کشف انگیزه ۸۰ درصد افراد برای مهاجرت/ از هر ۳ نفر، یک نفر مایل به مهاجرت است

تمایل به مهاجرت حاکی از وضعیتی است که فرد مایل است در صورت مهیا بودن شرایط به صورت دایم یا موقت کشور دیگری را برای زندگی انتخاب کند. میل به مهاجرت با انگیزه‌های مختلف پدید آمده و در عموم کشور‌های جهان به میزان کم یا زیادی وجود دارد. پژوهش‌های معتبر نشان می‌دهند که میل به مهاجرت در سطح جهانی رو به افزایش است. به طوری که در سال ۲۰۱۸، حدود ۷۵۰ میلیون نفر از مردم جهان تمایل به مهاجرت و تغییر محل زندگی خود داشته‌اند.

موضوع مهاجرت همواره یکی از دغدغه‌های مسئولان و تصمیم سازان کشور بوده است و البته در این میان مهاجرت نخبگان از اهمیت بیشتری برخورد اراست. تا جایی که اخیرا رهبر معظم انقلاب نیز در دیدار با دست اندکاران و نخبگان علمی کشور در تاریخ ۲۶ ابان ۱۴۰۰ به طور صریح به موضوع مهاجرت نخبگان به عنوان یک تهدید ورود کردند؛ لذا بران شدیم تا با انجام یک نظر سنجی در سطح ملی داده‌های دقیق تری نسبت به موضوع مهاجرت با رویکرد شناسایی عوامل، دلایل و کم و کیف این اسیب تهیه کنیم که می‌تواند در اتخاذ راهبرد‌ها و تصمیمات مراکز مختلف از جمله نهاد‌های تقنینی و اجرایی و همچنین پژ وهشی موثر باشد. همچنین با توجه به این که ۱۸ دسامبر (۲۷ آذر) روز جهانی مهاجرت است نتایج نظرسنجی کیو در خصوص مهاجرت را در ادامه می‌خوانید.

مرکز افکارسنجی کیو، در آذرماه ۱۴۰۰ خورشیدی، نخستین نظرسنجی ملی «تمایل به مهاجرت» را با هدف بررسی میزان تمایل به مهاجرت و نیز مهم‌ترین انگیزه‌های آن در دستور کار قرار داد و مهم‌ترین یافته‌های این نظرسنجی، در ادامه خواهد آمد. این پژوهش با رعایت منطق و روش‌شناسی استاندارد نظرسنجی‌های علمی، تلاش دارد تصویری دقیق و صادقانه از افکارعمومی را پیش روی مخاطبان خود و سیاست گذاران قرار دهد. جامعه آماری این نظرسنجی کلیه افراد بالای ۱۸ سال ساکن در کشور بوده و حجم نمونه برابر با ۱۳۰۰ نفر است. به منظور رعایت حداکثر دقت، توزیع نمونه بین کلیه استان‌های کشور، شهر و روستا و نیز زنان و مردان متناسب با حجم جمعیت آن‌ها لحاظ شده است. بر اساس پیمایش وضعیت اجتماعی فرهنگی و اخلاقی جامعه ایران، تمایل به مهاجرت در سال ۹۵ برابر با ۲۹.۸درصد بوده است. به عبارتی ۲۹.۸ درصد از افراد در آن سال بیان کرده‌اند که مایلند مهاجرت کنند؛ که اکنون بر اساس پیمایش کیو در آذرماه ۱۴۰۰، این نسبت به بیش از ۳۳ درصد رسیده است.

یافته‌های این نظرسنجی نشان داد، یک سوم از پاسخگویان در صورت فراهم بودن شرایط مایل‌اند به صورت موقت یا دایم مهاجرت کنند. به عبارتی از هر ۳ ایرانی، یک نفر مایل به مهاجرت بوده است. به عبارتی تمایل به مهاجرت در ایران ۳۳ درصد می‌باشد. پژوهش‌های بین المللی نیز نشان می‌دهد میانگین تمایل به مهاجرت در جهان برابر با ۱۵ درصد است و در مناطقی همچون آمریکای لاتین و غرب آسیا ۲۷ و ۲۴ درصد است. اتحادیه اروپا ۲۱ درصد، امریکای شمالی ۱۴ درصد، اقیانوسیه ۹ درصد و جنوب شرقی اسیا ۷ درصد است. در نتیجه می‌توان گفت تمایل به مهاجرت در کشور تقریبا دو برابر میانگین جهانی و کمی بالاتر از میانگین منطقه است.

در کشور نیز تمایل به مهاجرت در بین ساکنان تهران ۴۶ درصد، مراکز استان ۴۱ درصد، در شهرستان‌ها ۲۸ درصد و جالب اینکه تمایل به مهاجرت در روستا‌ها ۲۹ درصد می‌باشد. براساس نتایج این نظر سنجی افراد با تحصیلات دانشگاهی و بالای دیپلم ۴۷ درصد و دیپلم و کمتر ۲۶ درصد تمایل به مهاجرت دارند. همچنین جوانان (افراد زیر ۳۰ سال) با ۴۳ درصد و افراد بالای ۳۰ سال ۲۹ درصد تمایل به مهاجرت دارند. به طوری که تقریبا از هر ۲ نفر جوان زیر ۳۰ سال، یک نفر مایل به مهاجرت است. همچنین مردان با ۳۷ درصد بیشتر از زنان با ۳۰ درصد متمایل به مهاجرت هستند. علاوه بر این، مهاجرت همراه با خانواده (۶۷ درصد) و به صورت دایم (۸۳ درصد)، مطلوب‌ترین الگوی مهاجرت در بین کسانی است که مایل به مهاجرت بوده‌اند. در مقابل یک سوم از کسانی که اعلام کرده‌اند مایل به مهاجرت هستند، مهاجرت موقت را ترجیح می‌دهند.

همچنین نتایج نظرسنجی کیو نشان داد، عوامل اقتصادی مهم‌ترین انگیزه افراد برای مهاجرت به حساب می‌آیند. به طوری که ۸۰ درصد از پاسخگویان دستیابی به موقعیت بهتر اقتصادی یا فرار از وضعیت بد اقتصادی را انگیزه اصلی خود برای مهاجرت بیان می‌کنند. ۲۲ درصد عوامل فرهنگی، ۷ درصد عوامل سیاسی و ۶ درصد تحصیل را دلیل تمایل به مهاجرت عنوان کرده اند. پاسخگویان در این گزینه امکان انتخاب چند گزینه را داشته اند در نتیجه جمع درصد‌ها برابر یا ۱۰۰ نیست.