آزمایش تیروئید؛ علائم بیماری ها و انواع آن که باید بدانید

در ساختار بدن انسان غدد متعددی وجود دارد که هر کدام مواد خاصی را ترشح می کنند و کارایی خاص خود را دارند.این مواد ترشح شده از غدد که هورمون نام دارند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم بر روی فعالیت بسیاری از اندام های بدن تاثیر می گذارند.

غده تیروئید چیست؟

تیروئید یک غده ی کوچک و پروانه ای شکل است که در قسمت جلویی و پایین گردن قرار دارد. تیروئید وظیفه ی کمک به تنظیم بسیاری از فرایندهای مهم بدن مانند متابولیسم، دمای بدن، گوارش، عملکرد و رشد مغز، عملکرد قلب، تولید انرژی و خلق و خوی و اخلاق را بر عهده دارد. این غده، دو هورمون اصلی تولید می کند که تری یدوتیرونین ( T 3) و تیروکسین ( T4) نام دارند.

.این غده همچنین بر عملکرد برخی از اندام های مهم ما از جمله قلب، مغز، کبد و کلیه‌ها تاثیر می گذارد ، پس اطلاع از عملکرد سالم این غده در برخی موارد می تواند بسیار مهم باشد .آزمایش تیروئید با اندازه گیری فعالیت غده از نظر میزان هورمون های ترشحی، کم کاری و پرکاری تیروئید را مشخص می کند. در ادامه این مقاله سعی بر آن است که معرفی این آزمایش و تشریح مطالبی پیرامون این آزمایش بپردازیم:

آزمایش تیروئید چیست؟

آنچه واضح است این است که از این آزمایش ، برای بررسی عملکرد غده تیروئید استفاده می شود.برای بررسی شرایط سلامت غده تیروئید، مانند دیگر اعضای بدن، آزمایش های زیادی وجود دارند که در اینجا به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

آزمایش TSH:

TSH، هورمون تحریک کننده تیروئید است که توسط غده هیپوفیز ترشح می شود. . TSH مسئول تنظیم میزان هورمون های تیروئیدی، سنتز و انتشار آن به داخل بدن می باشد. این هورمون با تحریک غده تیروئید سبب تولید و انتشار هورمون های T4 و T3 می شود.

در صورتی که میزان این هورمون بالاتر از سطح طبیعی باشد فرد مبتلا به کم کاری تیروئید می باشد و غده تیروئید کمتر از حد طبیعی هورمون هایی نظیر T4 و T3 تولید می کند. در حالت عکس میزان بالای TSH نشان دهنده پرکاری غده تیروئید است و این غده کمتر از حد طبیعی هورمون هایی نظیر T4 و T3 تولید می کند.

آزمایش T4

هورمون تیروکسین که یا همان T4 به طور مستقیم به وسیله غده تیروئید تولید می شود. این هورمون در تنظیم عملکرد های مختلف بدن مانند رشد و متابولیسم نقش موثری دارد. همانطور که بیان شد، اگر مقدار T4 بالاتر از رنج طبیعی باشد نشان دهنده ی پرکاری تیروئید است و در صورتی که مقدار T4 پایین تر از میزان طبیعی باشد، این موضوع نشان دهنده کم کاری تیروئید خواهد بود.

آزمایش 3T

هورمون تری یدوتیرونین یا T3 نیز به طور مستقیم به وسیله غده تیروئید تولید می شود. این آزمایش نیز مانند آزمایش T4 می باشد و نتایج تفاوت میزان این هورمون از حد طبیعی ، نشان دهنده مواردی مانند هورمون T4 دارد.

آزمایش Free T4

اندازه گیری مقدار فعال هورمون تیروکسین یا همان هورمون T4 به منظور بررسي عملكرد تيروئيد در مبتلايان به اختلالاتی که سطح پروتئين های خون را تغییر می دهند و همچنین تشخیص عملکرد درست غده تیروئید و پروسه درمان بسیار مهم می باشد.

آزمایش Free T3

T3 آزاد، فرم فعال هورمون تری یدوتیرونین است و میزان آن در حالی که پ تیروئید فرد رکار باشد افزایش می یابد.

هدف آزمایش تیروئید

آزمایش تیروئید به جهت کمک به تشخیص اختلالات تیروئیدی، انجام می‌شود. این آزمایش شامل اندازه گیری میزان هورمون‌های ترشح شده توسط غده تیروئید موجود در خون می‌باشد که وظیفه آن ها کنترل و تنظیم متابولیسم بدن می باشد. این آزمایش شرح حالی فوری و لحظه‌ای از آنچه در سیستم بدنی فرد رخ می‌دهد، را به ما می دهد.

تیروئید کم کار

کم کاری تیروئید ، به وضعیتی گفته می شود که تولید هورمون ها توسط این غده کمتر از حد مناسب باشد، و به غده ی تیروئیدی که کمتر از حد مناسب هورمون تولید کند تیروئید کم کار گفته می شود. این موضوع در زنان نسبت به مردان شایع تر است و معمولاً افراد بالای ۶۰ سال را درگیر می‌کند ، اما باید توجه داشت این موضوع می تواند برای هر فردی در هر سنی اتفاق بیفتد.

علائم کم کاری تیروئید

1) خستگی زودرس

2) خواب آلودگی

3) کمبود انرژی

4) افزایش وزن

5) افزایش حساسیت به سرما

6) ضربان قلب آهسته

7) ریزش و شکنندگی و نازک شدن مو

8) پوست خشک

9) یبوست

10) باد کردن گلو

روش درمان کم کاری تیروئید

برای درمان کم کاری تیروئید در بیشتر موارد سعی می شود که با کمک هورمون های مصنوعی ، کمبود هورمون های طبیعی جبران شود.این هورمون ها جایگزین آنچه بدن فرد به خودی خود تولید نمی‌کند می‌شوند و موجب بازگشت عملکرد طبیعی بدن فرد به حالت عادی می شوند.

تیروئید پر کار

پرکاری تیروئید یا همان فعالیت بیش از حد غده تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که این غده بیش از حد هورمون تیروکسین تولید کند. این موضوع می تواند بر متابولیسم بدن شما تاثیر بگذارد و همچنین می تواند باعث مواردی چون ضربان قلب سریع یا نامنظم شود.

باید توجه داشت که در صورت نادیده گرفتن پرکاری تیروئید، این موضوع می‌تواندبه یک مشکل جدی تبدیل شود.

علائم پرکاری تیروئید

1) خستگی

2) اضطراب

3) اختلال در خواب

4) ضربان نامنظم قلب

5) ضعف عضلانی

6) کاهش وزن

7) عرق کردن زیاد

8) پوست نازک

9) تعادلات منفی کلسیم

10) افزایش خطر پوکی استخوان

روش درمان پر کاری تیروئید

برای درمان پرکاری تیروئید ، پزشکان معمولا داروهای ضد تیروئید را تجویز میکنند، پزشکان همچنین برای برای کاهش سرعت تولید هورمون‌ها توسط غده تیروئید ، ید رادیواکتیو را تجویز می کنند. در مواقعی نیز بخشی از غده تیروئید فرد جدا برداشته می شود.

قبل از انجام آزمایش تیروئید چه نکاتی را باید رعایت کرد؟

حداقل ۲ هفته قبل از انجام آزمایش تیروئید بیمار نباید اسکن رادیوایزوتوپ انجام داده باشد.

افرادی که در معرض تماس با حیوانات قرار دارند، باید به پزشک اطلاع دهند.

برای بررسی عملکرد غده ی تیروئید به نمونه ی خون وریدی نیاز است. در نوزادان، از پاشنه ی پا نمونه ی خون گرفته می شود.

توصیه می شود قبل از نمونه گیری، از مصرف غذاهای چرب خودداری کنید. غذای چرب می تواند بر نتیجه ی آزمایش تاثیر بگذارد. در نتیجه، ترجیح داده می شود قبل از انجام این آزمایش ناشتا باشید.

توصیه می شود در ساعات اولیه ی روز و صبح، نمونه گیری انجام شود.

اگر باردار هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.

در پایان به شما عزیزان توصیه می شود که در صورتی که هر یک از علائم زیر را داشتید ، به پزشک عمومی مراجعه نمایید و درخواست تجویز آزمایش نمایید:

1) علائم ذکر شده در مقاله که ناشی از کم کاری یا پر کاری تیروئید هستند.

2) متورم شدن گردن

3) تورم یا ضخیم شدن گردن

4) چرخه های قاعدگی نامنظم یا کاهش میل جنسی

برای افزایش اطلاعات خود درباره آزمایش تیروئید می تواند به به وب سایت ما در اینجا مراجعه کنید.