همراهی فیس بوک و اینستاگرام با ترامپ علیه ایران

فیس بوک این غول فناوری سیلیکون، ولی اخیرا اعلام کرد که تمام پست‌های مثبت مربوط به ژنرال به تازگی ترور شده ایرانی قاسم سلیمانی را از پلتفرم خود و از اینستاگرام که یکی از شرکت‌های تابعه آن است حذف می‌کند. بنا بر توضیحات یکی از سخنگویان فیس بوک در سی ان ان، این کار به این دلیل انجام می‌شود که تحریم‌های جدید آمریکا تبلیغ هر پیامی را در حمایت از شخص یا گروهی که دولت آمریکا آن آن‌ها را شخص یا سازمانی تروریستی توصیف کرده منع می‌کند. این سخنگو گفته است: «ما بر اساس قوانین تحریم آمریکا عمل می‌کنیم از جمله قوانین مربوط به تحریم‌هایی که دولت آمریکا علیه نیروی قدس سپاه پاسداران ایران و رهبری آن وضع کرده است.»
اینستاگرام نیزدر آوریل سال گذشته و پس از آنکه ترامپ نیروی قدس سپاه پاسداران را گروهی تروریستی اعلام کرد، حساب کاربری سلیمانی را تعطیل کرده بود. توئیتر نیز حساب کاربری رهبر ایران آیت الله خامنه‌ای را نیز به دلیل «فعالیت‌های غیرمعمول» به حالت تعلیق درآورد. گرچه این حساب کاربری بعدا از نو راه اندازی شد.
هفته گذشته ترامپ ایران را تهدید به نابودی کامل کرد و وعده داد که به ده‌ها سایت فرهنگی بزرگ ایران حمله کند، تهدیدی که بلافاصله از سوی جامعه بین المللی به عنوان یک جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت محکوم شد. رئیس جمهور ضمن حمایت از جنگ علنی با این کشور، تحریم‌های «تنبیهی» جدیدی را نیز علیه جمهوری اسلامی اعلام کرد.
شرکت‌های آمریکایی با عجله برای منطبق کردن خود با این قوانین جدید صف کشیدند. برای مثال پی پال شروع به مسدود کردن وجوه اهدایی به وب سایت رسانه‌ای آلترناتیو «گری زون» کرد که در تیتر یا مطلب خود به کلمه «ایران» اشاره کرده بود. گری زون یکی از معدود منابع موجود برای ایستادگی در برابر طرح‌های دولت ترامپ برای جنگ در این منطقه به شمار می‌آمد.
سال گذشته مدیا بنجامین برای تهیه گزارشی از تاثیرات تحریم‌های فعلی بر این کشور به ایران سفر کرد. او در گزارش خود اشاره کرد که «تحریم‌ها در حال فشار آوردن بر زندگی روزمره مردم هستند.» تحریم‌ها همچنین تنگدستی و بی خانمانی را به شدت افزایش داده و برخورداری مردم از درمان‌های پزشکی حیاتی را بسیار سخت‌تر کرده اند، همچنان که تهیه دارو‌های خارجی در بازار نیز تقریبا غیرممکن شده است. در عین حال ایرانی‌ها توانایی تمیز دادن بین شهروندان و دولت آمریکا را دارند. پیام کلی که بنجامین از ایرانیان دریافت کرده بود این بود که «آمریکایی‌ها خوب هستند، ترامپ بد است.»
اگر چه ممکن است عده کسانی که از سلیمانی حمایت می‌کنند یا حتی او را می‌شناسند در آمریکا بسیار کم باشد، اما مطالعه‌ای که دانشگاه مریلند در سال ۲۰۱۹ انجام داده نشان داده که «ژنرال سلیمانی همچنان محبوب‌ترین چهره اجتماعی ایران به شمار می‌آید» و ۵۹ درصد از ایرانیان او را «بسیار محبوب» می‌دانند و از هر پنج نفر از مردم کشورش، چهار نفر به طور کلی دیدگاه مثبتی نسبت به او دارند. اینستاگرام در ایران به شدت پرطرفدار است و در اوایل سال ۲۰۱۸ دست کم ۲۴ میلیون کاربر ایرانی - حدود یک سوم کل جمعیت این کشور- در آن عضو بوده اند. به همین دلیل است که ممنوع کردن توصیفات مثبت از سلیمانی در این شبکه مسئله‌ای چنین گسترده و مشکل آفرین است. هرچند حذف پیام‌هایی که در حمایت از دولت ارسال می‌شوند یا تعلیق حساب کاربری آیت الله خامنه‌ای ممکن است یک تلافی جویی مضحک و کودکانه به خاطر مخالفت با دولت ترامپ به نظر آید، اما این کار عملا تبعات عمیقی برای آزادی دسترسی به اطلاعات به دنبال دارد.
کشور‌های خارجی نیز برای دسترسی به اخبار و نظرات دیگران درست به اندازه آمریکاییان به غول‌های رسانه‌های اجتماعی سیلیکون، ولی متکی هستند. میلیارد‌ها نفر اخبار خود را از طریق فیس بوک به دست می‌آورند، اما تصمیم این شبکه‌ها برای ممنوع کردن نظرات مخالف، به این معناست که جهان در معرض نظرات یک طرف مجادله قرار نخواهد گرفت. بعلاوه شبکه‌های اجتماعی یکی از تنها مکان‌هایی هستند که آمریکاییان می‌توانند از دیدگاه ایرانیان با خبر شوند، اما این تازه‌ترین تصمیم فیس بوک و اینستاگرام، این معبر اطلاعاتی و ارتباطی را به شکل موثری سد کرده است. در نتیجه هم اکنون ما تنها در معرض دیدگاه‌هایی از جهانیان و خود ایرانیان قرار داریم که از با دولتشان مخالفند. هفته گذشته هشتگ توئیتری «ایرانیان از سلیمانی نفرت دارند» در ایالات متحده داغ شد، اما در خاورمیانه چنین اتفاقی رخ نداد. بعلاوه به نظر می‌رسد که طرفداران ترامپ که ظاهرا از ایرانیان هستند عمدتا حامی این پیام بوده اند.
ایران تنها دشمن دولت آمریکا نیست که از طریق شبکه‌های اجتماعی هدف قرار گرفته است. صد‌ها حساب کاربری که از دولت ونزوئلا حمایت می‌کنند، از جمله حساب‌های کاربری که حامی خود پرزیدنت نیکولاس مادورو هستند از سوی توئیتر با فیس بوک به حالت تعلیق درآمده یا حذف شده اند. توئیتر صفحات رسانه مستقل «ونزوئلا آنالایزیز» و شبکه بین المللی «تله سور انگلیش» را هنگامی که ترامپ توجه خود را معطوف این کشور کرده بود، حذف کرده است.
به نظر می‌رسد که این اقدامات فیس بوک که در هماهنگی با دولت آمریکا صورت گرفته تصادفی نباشد. از سال ۲۰۱۸ فیس بوک بخشی از کنترل بر اخبار و محتوای خود را به شورای آتلانتیک منتقل کرده که یکی از اندیشکده‌های وابسته به ناتو است. در این شورا مقامات عالیرتبه دولتی همچون هنری کیسینجر، کاندولیزا رایس و کالین پاول، ژنرال‌های سابقی، چون وسلی کلارک و دیوید پترائوس و روسای پیشین سیا همچون لئون پانتا، مایکل هایدن و رابرت گیتز حضور دارند. در نتیجه می‌توان گفت که «دولت عمیق» کنترل آنچه را که آمریکاییان - و بقیه جهان- به عنوان خبر می‌خوانند در اختیار دارند و چیزی نزدیک به یک تشکیلات رسانه‌ای جهانی تحت کنترل دولت را پدید آورده اند.
در واکنش به تصمیم فیس بوک علی ربیعی سخنگوی دولت ایران این کار را «حرکتی غیردمکراتیک و شرم آور» نامید و ادعا کرد که این رسانه همچنان «بلندگو آشکاری» را در اختیار تروریست‌های واقعی قرار می‌دهد.
دولت ایران در حال بررسی نحوه واکنش خود نسبت به این اقدام است و برخی رسانه‌ها چنین گمانه زنی می‌کنند که ممکن است به زودی شبکه اینستاگرام را به کلی مسدود کند. اما همانطور که حادثه ترور سلیمانی نشان داد، به دلیل عدم توازن قدرت بین ایران و آمریکا، واکنش این کشور از نظر دامنه محدود خواهد بود، چرا که غول‌های فناوری همچون فیس بوک بسیار بزرگ‌تر از آن هستند که با این قبیل اقدامات لطمه‌ای جدی ببینند.
نویسنده: آلن مک لئود (Alan Macleod) از نویسندگان سایت
منبع: https://b۲n.ir/۰۶۲۵۴۴