سوریه: جنگ به بن بست رسیده

یک مقام ارشد دولت سوریه از آمادگی حکومت این کشور برای برقراری آتش‌بس در جنگ با مخالفان مسلح سخن گفته است.

روزنامه گاردین، چاپ بریتانیا، در شماره روز ٢٠ سپتامبر (٢٩ شهریور)، متن مصاحبه با قدری جمیل، معاون نخست وزیر سوریه را منتشر کرده که گفته است جنگ بین نیروهای دولتی و مخالفان مسلح به بن‌بست رسیده و حکومت آماده است آتش‌بس در این جنگ را بپذیرد.

به گفته وی، بشار اسد ، رئیس جمهوری، در اجلاس بین‌المللی سوریه - موسوم به ژنو -٢ - پیشنهاد خواهد کرد که بین نیروهای دولتی و مخالفان مسلح آتش‌بس برقرار شود. این اجلاس طرح مشترک آمریکا و روسیه است و قرار است با شرکت قدرت‌های جهانی و کشورهای منطقه‌ای تاثیرگذار بر بحران سوریه در ژنو برگزار شود اما هنوز تاریخ مشخصی برای آن تعیین نشده است.

به گزارش بی بی سی، معاون نخست وزیر سوریه گفته است که هیچیک از دو طرف جنگ در آن کشور توانایی برنده شدن در این درگیری را ندارد در حالیکه این جنگ دو سال ادامه داشته و بیش از یکصد هزار کشته برجای گذاشته است.

جمیل، که به عنوان معاون اقتصادی نخست وزیر مسئول اداره امور مالی سوریه است، همچنین گفته است که جنگ "حسارات فاجعه باری" را بر اقتصاد این کشور وارد کرده است. وی خسارت این جنگ را تاکنون حدود یکصد میلیارد دلار، معادل دو سال تولید داخلی در شرایط عادی، تخمین زده است.

قدری جمیل در توضیح نظر خود درباره آتش‌‎بس افزوده است: "نه مخالفان مسلح و نه حکومت سوریه توانایی شکست طرف دیگر را ندارد و توازن صفر قوا برای مدت‌ها قابل تغییر نخواهد بود."

به گفته معاون نخست وزیر سوریه، در صورت برقراری آتش‌بس، لازم است نیروهای بین‌المللی پاسدار صلح از کشورهای بی‌طرف بر حفظ این آتش‌بس نظارت کنند. برقراری آتش‌بس زمینه مذاکره برای حل نهایی بحران را فراهم خواهد کرد.

این مقام سوری گفته است که پس از برقراری آتش‌بس، باید دخالت خارجی در جنگ داخلی سوریه متوقف شود و یک روند سیاسی برای حل این بحران به جریان افتد زیرا "تنها به این ترتیب است که مردم سوریه می‌توانند بدون مداخله خارجی و به روشی دموکراتیک، در مورد سرنوشت خود تصمیم‌گیری کنند."

اظهارات قدری جمیل با موضع اعلام شده حکومت سوریه در مورد عزم به شکست مخالفان مسلح و ادامه حکومت بشار اسد همسو نیست اما با توجه به موقعیت خاص آقای جمیل، به ویژه ارتباط نزدیک با دولت روسیه، نظرات او معمولا با اهمیت تلقی شده است.

توقف خشونت و حل بحرانبا گذشت بیش از دو سال از آغاز بحران سیاسی سوریه و کشانده شدن این کشور به جنگ داخلی تمام عیار، این نخستین باری است که یک مقام ارشد دولتی از امکان توافق حکومت و مخالفان با آتش‌بس به منظور ایجاد شرایط مناسب برای حل مسالمت‌آمیز این بحران سخن گفته است.

برخی ناظران گفته‌اند فشار روسیه برای کناره‌گیری اسد می‌تواند زمینه ساز حل مسالمت‌آمیز بحران سوریه باشد

در عین حال، قدری جمیل تنها یکی از دو عضو کابینه غیر وابسته به تشکیلات حزب بعث سوریه است که سال گذشته و در پی تصویب قانون اساسی جدید این کشور به دولت راه یافتند. اصلاح قانون اساسی به موقعیت انحصاری حزب بعث خاتمه داد و در انتخابات پارلمانی سال گذشته، احزاب دیگری هم اجازه یافتند به طور مستقل در این انتخابات شرکت کنند هر چند مخالفان حکومت و جامعه جهانی، برای این انتخابات اهمیتی قایل نشدند.

جمیل از اعضای حزب کمونیست سوریه بود اما همراه تعدادی دیگر از اعضا، سیزده سال پیش از این حزب اخراج شد و حزب دیگری با نام حزب اراده خلق را تاسیس کرد. این حزب یکی از تشکیل‌دهندگان ائتلاف موسوم به جبهه خلق برای تحول و آزادی است که در سال ٢٠١١ ایجاد شد و در انتخابات سال ٢٠١٢، توانست ٥ کرسی از ٢٥٠ کرسی مجلس سوریه را به دست آورد.

برخی منابع، قدری جمیل را از معتمدان روسیه در سوریه قلمداد کرده و گفته‌اند که دیدگاه‌های او می‌تواند بازتاب نظرات دولت روسیه باشد یا بر سیاست سوریه در قبال سوریه تاثیر بگذارد.

پس از آغاز اعتراضات سیاسی در سوریه در سال ٢٠١١، جمیل و اعضای حزب و طرفداران او در تظاهرات اولیه علیه حکومت شرکت کردند و ظاهرا حتی چند تن از آنان کشته و برخی دیگر بازداشت شدند اما ظاهرا با تشدید خشونت و بروز درگیری مسلحانه، وی به عنوان یکی از شخصیت‌های "مخالف" که به اصلاحات در چارچوب نظام حکومتی فعلی اعتقاد دارند، به فعالیت در داخل آن کشور ادامه داد.

جنگ داخلی میلیاردها دلار خسارت به اقتصاد سوریه وارد کرده است

پس از آغاز جنگ داخلی سوریه، رئیس جمهوری این کشور طرحی را به منظور آنچه که "اصلاحات مسالمت‌آمیز" می‌خواند مطرح کرد که براساس آن، مخالفان داخل کشور امکان فعالیت سیاسی می‌یافتند. حکومت‌های روسیه و ایران، که از حامیان اصلی بشار اسد هستند، این طرح را که شامل ادامه حکومت بشار اسد است، راه حل اصلی بحران سوریه دانسته‌اند.

قدری جمیل در گذشته، از امکان کناره‌گیری بشار اسد هم به عنوان تحولی برای هموار کردن راه دستیابی به صلح در سوریه سخن گفته بود. مخالفان بشار اسد همواره تاکید داشته‌اند که به آقای اسد اعتماد ندارند و هیچ راه حل شامل ابقای او در رهبری کشور را قابل قبول نمی‌دانند.

اخبرا برخی ناظران گفته‌اند که با توجه به تحولات اخیر، به خصوص توافق آمریکا با خواست روسیه در خودداری از اقدام نظامی علیه سوریه، فشار روسیه بر بشار اسد برای کناره‌گیری داوطلبانه می‌تواند زمینه مساعدی را برای خاتمه دادن به جنگ داخلی فراهم سازد بی‌آنکه زیرساخت تشکیلاتی و امنیتی حکومت سوریه منهدم شود زیرا نابودی این زیرساخت‌ها، می‌تواند شرایط مساعد را برای پیشرفت و حتی تسلط اسلامگرایان و نیروهای جهادی ایجاد کند.

اظهارات قدری جمیل هنوز از سوی دیگر مقامات سوری تایید نشده و خبرگزاری دولتی سوریه هم که معمولا اظهارات و مصاحبه‌های جمیل را منعکس می‌کرده، دست‌کم در ساعات اولیه پس از انتشار این مصاحبه، گزارش یا تفسیری در مورد آن مخابره نکرده است.