.svg)
توجیه عجیب برای حذف تهران از مسیر راه‌آهن سریع السیر تهران-قم-اصفهان
پارسینه: حذف تهران از مسیر راه‌آهن سریع السیر تهران-قم-اصفهان با توجیه نبود اعتبارات، اشتباه است. زیرا فلسفه وجود این راه‌آهن، اتصال پایتخت، به دو شهر قم و اصفهان و توسعه قطار حومه‌ای است؛ شرکت سهامی عام، راه‌حل اساسی تأمین مالی این خط ریلی است.
بیش از ۱۵ سال از شروع احداث اولین خط‌آهن سریع‌السیر کشور که متصل کننده تهران به قم و اصفهان است، می‌گذرد، این پروژه مهم که می‌تواند در حوزه جابه‌جایی مسافر بین شهرهای تهران، قم و اصفهان نقشی ارزنده ایفا کند، در این سال‌ها فقط ۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است، در حالی که در ابتدای کلنگ زنی پروژه، بنا بود پروژه طی پنج سال به بهره برداری برسد اما نه فقط ۱۵ سال از آغاز احداث آن گذشته است، بلکه هم اکنون اخباری بر توقف یا ناقص کردن پروژه به گوش می‌رسد.
ظرفیت جابه‌جایی ۱۶ میلیون مسافر در سال
پروژه راه‌آهن سریع‌السیر تهران-قم-اصفهان شامل دو قطعه تهران-قم به طول ۱۶۵ کیلومتر و قم-اصفهان به طول ۲۴۵ کیلومتر است و به عنوان نخستین پروژه راه‌آهن پر سرعت در کشور شناخته می شود، این پروژه بنا بود مسافران را بین سه شهر تهران-قم-اصفهان با سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت و با استفاده از ۲۲ ست قطار هشت واگنی جابه‌جا کند، ظرفیت برآورد شده برای این پروژه جابه‌جایی ۱۶ میلیون مسافر در سال بوده است.
باوجود همه مزیت‌های این پروژه، سرانجام بهره‌برداری از این خط ریلی و قطار سریع‌السیر که می‌توانست زمان سفر ریلی از تهران به اصفهان را به یک سوم کاهش دهد، در تابستان ۱۳۹۸ به طور کامل متوقف شد، پس از آن و در مرداد ماه ۱۳۹۹، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور (خیرالله خادمی)، از تمدید فاینانس ۴ میلیارد یوانی و گشایش اعتبار ۹.۶ میلیارد یوانی این پروژه خبر داد و اعلام کرد که وزیر راه و شهرسازی (وزیر وقت محمد اسلامی) دستور پیگیری احداث این پروژه را صادر کرده است تا فرآیند ساخت آن تسهیل شود.
این طرح توجیه لازم برای ادامه ندارد
اما پس از این اظهارن نظر نیز، پروژه از سر گرفته نشد تا آنجا که در خرداد سال جاری، کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی خبر از آغاز بررسی برای توقف این پروژه صادر کرد.
در این‌باره اقبال شاکری، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، همان زمان گفت که در جلسه کمیسیون عمران مجلس در خصوص طرح قطار سریع السیر تهران-قم-اصفهان که مدت‌های طولانی در کش و قوس بوده و با افت و خیزهای زیادی مواجه شده است، بحث شد، نهایتاً کمیسیون عمران مجلس، این طرح را فاقد توجیهات لازم برای ادامه کار دانست و با ادامه اجرای این طرح مخالفت کرد. به وزارت راه و شهرسازی اعلام شد که باید این پروژه متوقف شود. به علت عدم مدیریت درست در این طرح و از دست رفتن فرصت و سرمایه کشور پیشنهاد دادم که تحقیق و تفحص از این طرح در وزارت و راه شهرسازی کلید بخورد.
به گفته شاکری باید جوانب مختلف این طرح بررسی شود تا علت اینکه منابع کشور در این طرح به سادگی مورد بی‌توجهی قرار گرفته است، مشخص شود، ترک فعل و قصوری که در این طرح صورت گرفته هزینه زیادی را به کشور تحمیل کرده است.
حذف این پروژه غفلت از کاروان توسعه است
آن زمان، این اقدام کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با واکنش محمد اسلامی، وزیر وقت راه و شهرسازی، مواجه شد تا آنجا که وی اعلام کرد: پروژه قطار سریع‌السیر تهران- قم- اصفهان، پروژه‌ای مهم با مفروضات دقیق است که ضرورت دارد تا تکمیل و اجرا شود، اینکه ما قطار با سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت را وارد نکرده و فناوری جدید ایجاد نکنیم، غفلت از کاروان توسعه است.
همان زمان، عباس خطیبی، معاون وقت ساخت و توسعه راه‌آهن در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، خبر از عدم حذف این پروژه داد و گفت: فعلاً ساخت این پروژه منتفی نشده است، سیاستی که وزارت راه و شهرسازی دنبال می‌کند سبک کردن بخشی‌هایی از این پروژه است تا هزینه‌های احداث آن کاهش یابد.
به گفته خطیبی، وزارت راه و شهرسازی پیشنهاد خود برای تعدیل قیمت احداث پروژه قطار سریع السیر تهران- قم- اصفهان به سازمان برنامه و بودجه ارائه داده است به گونه‌ای که برآورد ۵۷ میلیارد یوان که قبلاً قراردادی با این رقم به امضا رسیده بود مورد بازبینی قرار گرفت و با احتساب هزینه‌های کارفرمایی به ۴۲.۵ میلیارد یوان کاهش داد.
شورای اقتصاد خبر از حذف تهران از این مسیر داد
این کش و قوس ها ادامه داشت تا آنجا که ۹ آبان سال جاری، سید مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، از مصوبه شورای اقتصاد در خصوص حذف تهران از مسیر ریلی پر سرعت تهران-قم اصفهان خبر داد و اعلام کرد که شورای اقتصاد، مصوب کرده است که پروژه راه‌آهن قم-اصفهان با استفاده از فاینانس ۱۵ میلیارد یوآنی چینی‌ها توسط وزارت راه و شهرسازی تکمیل شود.
بر اساس مصوبه شورا اقتصاد، ضرورت دارد تا انتهای سال ۱۴۰۳ فرآیند تامین این میزان از اعتبار توسط چینی‌ها و تکمیل پروژه انجام شود و نهایتا تا پایان سال ۱۴۰۸، بازپرداخت این تسهیلات که رقمی بالغ بر ۲۱ میلیارد یوآن است صورت پذیرد.
ناقص کردن پروژه صحیح نیست
در همین رابطه، محمدجواد شاهجویی، کارشناس اقتصادی گفت: حذف تهران از مسیر راه‌آهن سریع السیر تهران-قم-اصفهان اشتباه است زیرا اساساً فلسفه وجود این راه‌آهن، اتصال تهران به عنوان پایتخت، به دو شهر قم و اصفهان و بالعکس است، این راه‌آهن در صورت تکمیل می‌توانست جذب مسافر با مدل حومه‌ای انجام دهد و در مجموع در پازل اقتصاد ملی نقش مهمی ایفا کند.
وی اضافه کرد: ایجاد چنین مسیری بین تهران، قم و اصفهان می‌توانست تقاضا برای سفر بین این سه شهر را افزایش دهد، به طوری که حتی افراد بتوانند به صورت روزانه و رفت و برگشتی، برای مقاصد شغلی و تحصیلی به راحتی بین این شهرها جابه‌جا شوند. حذف تهران از این پروژه، آن را به یک پروژه کاملا نمایشی و تا حد زیادی بی فایده تبدیل خواهد کرد.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: مساله تامین مالی، مهمترین چالش پیش روی این پروژه است که در نهایت موجب ایجاد تغییری به بزرگی حذف تهران از آن شد، حل چنین مساله ای بسیار ساده تر از حذف صورت مساله بود که متاسفانه اتفاق نیافتاده است.
شاهجویی اضافه کرد: راه‌حل‌های نوین تامین مالی مردمی به راحتی می‌توانست مشکلات پیش روی این پروژه را برطرف کند، به طوری که اولا نیازی به اخذ فاینانس از چینی‌ها وجود نداشته باشد و ثانیا تهران از این پروژه بزرگ و ملی حذف نشود.
وی تصریح کرد: دولت به راحتی می تواند با ایجاد شرکت سهامی عام برای این پروژه و تامین اعتبار مردمی از این طریق برای پروژه، تکمیل و بهره برداری از آن را به صورت تمام و کمال صورت ببخشد. اما این اتفاق هنوز رخ نداده است و ساده ترین مسیر برای حل مشکل این پروژه، یعنی نصف کردن و ناقص کردن آن در دستور کار قرار گرفته است که به هیچ عنوان منطقی نیست.
ارسال نظر