مرگ زیر تیغ جراحی زیبایی؛ دروغ یا واقعیت؟

زیباترشدن و افزایش حس اعتماد به نفس از عواملی است که افراد را به انجام جراحی های زیبایی ترغیب می کند از سوی دیگر برخی کارشناسان، ایران را پایتخت عمل های جراحی زیبایی به ویژه جراحی زیبایی بینی و صورت می دانند.

شاید به همین دلیل هم باشد که برخی از آمار حکایت از آن دارد که حدود 50 درصد شکایات پزشکی کشور مربوط به زیبایی است که شامل جراحی پلاستیک، ترمیمی، افزایش قد، لاغری و چاقی، گونه گذاری و جراحی می شود.

همچنین چندی پیش دکتر ˈعبدالجلیل کلانتر هرمزˈ رئیس بیمارستان فوق تخصص جراحی پلاستیک 15 خرداد اعلام کرده بود که سالانه سه تا چهار مورد جراحی زیبایی در کشور منجر به مرگ می شود هرچند برخی آمارهای غیررسمی اعداد بیشتری را برای این مورد ذکر می کنند.

این آمار و ارقام نشان می دهد که لازم است در خصوص اینگونه جراحی ها اطلاعات لازم به بیماران ارایه شود تا این جراحی ها با موفقیت انجام شود.



**بیمارانی که زیرتیغ جراحی دیگر به هوش نمی آیند

همین چند هفته پیش بود که برخی رسانه ها از مرگ عجیب یک جوان پس از انجام جراحی بینی خبر دادند، مشابه این مورد هر از گاهی تکرار می شود و در اذهان عمومی این تصور را به وجود می آورد که جراحی هایی پلاستیک می توانند به قیمت جان انسان تمام شود.

مدیر گروه بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره اینگونه موارد به خبرنگار اجتماعی ایرنا می گوید: بیهوشی ، عوارضی دارد که عوارض آن در افراد دارای بیماری های زمینه ای مانند بیماری های مغزی ، کلیوی، قلبی، تنفسی، متابولیک (سوخت و ساز) و بیماری های اندوکرین (بیماری های غدد درون ریز) از جمله دیابت ، بیش از سایر افراد بروز می کند.

دکتر ˈاتابک نجفیˈ می افزاید: اینگونه بیماران قبل از بیهوشی باید تحت بررسی بیشتری قرار گیرند و داروهای بیهوشی نیز در مورد آنان با مراقبت بیشتری استفاده شود.

وی تصریح می کند البته افراد عادی نیز می توانند دچار عوارض بیهوشی شوند و به طور مثال نسبت به داروهای بیهوشی ، حساسیت نشان دهند.

مدیر گروه بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه می دهد: استفاده مقادیر زیاد داروهای بیهوشی، تجویز ناخواسته مقادیر زیادی از گازهای بیهوشی، مراقبت و پایش نامناسب بیمار حین بیهوشی و اختلال عملکرد تجهیزات و دستگاه های بیهوشی مانند نرسیدن اکسیژن و اختلال در عملکرد سیستم تهویه بیهوشی می تواند موجب ایجاد عوارض و مرگ و میر شود.

نجفی تاکید می کند البته امروزه با توجه به پیشرفت داروهای استنشاقی و داروهای وریدی مورد استفاده در بیهوشی، دیگر این داروها خطرات زیادی ندارد و از سوی دیگر امکانات مانیتورینگ و پایش بیماران نسبت به گذشته پیشرفت داشته است.

وی یادآور می شود: در گذشته آمار مرگ و میر حین بیهوشی (50 سال پیش ) حدود 10 درصد بوده اما درحال حاضر آمار آن در کشورهای پیشرفته حدود یک دهم درصد است.

مدیر گروه بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر بروز عوارض در بیماران دارای سابقه بیماری های قبلی، اضافه می کند: کاهش خونرسانی به اعضای مختلف بدن ، حین بیهوشی موجب تشدید آن بیماری می شود و از سوی دیگر داروهای بیهوشی موجب افت فشار خون و تضعیف عملکرد قلبی، ریوی و تنفسی می شود بنابراین افراد دارای بیماری های زمینه ای (مانند داشتن کم کاری کلیه) حین عمل جراحی ، دچار عوارضی می شوند.

نجفی مشکل عمده بروز عوارض حین جراحی های زیبایی را هنگام ریکاوری (مکانی حد واسط اتاق عمل و بخش معمولی بیمارستان برای به هوش آمدن بیمار) می داند و تاکید می کند پایش بیمار در ریکاوری باید دقیق باشد چون بیمار بعد از اتاق عمل ، حالت نیمه بیهوش دارد و علایم حیاتی او مانند فشار خون، اکسیژن و تنفس و پایش قلبی و عروقی باید به دقت کنترل شود.

**مقصران در مرگ و میرهای جراحی های زیبایی

برغم تمام اعداد و ارقام مربوط به مرگ و میرهای منتسب به جراحی زیبایی، رییس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران معتقد است که جراحی زیبایی منجر به مرگ و میر افراد نمی شود.

دکتر ˈسیدکمال فروتنˈ در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا با بیان اینکه جراحی زیبایی باید منجر به زیبا شدن افراد شود، می گوید: جراحی های بخش اندام مانند قلب و مغز ممکن است منجر به مرگ و میر شود اما عمده جراحی های زیبایی روی پوست انجام می شود پس نباید مشکلی ایجاد کند.

وی تصریح می کند تمام موارد مرگ و میری که طی انجام جراحی های زیبایی اتفاق می افتد از سوی غیرمتخصصان است همچنانکه تاکنون موردی از مرگ و میر از سوی متخصصان جراحان پلاستیک ، گزارش نشده است.

فروتن، انجام چند عمل زیبایی با هم را یکی از عوامل مرگ و میر در جراحی های زیبایی توسط غیرمتخصصان عنوان می کند و می افزاید: بطور مثال اگر چند عمل جراحی زیبایی رینوپلاستی (بینی) و شکم با هم انجام شود ، بیمار ممکن است آمادگی جراحی 9 تا 10 ساعت را نداشته باشد و جان خود را از دست بدهد.


**غیرمتصصان و امکان بروز عوارض جراحی های زیبایی غیرقابل برگشت

رییس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران می گوید: هرچند جراحی زیبایی منجر به مرگ و میر نمی شود اما ممکن است عارضه ایجاد کند اما این عوارض بد و خطرناک نیستند و می توان آنها را اصلاح کرد.

فروتن می افزاید: بطورکلی پنج تا 15 درصد جراحی های زیبایی می تواند عوارض ایجاد کند که البته مرگ و میر ندارد.

وی اضافه می کند : با این وجود اگر جراحی زیبایی از سوی غیرمتخصصان (هر تخصصی غیر از جراحی پلاستیک) انجام شود ممکن است عوارض غیرقابل برگشت مانند نکروز (مردگی بافت و سیاه شدن پوست) بروز کنند که نمی توان به سادگی آنها را اصلاح کرد.

رییس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران ادامه می دهد : همچنین برخی از غیرمتخصصان در عمل های بینی تمام استخوان بینی را برمی دارند و موجب ظاهر نازیبای آن می شوند که دیگر نمی توان برای آن کاری کرد.

فروتن می گوید: اینگونه عوارض بیمار را نیازمند جراحی های متعدد دیگری می کند.



**پیشگیری از انجام جراحی های زیبایی پرمخاطره

رییس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران به بیماران توصیه می کند که برای انجام جراحی های زیبایی حتما به مکان های معتبر و نزد جراحان پلاستیک ، مراجعه کرده و از مراجعه به تخصص های دیگر خودداری کنند.

فروتن اضافه می کند : مردم نباید به سادگی برای انجام جراحی به متخصصان متعدد مراجعه کنند بلکه باید با چند مشاور معتمد در این زمینه مشورت کرده و جوانب امر را بسنجند.

وی می گوید: اگر هم به متخصصانی غیر از جراحان پلاستیک مراجعه شود باید مطمئن شد که این متخصص ، دوره جراحی پلاستیک را نیز گذرانده است.

به نظر می رسد اطلاع رسانی مناسب از طرف انجمن های تخصصی، ارایه برنامه های آموزشی صحیح و رعایت موازین اخلاقی و قانونی در کنار رعایت استانداردهای علمی می تواند نقش قابل ملاحظه ای در کاهش عوارض و مرگ و میرهای منتسب به جراحی های پلاستیک و زیبایی داشته باشد.