همنشینی سیاره تیر با خوشه پروین در ۱۴ اردیبهشت

مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، از همنشینی سیاره تیر با خوشه پروین خبر داد و گفت: تاکنون همنشینی برخی سیارات با خوشه پروین رخ داده است اما همنشینی خوشه پروین با سیاره تیر یک رخداد کمیاب است.

عتیقی افزود: تاکنون کمتر فرصتی برای مشاهده همراهی سیاره تیزپای تیر (عُطارد - Mercury) با این خوشه زیبای ستاره‌ای رخ داده است. در ساعت ۰۷:۳۳ صبح فردا (سه شنبه، ۱۴ اردیبهشت)، سیاره تیر به اندازه ۲.۱ درجه، جنوب خوشه باز ستاره‌ای پروین (Pleiades) و در صورت فلکی گاو (Taurus - ثور) قرار می‌گیرد.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران توضیح داد: اما این اجرام در افق شامگاهی هستند و پس از غروب مهر تابان در این روز، بهترین فرصت برای رصد آن‌ها حتی با چشم غیرمسلح وجود دارد و امکان عکاسی از این همنشینی خاص و زیبا در افق غرب آسمان برای عکاسان فعال نجومی وجود دارد.

به گفته این مقام مسئول، سیاره تیزپای تیر (عُطارد-Mercury) یکی از آن اجرامی است که به ندرت دیده می‌شود؛ در بهترین حالت از سیاره حلقه برگردن کیوان، درخشش بیشتری دارد. سیاره تیر می‌تواند به قدر ۱.۹- برسد. این سیاره بدون اتمسفر که دارای ماه در اطراف خود نیست، از ستاره شباهنگ و یا تیشتر (شعرای یمانی-Sirius)، یعنی درخشان‌ترین ستاره آسمان نیز روشن‌تر است.

عتیقی گفت: از آنجا که سیاره تیر درونی‌ترین سیاره منظومه خورشیدی است، بیش از هر سیاره دیگری در خانواده خورشید، در آسمان ما به خورشید و افق شرق (شامگاهی) و یا غرب (صبحگاهی) گره خورده است و همیشه کمی قبل از طلوع آفتاب یا کمی بعد از غروب خورشید دیده می‌شود و هرگز در آسمان شب خیلی ارتفاع نمی‌گیرد.

او افزود: بنابراین روشنایی آن اغلب با این واقعیت تغییر می‌کند که شما در گرگ و میش و نه در آسمان تاریک و مناسب، این سیاره را مشاهده می‌کنید.

مدیر انجمن نجوم آماتوری درباره رخداد نجومی امروز گفت: ۲۰ دقیقه پس از نیمه شب دوشنبه، ۱۳ اردیبهشت و در حقیقت بامداد سه شنبه (چهاردهم اردیبهشت)، کره ماه به وضعیت تربیع آخر (Last Quarter) خواهد رسید و ساعاتی پس از نیمه شب با طلوع ماه از افق جنوب شرق، تا روشنی هوا، ساعاتی پس از طلوع مهر تابان (با توجه به سطح وسیع درخشان آن) در آسمان روز نیز دیده خواهد شد.

عتیقی توضیح داد: علت ایجاد فاز‌های ماه (Moon Phases) که در حقیقت همان تغییر شکل ماه در طول یک ماه قمری است، به دلیل گردش ماه به دور زمین و تغییر زاویه بین ماه، زمین و خورشید است و از دید ناظر زمینی، شکل‌های ماه اینگونه دیده می‌شود.