ماربورگ؛ ویروس بی‌درمان و خواهرخوانده ابولا چیست؟

ویروس خطرناک ماربورگ که خواهرخوانده ابولا به شمار می‌رود باعث تب خونریزی‌دهنده می‌شود و سازمان جهانی بهداشت در تلاش است در همکاری با مقامات محلی این بیماری را کنترل کنند. در این گزارش برخی از جنبه‌های عمومی این ویروس بیماری زا که برای عموم پرسش ایجاد کرده است را بررسی کرده‌ایم.

ویروس ماربورگ عامل بیماری‌زای بسیار خطرناکی است که باعث تب خونریزی‌دهنده می‌شود. بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده از شیوع‌های گذشته، میزان متوسط مرگ و میر ۵۰ درصد است و بطور کلی نرخ مرگ و میز از ۲۴ تا ۸۸ درصد متفاوت است. این ویروس بخشی از خانواده ویروس‌های موسوم به «فیلوویروس» است که ویروس ابولا نیز به آن تعلق دارد. این ویروس نامش را از شهر ماربورگ آلمان گرفته است، جایی که اولین بار در سال ۱۹۶۷ شناسایی شد. این ویروس وقتی کشف شد که در آزمایشگاهی در این شهر، کارگران با میمون‌های سبز آلوده که از اوگاندا وارد شده بودند در تماس بودند.

در دو شیوع دیگر این ویروس در گذشته همزمان در فرانکفورت و همچنین در بلگراد هفت نفر جان باختند.

منبع طبیعی یا میزبان ویروس ماربورگ، خفاش میوه‌خوار آفریقایی است.

پستانداران غارنشین حامل این ویروس‌اند، اما از آن بیمار نمی‌شوند و قادرند این ویروس را به نخستی‌سانان (نخستی‌ها) که در مجاورت آن‌ها زندگی می‌کنند از جمله انسان‌ها انتقال دهند. یکی از راه‌های مشکوک انتقال ویروس کشتن خفاش‌های آلوده برای غذا و سپس انتقال از انسان به انسان از طریق تماس با خون و یا سایر مایعات بدن یا تماس با سطوحی مانند ملافه یا لباس آلوده به این مایعات صورت می‌گیرد. برخی از عفونت‌ها نیز به طور تصادفی در آزمایشگاه از طریق زخم در اثر تماس با سوزن رخ داده‌اند.

ظهور علائم ابتلا به این ویروس بین ۲ تا ۲۱ روز طول می‌کشد و منجر به علائم ناگهانی تب و سردرد شدید، درد عضلانی، استفراغ و اسهال می‌شود. علائمی که تشخیص ماربورگ را در ابتدا دشوار می‌کنند، زیرا این بیماری علائمی شبیه بیماری‌هایی مانند تیفوئید و مالاریا را از خود بروز می‌دهد.

دوره‌های خونریزی معمولا بین ۵ تا ۷ روز بعد اتفاق می‌افتد بطوری که خون در استفراغ یا در مدفوع و خونریزی از بینی، لثه و واژن مشاهده می‌شود. در موارد کشنده، مرگ بین هشت تا نه روز بعد از ظهور علائم رخ می‌دهد.

هیچ نوع واکسن یا درمان ضد ویروسی برای بیماری ماربورگ وجود ندارد. با این حال آب‌افزایی (باز جذب آب توسط بدن مبتلا که آب از دست داده است) دهانی یا داخل وریدی به بقای بیمار کمک می‌کند و استفاده آزمایشی از آنتی‌بادی مونوکلونال تاکنون امیدوار کننده بوده است.

کارشناسان می‌گویند که این بیماری را باید از ابتدا کنترل کرد و از بین برد و مانع گسترش آن شد.

تنها موردی که تاکنون در گینه شناسایی شده است در روستایی در منطقه گوکدو در منطقه‌ای جنگلی در جنوب کشور و در نزدیکی مرز‌های سیرالئون و لیبریاست.

بیمار مردی است که ۲ ماه اوت درگذشت. علائم بیماری در او در ۲۵ ژوئیه ظهور کرده بود. سه نفر از بستگان او و یک کارمند بهداشت در معرض خطر بالا قرار دارند و تحت نظارت شدید هستند. حدود ۱۵۰ نفر دیگر موارد تماس در نظر گرفته شده اند که روزانه تحت نظارت هستند.

همچنین موارد پراکنده دیگری قبلا در آقریقای جنوبی، آنگولا، کنیا، اوگاندا و جمهوری دموکراتیک کنگو ثبت شده است.

مرگبارترین اپیدمی ماربورگ تاکنون در شمال آنگولا و در سال ۲۰۰۵ رخ داده است که طی آن ۳۲۹ نفر از ۳۷۴ مبتلا، جان خود را از دست دادند.