند (مثلا جاسوسی همسر را بکنند) فقط در ۲۳ درصد از موارد موفق به اعتراف گرفتن شدند. یک دلیل استفاده ازروش غیرمستقیم می‌تواند این باشد که بدون شواهد محکم بسیار سخت است که طرف مقابل را وادار به پذیرش گناه کنیم. ۲۷ درصد از افراد در نظرسنجی گفتند که از اپلیکیشن‌های ردیابی همسر استفاده می‌کردند تا ببینند همسرشان کجا می‌رود (۷ درصد از آن‌ها حتی زمانی که به همسرشان شک هم نداشتند این کار را می‌کردند). اینکه این کار از نظر قانونی ممنوع است یا نه کمابیش مبهم است، زیرا هر کشوری قوانین مخصوص خودش را در این زمینه دارد. پیامد‌های هیجانی ناشی از فریب خوردن در رابطه می‌تواند ویرانگر باشد، به همین دلیل بهتر است با همسرتان دربارهٔ این موضوع به شکل مستقیم صحبت کنید و احساس تان را بگویید. اگر سوءظن شما کاملا بی اساس باشد، یک گفتگو می‌تواند دربارهٔ اینکه چرا این افکار را دارید و اینکه چطور می‌توانید از بروز مجدد آن‌ها جلوگیری کنید سودمند باشد. اگر هم او به ناحق به شما مشکوک است، رسیدگی صریح به این مشکل همیشه بهتر از جاسوسی کردن است. اگر خیانتی صورت گرفته باشد می‌توانید از مشاور برای یافتن دلایل و پیداکردن راه حل (حتی اگر قرار است به پایان زندگی مشترک بیانجامد) کمک بگیرید. اگر ازطریق مبتلاشدن همسرتان به بیماری‌های آمیزشی متوجهٔ خیانت او شده اید، با پزشک مشورت کنید تا به شما دربارهٔ خطرات ابتلا و نوع پیشگیری کمک کند. پزشکان به صورت آنلاین هم می‌توانند به سرعت و کاملا محرمانه یاریگرتان باشند.

منبع:ساعدنیوز