حضور اجباری برخی بانک‌ها در سامانه وام ازدواج؟

در سال 1388 بود که سامانه تسهیلات ازدواج با مشارکت بانک های ملی، صادرات، تجارت، ملت، سپه، رفاه، کشاورزی و مسکن راه اندازی شد و در ادامه نیز بانک قرض الحسنه مهر ایران، بانک پارسیان، صندوق مهر امام رضا (ع) و بانک سامان نیز به این مجموعه اضافه شدند.

در عین حال بنابر آمارهای اعلامی بانک مرکزی پرداخت تسهیلات ازطریق این سامانه به گونه ای بوده که در سال 1388 حدود 942 هزار و 415 نفر، سال 1389 یک میلیون و 131 هزار و 664 نفر، سال 1390 یک میلیون و 264 هزار و 112 نفر، سال 1391 حدود 947 هزار و 748 نفر و در سال 1392 حدود 893 هزار و 581 نفر تسهیلات ازدواج دریافت کرده‌اند. همچنین با احتساب 121 هزار و 150 نفر که از ابتدای سال جاری تسهیلات ازدواج دریافت کرده‌اند کل عملکرد سال 1388 تا دو سه ماه اخیر پنج میلیون و 300 هزار و 670 نفر بوده که به ‌آنها بالغ بر 13 هزار و 600 میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است.

این در حالی است که با توجه به اینکه تسهیلات اعطایی بابت قرض الحسنه ازدواج و تهیه جهیزیه از محل سپرده‌های قرض الحسنه سیستم بانکی تامین می‌شود، صرفا در صورت افزایش جذب سپرده‌های قرض الحسنه یا از محل وصول اقساطی قبلی این تسهیلات امکان اعطای قرض الحسنه ازدواج وجود دارد؛ بنابراین واضح است که بانک هایی در این زمینه عملکرد بهتری خواهند داشت که می توانند منابع قرض الحسنه را از طریق صندوق های قرض الحسنه خود جذب کنند.

اما با توجه به این امر در حالی در چند روز گذشته تعدادی از بانک های این سامانه نسبت به ارائه تسهیلات ازدواج که مدتی به دلیل کمبود منابع قفل شده بود اقدام کردند که برخی دیگر از بانک های متصل به سامانه وام ازدواج بانک مرکزی هنوز برای این مورد اعلام آمادگی نکرده اند.

براین اساس نگاهی به لیست بانک مرکزی برای صندوق های قرض الحسنه بانک ها و موسسات اعتباری نشان می دهد که از بین حدود 12 بانک و موسسه ای که در سامانه تسهیلات ازدواج بانک مرکزی قرار دارند فقط چهار بانک ملت، پارسیان، مسکن و صادرات دارای مجوز صندوق قرض الحسنه هستند که البته بانک قرض الحسنه مهر ایران و یا مهر رضا از شرایط قرض الحسنه برخوردارند.

اتصال به سامانه بدون مجوزی برای صندوق قرض الحسنه

بنابراین گزارش با توجه به اینکه تمامی بانک های حاضر در سامانه وام ازدواج از صندوق های قرض الحسنه برخوردار نیستند اکنون این سوال مطرح می شود که آیا این مورد می تواند موجب کمبود منابع برای ارائه وام ازدواج شده و بانکها با وجود قرار گرفتن در لیست بانک مرکزی توان چنین اقدامی را نداشته اند؟ و یا اینکه ممکن است بانک ها به دلیل فراهم نبودن شرایط لازم با بی میلی به این سامانه وارد شده باشند؟

این در حالی است که با پرس و جوی این مساله از برخی از این بانک ها این گونه به نظر می رسد که از نداشتن مجوز صندوق های قرض الحسنه که زمینه را برای تامین منابع برای اعطای تسهیلات فراهم می آورد ناراضی هستند به طوری که در یکی از موارد عنوان شد که در شرایطی به لیست بانک مرکزی اضافه شده اند که هماهنگی چندانی با آن ها انجام نشده است و اکنون نیز با توجه به عدم ارائه مجوز برای صندوق های قرض الحسنه توان چندانی برای پرداخت وام ازدواج به تعداد قابل توجه متقاضیان را ندارند. این در حالی است که امکان استفاده از منابع دیگر هم برای این بانک ها فراهم نیست.

بانک مرکزی توضیح داد

اما در همین رابطه مدیر کل مقررات، مجوز‌های بانکی و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی اظهار کرد: اعطای وام قرض‌الحسنه الزاما از طریق صندوق‌های قرض‌الحسنه انجام نمی‌شود بلکه بانک‌هایی که قصد اعطای وام قرض‌الحسنه را دارند موظفند در این زمینه از سازوکارهای لازم برخوردار باشند.

ارجمند‌نژاد با اشاره به این‌که سازوکارهای لازم الزاما به معنی برخورداری و تاسیس صندوق قرض‌الحسنه نیست، گفت:بانک‌ها مخیر هستند که یا برای ایجاد چنین سازوکارهایی اقدام به تاسیس صندوق کنند و وام‌های قرض‌الحسنه خود را از این طریق به متقاضیان بپردازند و یا اینکه باایجاد سازوکار و ترتیبات دیگری که معطوف به روش انجام کار و ترکیبات درونی هر بانک است اقدام به تفکیک حساب‌ها و دیگر تمهیدات لازم کنند.

وی یادآور شد: در هر حال بانک‌ها به هر ترتیبی که تصمیم‌گیری می‌کنند باید اقدامات خود را به بانک مرکزی اعلام کنند.

بانک های آماده پرداخت وام ازدواج کدامند؟

اما بعد از اینکه به یکباره مشکل وام ازدواجی که قرار بود طبق آخرین اظهارات وزیر اقتصاد تا پایان شهریورماه سازوکارهای تسریع روند پرداخت آن مشخص شود حل شد در اواسط هفته قبل برخی بانک‌ها از آمادگی خود برای پرداخت این وام خبر دادند.

بر این اساس با توجه به آمار حدود 1.2میلیون نفری اعلامی متقاضیان دریافت وام ازدواج تاکنون بنابر اعلام بانک های پرداخت کننده حدود 560 هزار وام برای رفع نیاز متقاضیان در دستور کار قرارگرفته که ممکن است در ادامه نیز بانک های دیگر ورود پیدا کرده و نیاز تعداد بیشتری از متقاضیان بر طرف شود.

این در حالی است که بنابر برنامه اعلام شده از سوی بانک ملی این بانک بنا دارد با اختصاص 1000 میلیارد تومان تا پایان شهریورماه حدود 300هزار فقره وام ازدواج بپردازد.

همچنین بانک قرض‌الحسنه مهرایرانیان نیز اعلام آمادگی کرد که 150 هزار فقره وام ازدواج به متقاضیان خواهد پرداخت.

در عین حال بانک صادرات نیز اعطای 50 هزار فقره وام ازدواج تا پایان شهریورماه سال جاری را در دستور کار خود قرار داده است.

بنابراین گزارش بانک تجارت پرداخت 40 هزار و بانک رفاه نیز 21 هزار فقره وام ازدواج به متقاضیان را در دستور کار خود قرار داده اند.

همچنین بانکهای سپه و مسکن نیز از آمادگی برای پرداخت وام ازدواج خبر داده‌اند.