تولید علم در ایران تا حد زیادی صوری است

غلامحسین الهام، معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور و سخنگوی دولت در ابتدای سخنانش در اختتامیه جشنواره نشریات تخصصی که امروز یکشنبه 20 اسفند در سالن حجاب برگزار شد، با یادآوری اینکه فرصت بازدید از این نمایشگاه را نیافته است، گفت: گزارش‌ها نشان می‌دهد که در عرصه نشریات تخصصی یک روند رو به رشد و کمال داریم که این رضایتبخش و خرسند کننده است و لذا من با تمام وجود به دست اندرکاران برپایی این نمایشگاه احسنت می‌گویم.


الهام با اشاره به اصل دوم قانون اساسی که به معرفی پایه‌های نظام جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد، تاکید کرد: جمهوری اسلامی از طریق استفاده مستمر از علوم و فنون، راه خود را برای رسیدن به استقلال سیاسی و اقتصادی و همبستگی ملی هموار می‌کند.


سخنگوی دولت روش رسیدن به آرمان‌ها در نظام جمهوری اسلامی ایران را استفاده از علوم خواند و گفت: در نظام ما مشروعیت قدرت مبتنی بر علم توام با عمل صالح است. تاریخ ما آمیخته با علم و فرهنگ است و هر جا ما با تسلط نوعی قدرت سیاسی مواجه بوده‌ایم این قدرت از منظر عالمان دین و اندیشه و توسط رفتار آنها مهار شده است و آنها همواره زبان قدرت را به زبان فرهنگ و هنر تبدیل کرده‌اند.


معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور گفت: ما امروز این فرهنگ را به ارث برده‌ایم و باید از آن حفاظت کنیم. خیلی هم جای دوری نمی‌رود که در عرصه تولید نشریات علمی و تخصصی گام‌های چند برابری به نسبت زمان برداریم.


الهام به فاصله زمانی بین پذیرش یک مقاله برای چاپ و چاپ آن در ژورنال‌های علمی اشاره کرد و گفت: ظرفیتی که در نشریات علمی و در دانشمندان ما وجود دارد، ضروری می‌سازد که جاهایی مانند وزارت ارشاد و وزارت علوم از اینها پشتیبانی کنند.


وی افزود: متاسفانه اکنون بسیاری از دانشجویان ما برای چاپ رساله‌هایشان باید دنبال این و آن بدوند؛ در حالی که اصلا نباید این گونه باشد. همچنین امروز تولید علم اگر نگوییم کاملا ولی تا حد زیادی صوری شده است و چندان ارتباطی با جامعه ما نیافته است.


سخگوی دولت در توضیح این مطلب یادآور شد: نفس انتزاعی بودن علم هم ارزشمند است، اما جامعه ما نیاز به استفاده‌های بیشتری از ظرفیت‌های علم دارد و ما برای رشد کشور در همه عرصه‌ها نیازمند تولیدات علمی جدید هستیم.


معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور بر لزوم پیوند دانشگاه و مراکز صنعتی تاکید کرد و گفت: گام‌های بلندی در این زمینه برداشته شده است، اما در پاره‌ای اوقات همچنان دانشگاه راه خود را می‌رود و صنعت راه خود را.


وی با اشاره به صدور مجوز 500 نشریه تخصصی و 1000 نشریه مرتبط با حوزه‌های مرتبط با علوم انسانی گفت: وقتی اینها را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که بخش دولتی در این زمینه‌ها غالب است و این نشان می‌دهد که هنوز بخش خصوصی ما یا توانایی ورود به این حیطه را ندارد و یا امکانش را. در هر حال ضروری است بخش خصوصی در زمینه نشریات تخصصی فعالیت بیشتری داشته باشد.


الهام گفت: ما باید نشریاتمان را به معنای تخصصی نزدیک‌تر کنیم. منظورم این است که نشریات عمومی ما هم باید عمیق و تخصصی بنویسند و کار کنند. مطبوعات باید از سطحی‌گرایی و عوام‌گرایی بپرهیزند و به ارتقاء تفکر اجتماعی بپردازند. این هم توقع گزافی نیست.


در این برنامه همچنین محمدجعفر محمدزاده، معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس نخستین نمایشگاه نشریات تخصصی گزارشی از این نمایشگاه ارائه کرد.


به گفته وی در این دوره از نمایشگاه نشریات تخصصی و دانشگاهی 526 نشریه در 100 غرفه نمایشگاه عرضه شده بودند.


محمدزاده همچنین با اشاره به مهجور بودن نشریات تخصصی در نمایشگاه مطبوعات امسال، برپایی نمایشگاه اخیر را گامی برای جلوه‌گری آنها عنوان کرد و یادآور شد: نباید اهمیتی که به این نشریات داده می‌شود به برگزاری یک جشنواره یا نمایشگاه محدود شود، بلکه باید دیگر دستگاه‌های متولی این بحث کمک کنند تا نشریات تخصصی از این وضعیت خارج شوند.


معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد گفت: وزارت علوم همانگونه که در تولید محتوای نشریات تخصصی نقش مهمی دارد در توزیع آنها هم نقش مهمی ایفا می‌کند. متاسفانه ما در بخش توزیع دچار مشکلات جدی هستیم که باید برای حل آنها فکری اساسی بشود.