علت ورود یکباره آمریکا به FATF چیست؟

«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا که روز جمعه به آلمان سفر کرده بود خواستار تصویب فوری و بدون حق شرط لوایح مرتبط با FATF یعنی لوایح الحاق به کنوانسیون‌های پالرمو و CFT توسط ایران شد.

پمپئو در کنفرانس خبری مشترک با هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان گفت: «ایران بطور کامل نتوانسته است تعهدات خود ذیل برنامه اقدام FATF که در سال ۲۰۱۶ پذیرفته است را تکمیل کند. به عنوان بخشی از برنامه اقدام، ایران تعهد داده است که دو کنوانسیون پالرمو (مقابله با جرایم سازمان یافته فراملی) و کنوانسیون CFT (مقابله با تأمین مالی تروریسم) را تصویب کند. اما همان‌طور که ما انتظار داشتیم، آن‌ها تصمیم گرفته اند که این کار را انجام ندهند. امروز من از ایران می‌خواهم که هر دو معاهده را بدون تأخیر و بدون هیچگونه حق شرطی به تصویب برساند».

این اولین بار است که وزارت امور خارجه آمریکا به صورت رسمی خواستار تصویب لوایح مرتبط با FATF توسط ایران شده است. تاکنون چندین بار مقامات وزارت خزانه داری آمریکا بر ضرورت اجرای درخواست‌های FATF بخصوص تصویب لوایح مذکور توسط ایران تاکید کرده بودند.

گروه ویژه اقدام مالی یا همان اف‌ای‌تی‌اف اوایل اسفند امسال به ایران چهار ماه دیگر فرصت داد تا این مقررات را به اجرا نیاورد. بعد از چهار ماه درصورت اجر نشدن این مقررات ایران به فهرست سیاه این گروه اضافه می‌شود.

این گروه در سال ۲۰۱۶ ایران را از فهرست سیاه خود خارج کرد و به ایران فرصت داد که این مقررات را تصویب و اجرایی کند. کره شمالی همچنان در فهرست سیاه این گروه است.

گفته می‌شود که قرار است مجمع تشخیص مصلحت نظام در روز‌های آینده در مورد لوایح مرتبط با FATF تصمیم‌گیری کند.

آیا FATF با تحریم مرتبط است؟

کارشناسان می‌گویند: پیوستن به FATF یک بحث است، مسئله تحریم‌ها موضوع دیگری است. اف‌ای تی اف از یک طرف اقداماتی را برای مبارزه با پولشویی انجام می‌دهد و از طرف دیگر مبارزه با تروریسم را در برنامه‌های خود دارد.

اگر ایران اف‌ای تی اف را نپذیرد به وضعیت قرمز باز می‌گردد. این وضعیت یعنی ریسک سرمایه‌گذاری در ایران از طبقه شش به حداکثری آن یعنی هفت تبدیل می‌شود و به موجب آن کشور‌هایی مثل چین یا روسیه و تا حدودی هند که عضو FATF بوده و تا کنون از امریکا حرف‌شنوی نکرده و رابطه خود را با ما ادامه داده و با ما همکاری کرده‌اند مجبور خواهند شد همکاری خود را با ما پایان دهند. اینجاست که FATF با موضوع تحریم مرتبط می‌شود.

اهداف آمریکا از ورود به بحث FATF

همانطور که اشاره شد نپذیرفتن FATf موجب می‌شود که ایران از وضعیت خاکستری به وضعیت قرمز بازگردد و این موضوع دست آمریکا را برای اعمال فشار بر ایران و همراه کردن سایر کشور‌ها با سیاست‌های ضد ایرانی واشنگتن بازتر می‌کند.

با توجه به اقدمات ضد ایرانی آمریکا در ماه‌ها اخیر از جمله ترویستی خواندن سپاه پاسداران و کارشکنی‌های اروپا در اجرای برجام، خوشبینی طرف ایرانی در مورد تصویب لوایح اف‌ای تی اف به حداقل میزان ممکن رسیده و مخالفان این طرح با اشاره به وضعیت برجام و بازگشت تحریم‌ها استدلال می‌کنند که دلیلی پیوستن به این کنوانسیون وجود ندارد.

در همین رابطه «حسین مظفر» یکی از اعضای مجمع تشخیص گفته است: طبیعی است که با توجه به برخورد امریکایی‌ها و اروپایی‌ها، دیگر اتخاذ رویکرد مثبتی به این لوایح وجود ندارد. یعنی مجمع احساس کرد که ایران اقداماتی را انجام می‌دهد، اما اروپایی‌ها به گونه دیگری و امریکایی‌ها هم جور دیگری خصمانه برخورد می‌کنند؛ بنابراین این لوایح هم رسماً از دستور کار خارج نشده است، اما رغبتی برای پیگیری آن وجود ندارد.

آمریکا از تاکید بر لزوم تصویب لوایح اف‌ای تی اف از یک سو بدنبال تشدید اختلافات درونی در ایران میان موافقان و مخالفان تصویب لوایح بوده و از سوی دیگر بدنبال آن است تا کشور‌های اروپایی را با سیاست‌های ضد ایران خود همراه کند.

اروپا تا اینجای کار بصورت شفاهی با اقدامات آمریکا علیه ایران مخالف بوده و مجموع اقدامات دولت ترامپ در حوزه سیاست خارجی موجب ایجاد شکاف میان واشنگتن و بروکسل شده است از همین رو یافتن موضوعی برای اشتراک نظر می‌تواند واشنگتن و بروکسل را علیه تهران یکصدا کند.