حسن خمینی :فضای وب را باید آمیخته به اخلاق کنیم

تولیت آستان امام خمینی (ره) در مراسم اختتامیه جشنواره وبلاگی "آیینه مهر" که با حضور جمعی از وبلاگ نویسان برگزار شد، با اشاره به این تعبیر که "انقلاب ایران انقلاب نوار" است، اظهارداشت: بعضی‌ها به انقلاب ما می‌گویند انقلاب اسلامی، انقلاب 57 و... که یکی دیگر از این القاب"انقلاب نوار" است و علت آن این است که از پاریس سخنرانی‌های امام در یک فرایندی که تنظیم می‌شده، به ایران می‌آمده و به کاست تبدیل می‌شد و موج اصلی انقلاب توسط همین صدای امام شکل گرفت.

وی با یادآوری مراحل پیشرفت تکنولوژی ارتباطات، افزود: در انقلاب مشروطه به ندرت روزنامه‌هایی چاپ می شد و چاپخانه آنها هم در هند و قفقاز بود؛ شما حساب کنید که روزنامه در هند باید چاپ می شد، به ایران می آمد و در میان عده‌ای توزیع می شد. این دیگر روزنامه نبود؛ یک مطلب تحلیلی بود. در اوان انقلاب(1350) هم یکی از بزرگترین همت‌های مبارزین این بود که دستگاه استنسیل را با مجوز دولت وقت می‌خریدند و به زیرزمین خانه می‌بردند تا 500 یا 100 اعلامیه را با آن چاپ و توزیع کنند، اما در هنگام اوج انقلاب، این ابزار، به نوار کاست تبدیل شد.

حسن خمینی گفت: دلیل بیان این سابقه این است که امروز میان نوشتن یک مطلب تا انتشار آن، فقط یک کلیک فاصله است؛ وقتی عقب تر بگردیم، این فاصله 24 ساعت بود. کمی قبل از انقلاب سه روز بود؛ قبل از آن یکماه بود و در زمان مشروطه هم این گردش اطلاعات به چندماه می رسید.

از این مساله چند نتیجه می‌شود گرفت؛ اول این‌که نمی‌توانیم بگوییم آنهایی که کارشان تکثیر اعلامیه بود، کار مهمی نکرده‌اند، زیرا در آن شرایط کاری که امروز به نظر ساده می رسد، کار مهمی بود، بخصوص آنکه خیلی ها به خاطر همان اعلامیه‌ ها زندان رفتند، اما امروز اعلامیه دیگر معنا ندارد، زیرا با این وسعت دسترسی به مطالب و گردش اطلاعات و اخبار نیازی به آن نیست و می توان بصورت اینترنتی مطالب را منتشر کرد.

وی ادامه داد:یکبار دیدم در مورد یک بزرگواری گفته بودند که "کل مبارزات او نوشتن اعلامیه بوده است".در حالی که همین کار در روزگار خودش بسیار با اهمیت بوده است، اما امروز هرکس در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی بیست و چهار ساعته اعلامیه می‌نویسد! پس اگر آن کارها را جز در شرایط خودش نشناسیم، کار امروز ما هم نسبت به آن بی‌ارزش خواهد بود، اما اگر بدرستی شرایط آن زمان را درک کنیم، امروز و دیروز قابل مقایسه است.

یادگار امام با اشاره به جایگاه "گستره مطلب" در رسانه، تصریح کرد: شاید آن اعلامیه های زمان انقلاب که بصورت دستی توزیع می شد، از مطالبی که امروز در شبکه های اجتماعی منتشر می شود و لایک زیادی هم می‌خورد مهم تر بودند، زیرا کمیت توزیع یک مطلب به هیچ وجه دلالت بر اثر نیست؛ "یکی مرد جنگی به از صدهزار".

گستره توزیع را به معنای گستره اثر در نظر نگیریم، زیرا گاهی یک مطلب کوچک توجهات را بر می انگیزد. پس کمیت انتشار، اگر زیاد است نباید ما را غرّه کند و اگر کم است نباید مأیوسمان کند؛ باید حوزه تاثیر آن را دید. مثلا همین جمع ممکن است کوچک باشد، اما اگر همدل باشد می‌تواند تاثیرگذار باشد، ضمن آنکه دوستان ما هم می‌توانند به ما بپیوندند.

سید حسن خمینی با بیان این‌که تغییر وسیله قطعاً ارتباطی با تغییر هدف ندارد، اظهار داشت: در میان ائمه هم تقریباً هیچ کدام مانند دیگری عمل نکردند. مثلا امام حسین(ع) که فخر عالم است مانند امام حسن(ع) عمل نکرده است و همین طور در مورد بقیه ائمه این مطلب صدق می‌کند.

اگر همه باید مانند امام حسین(ع) عمل کنیم، چرا در درجه اول سایر ائمه طاهرین به آن شیوه رفتار نکردند؟ البته "کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا" معنای دیگری دارد؛ هدف ما اعتلای دین است؛ اما روش رسیدن را شرایط محیطی تحمیل می کند. عبارت کل یوم عاشورا یعنی اینکه همیشه اگر حفظ دین جز با کشته شدن و دادن آبرو و اسارت و... ممکن نشد، تردید نکنید. اگر به دوران امام حسن(ع) نگاه کنیم از امام حسین(ع) هم سخت تر بود.

وی ادامه داد: امروز هم هدف همان است؛ اما وسیله ها فرق کرده است؛ آن زمان نوار کاست بود، امروز ابزارهای جدید؛ اما هدف اصلی را گم نکنیم، این دنیا فراز و فرود دارد. همیشه تاریخ گروهی هستند که با شما موافق و عده‌ای مخالف هستند؛ نه فکر کنید که دنیا به آخر رسیده و نه فکر کنید در اعلی علیین هستید. مهم این است که ببینید مسیری که در آن قرار دارید با هدف مورد نظر سازگار است یا خیر. هیچ وقت ممکن نیست که همه از شما تعریف کنند یا همه مخالفت کنند.

یادگار امام با اشاره به آثار گوناگون فضای وب، اظهار داست: نمی‌شود در مقابل دنیای وب ایستاد، بلکه باید آن را مدیریت کرد. مانند انتشار اخبار که نمی‌توان جلوی آن را گرفت، بلکه باید آن را مدیریت کرد یعنی فضای وب را باید آمیخته به اخلاق کنیم. اخلاق هم امری است که تا وقتی از آن حرف می زنیم، تاثیری ندارد؛ بلکه باید عملی آن را اجرا کرد و خواهید دید که اخلاق یک فرد فورا اثر خواهد گذاشت.

مثلا وقتی یک فرد بی ادبانه نسبت به کسی سخن بگوید به او بگوییم که آیا نمی توانستید مودبانه‌تر حرف بزنید و حرمت او را پاس بدارید؟ جمله امیرالمومنین(ع) خیلی در این مورد مهم است که می فرمایند "آنچه برای خود می پسندی برای خودت هم بپسندند" و با "اصل طلایی" اخلاق هم تطابق دارد.

وی در پایان سخنان خود با بیان این‌که ما باید محیط وب و شبکه‌های اجتماعی را مودبانه کنیم، تصریح کرد: در این فضا هر کس به راحتی پیام می‌گذارد و حتی بعضی‌ها ممکن است که فحاشی هم کنند و این بسیار تاسف آور است. زیرا بسیاری از نوشتارهای ما در وب کاملاً بی‌ادبانه است که این رفتار نه تنها با فرهنگ دینی، بلکه با فرهنگ ملی ما هم بیگانه است. لذا باید تلاش کنیم که این فضا مودبانه شود و تک تک ما می‌توانیم در این جهت تاثیر گذار باشیم.