کاهش نفوذ جیمز متیس بر روی ترامپ در خصوص ایران

به گزارش انتخاب: تصمیم اوایل این ماه پنتاگون برای ایجاد یک شاخه نظامی جدید که بر جنگ‌های فضایی نظارت خواهد کرد یک تغییر بسیار قابل توجه در وزارت دفاع در دهه‌های اخیر بود.

نهم آگوست زمانی که قرار بود ایجاد نیروی فضایی به اطلاع رسانه‌ها برسد، جیمز متیس مردی که مسئولیت وزارت دفاع را برعهده داشت، مایک پنس معاون اول رئیس جمهور را برای سخنرانی جلو فرستاد. متیس ژنرال بازنشسته نیروی دریایی، کسی که در عراق و افغانستان جنگیده و همکارانش او را به خاطر شخصیت قدرتمندش، می ستایند، اهل عقب نشینی نیست. او البته با تاسیس یک شاخه نظامی مرتبط با فضا مخالف بود اما در نهایت بازی را به شهوت رئیس جمهور برای ایجاد پروژه‌های به ظاهر ماندگار، واگذار کرد.

متیس در اکثر دوران وزارتش، یکی از پرنفوذترین افراد در حلقه ترامپ به حساب می آید؛ مردی که در انظار عمومی اختلاف‌هایش را خیلی نشان نداد اما تمام تلاشش را کرد تا تصمیم‌های مشکل ساز رئیس جمهور را به حداقل ممکن برساند.

این اواخر او در بحث با رئیس جمهور بیشتر از اینکه پیروز شود، بازنده بود؛ آنهم درباره موضوع‌هایی مهمتر از نیروی فضایی. در حالی که اعتماد به نفس ترامپ در مسائل امنیت داخلی بالاتر می‌رود و او خودش را با چهره‌های تندی مثل جان بولتون مشاور امنیت ملی احاطه کرده، نفوذ متیس روی او به خصوص در مسائل مرتبط با ایران و کره شمالی به شدت کم شده است. این مسئله را مدیران سابق مرتبط با این موضوع نیز تایید کرده‌اند.

"بارها به او (متیس) گفته بودند که روی این نیروی فضایی کار کند و او امتناع کرد. در نهایت (ترامپ) پیغام‌هایی به او داد که معنایش این بود: این کاری است که باید انجام دهی. او برای رساندن این پیغام معاونش را پیش متیس فرستاد." اینها را یکی از مدیران ارشد وزارت دفاع که سال گذشته از این وزارت‌خانه جدا شد اما هنوز با پنتاگون ارتباط دارد می‌گوید.

متیس سال ۲۰۱۷ به صراحت به کنگره گفت که نمی‌خواهد یک نیروی جدید به ارتش اضافه کند. البته وزیر چند روز بعد از سخنرانی پنس نظرش را کاملا تغییر داد و اعلام کرد این تصمیم، یک رویکرد صحیح است. او اوایل آگوست وقتی داشت به سمت برزیل پرواز می‌کرد در این‌باره به خبرنگارها گفت:"من مخالف راه اندازی نیروی فضایی نبودم. چیزی که من مخالفش بودم عجله برای تشکیل این نیرو بود؛ مسئله‌ای که ممکن بود مشکل ایجاد کند."

ماه‌های اول حضور متیس در وزارت دفاع با موفقیت‌های چشم‌گیر همراه بود. او موفق شد بودجه پنتاگون را به شکل چشم‌گیری افزایش دهد. او همچنین ترامپ را قانع کرد که برخلاف نظر اولیه‌اش نیروهای بیشتری به افغانستان اعزام کند. براساس برخی گزارش‌ها، متیس در مقابل دستور ترامپ برای حمله به کره شمالی ایستاده بود.

متیس مخالف خروج ترامپ از توافقنامه آب و هوایی پاریس و انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل به شهر اورشلیم بود. با وجود این شکست‌ها مقابل ترامپ، او به وضوح همچنان نزد ترامپ از احترام برخوردار است.

مکنزی ایگلن یکی از اعضای اندیشکده امریکن اینترپرایز می‌گوید:" در یک سال اول حضور متیس در وزارت دفاع، او به وضوح قوی‌ترین عضو کابینه بود و این را همه اعضای کابینه و دیگران می‌دانستند."

متیس اوایل امسال و بعد از برکناری مک‌مستر مشاور امنیت ملی و رکس تیلرسون وزیر خارجه، دو متحد نزدیکش را از دست داد. بولتون و مایک پمپئو که جانشین این دو نفر شدند، بیشتر از آن دو نفر به رئیس جمهور نزدیک هستند.

لئون پنتا وزیر دفاع سابق در این‌باره می‌گوید:" به وضوع میبینیم که او رابطه‌ای که قبلا با ترامپ داشت را ندارد و نتیجه این مسئله، کاهش نفوذ او روی رئیس جمهور بوده است."

خروج آمریکا از برجام احتمالا چشمگیرترین نمونه از اختلاف‌های این دو نفر بود اما نمونه‌های دیگری هم وجود دارد. گفته می‌شود پنتاگون از تصمیم رئیس جمهور برای لغو مانور مشترک با کره جنوبی غافلگیر شد. این تصمیم بعد از مذاکره ترامپ با رهبر کره شمالی در سنگاپور اتخاذ شد. گفته می‌شود متیس قبل از اعلام رسمی این تصمیم، از آن باخبر نبوده است. در همین حین اخیرا تایید شده که کمک‌های آمریکا برای پروژه‌های ثبات ساز در سوریه متوقف خواهد شد. این تصمیم در راستای خروج آمریکا از جنگ در این کشور اتخاذ شده است. نکته اینجاست که متیس معتقد است حضور آمریکا در سوریه بعد از شکست داعش مهم است.

این مسائل به معنی وجود خطر برکناری برای متیس است. ترامپ نسبت به روسای جمهور سابق آمریکا عجول‌تر و غیرقابل پیش‌بینی‌تر است. قطع همکاری با متیس به احتمال قوی جزو برنامه‌های او قرار دارد.