توسعه صنعت نفت نیازمند سرمایه گذاری های داخلی و خارجی

پارسینه: رویکرد جدید وزارت نفت برای معرفی پروژه ها و دستاوردهای صنعت نفت در نمایشگاه های داخلی و بین المللی می تواند با جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی و تزریق منابع مالی جدید، جانی تازه به کالبد این صنعت بدمد.
صنعت نفت ایران در سال های اخیر از کمبود سرمایه رنج برده به طوری که آمارها از وجود هزاران طرح نیمه تمام در صنعت نفت حکایت دارد که در بخش های بالادستی، پالایشگاهی، پتروشیمی، پالایش و پخش و انتقال پراکنده شده اند.

پروژه های صنعت نفت از پرهزینه ترین و ریسک پذیرترین طرح های صنعتی هستند، بنابراین دولت ها مستقیما در این بخش سرمایه گذاری نمی کنند و وظیفه سرمایه گذاری در این بخش را به شرکت های بزرگ بخش خصوصی و شرکت های المللی واگذار می کنند.

با توجه به پیشرفت مذاکرات هسته ای و احتمال لغو تحریم ها در آینده ای نزدیک، وزارت نفت و نهادهای مسوول باید از هم اکنون به فکر ایجاد تعامل شرکت های ایرانی با شرکت های بین المللی باشند، تا از این طریق، زمینه سرمایه گذاری در صنعت نفت و توسعه این بخش را تسهیل کند.

از شیوه های مرسوم، برای جذب سرمایه گذاری، برگزاری همایش ها و نمایشگاه های بین المللی و معرفی پروژه ها و طرح ها به علاقه مندان و سرمایه گذاران است که وزارت نفت اخیرا این روش را در پیش گرفته و به حضور شرکت های ایرانی در نمایشگاه های داخلی و خارجی توجه ویژه ای نشان داده است.

نمایشگاه ها و همایش های بزرگ صنعت نفت مانند نمایشگاه بین المللی صنعت نفت تهران، نمایشگاه انرژی کیش، نمایشگاه صنعت نفت اهواز و همایش بین المللی لندن، محل مناسبی برای معرفی پروژه ها، عرضه توانمندی های داخلی و جذب سرمایه گذاری به شمار می روند.

در نمایشگاه ها، علاوه بر شرکت های ایرانی، شرکت های خارجی که در پی خرید محصول و یا شراکت برای ساخت قطعات و تجهیزات هستند نیز حضور یافته و به رایزنی با شرکت های ایرانی می پردازند.

علاوه بر نمایشگاه های داخلی، حضور در نمایشگاه های خارجی نیز فرصت مناسبی را برای تعامل شرکت های ایرانی با فعالان صنعت نفت سایر کشور فراهم می کند.

نکته ای که در برگزاری نمایشگاه های صنعت نفت باید بدان توجه داشت این است که باید برگزاری نمایشگاه در مناطق آزاد مانند کیش بیشتر مورد توجه قرار گیرد، زیرا تجربه نشان داده که مدیران و فعالان اقتصادی، برای رفت و آمد به مناطق آزاد و سرمایه گذاری در این مناطق، تمایل بیشتری دارند.

تصمیم اخیر وزارت نفت برای تبدیل جزیره کیش به مرکز تجارت نفت، اقدام حایز اهمیتی به شمار می رود که می تواند زمینه افزایش تعامل شرکت های ایرانی و خارجی و جذب سرمایه گذاری در این بخش را فراهم کند.

شرکت های ایرانی در سال های اخیر توانسته اند کشورمان را در ساخت 70 درصد تجهیزات صنعت نفت به خودکفایی برسانند، اما به دلیل تعامل نداشتن با شرکت های بین المللی، این دستاوردهای عظیم که از ظرفیت صادرات و ارزآوری گسترده ای برای کشور برخوردار هستند، ناشناخته مانده اند.

بخش عمده ای از تجهیزات تولید شده از این قابلیت برخوردار هستند که به سایر کشورها از جمله همسایگان صادر شوند که نتیجه آن علاوه بر کارآفرینی در کشور، کسب درآمد ارزی قابل توجه است؛ اما به دلیل ناشناخته ماندن دستاوردها و تولیدات صنعت نفت کشورمان برای سایر کشورها، نتوانسته ایم از این فرصت به خوبی استفاده کنیم.

در واقع به دلیل فقدان تعامل و مشارکت موثر سازندگان داخلی با شرکت های معتبر بین المللی، بازار مصرف تولیدات این بخش بیشتر به داخل کشور محدود شده است.

از جمله مزایای مشارکت با شرکت های معتبر خارجی، استفاده از ظرفیت این شرکت ها برای بازاریابی و فروش محصولات تولیدی کشورمان است.

در صورت افزایش تعاملات بین المللی و معرفی دستاوردهای سازندگان داخلی، امکان صدور گسترده محصولات تولیدی کشورمان در حوزه صنعت نفت فراهم خواهد شد.

نتیجه دیگر مشارکت شرکت های داخلی با شرکت های خارجی، ورود به حوزه های جدید صنعت نفت است که تاکنون به دلیل محدودیت های فنی، مالی و فناوری، شرکت های ایرانی نتوانسته بودند به فعالیت در آنها بپردازند.

مشارکت با شرکت های بزرگ خارجی موجب می شود که شرکت های ایرانی به منابع مالی و همچنین دانش طراحی و ساخت این تجهیزات جدید دست پیدا کنند.

از دیگر مزیت های تعامل شرکت های ایرانی با شرکت های خارجی می توان به دستیابی به فناوری های نوین در حوزه تجهیزات صنعت نفت و افزایش کیفیت محصولات اشاره کرد.

در حال حاضر توان فعالان صنعت نفت به حدی رسیده که اقدام به صادرات کالاها و خدمات صنعت نفت به سایر کشورها کرده اند که از جمله آنها می توان به عراق و ترکمنستان نام برد.

همچنین شرکت های ایرانی حتی پا را فراتر نهاده و قصد دارند در جنوب شرق آسیا و آفریقا، پالایشگاه احداث کنند.

با توجه به اینکه ساخت پالایشگاه، بسیار پیچیده بوده و علاوه بر توان قطعه سازی، نیاز به دانش طراحی نیز دارد، نشان دهنده حد بالای توانایی صنعت نفت کشورمان است.

با وجود اینکه وزارت نفت دولت یازدهم در طی ماه های اخیر اقدامات خوبی را برای حمایت از شرکت ها و سازندگان داخلی انجام داده، اما برای استفاده بهتر از فرصت ها و تقویت صنعت نفت باید در پی جذب سرمایه گذاری در این بخش باشد تا تحرک بیشتری در این صنعت ایجاد شود.

صنعت نفت نیز مانند هر صنعت دیگری برای توسعه، جذب سرمایه گذاری و دستیابی به تجربیات و فناوری های نوین باید رویکرد فراملی و برون نگر داشته و افزایش تعامل با سایر کشورها را دنبال کند.