زیارتگاه چک چک یزد، نگین کویری ایران

اردکان یکی از شهر‌های بزرگ استان یزد است که به نگین گردشگری این شهر معروف می‌باشد. این شهر خودش به سه بخش مجزای مرکزی، عقدا و خرانق تقسیم می‌شود و در قلب کویری مرکزی ایران قرار دارد. اردکان بعد از شهر یزد دومین شهر پرجمعیت این استان محسوب می‌شود. بافت تاریخی اردکان یکی از سالم‌ترین بافت‌های قدیمی ایران می‌باشد و تاکنون آسیب‌های نسبتا کمی به آن وارد شده است. در این شهر، برج، بارو، حسینه‌ها، کاروانسراها، مساجد، آب‌انبارها، آسیاب‌ها و بادگیر‌های مختلفی قرار دارد؛ ما در این مطلب می‌خواهیم درباره یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های این شهر به نام زیارتگاه چک چک است. این مجموعه زیارتی که نام‌های دیگری نظیر چکچکو یا پیر سبز هم دارد در بین زرتشتیان بسیار محبوب است و مسافران داخلی و خارجی زیادی زمانی که یزد سفر می‌کنند از این جاذبه‌ی گردشگری دیدن به عمل می‌آورند. در ادامه همراه ما باشید تا بیشتر با زیارتگاه چک چک یزد آشنا شوید.

همانطور که گفتیم زیارتگاه چک چک یزد در شهر اردکان قرار دارد و یکی از مهم‌ترین و مقدس‌ترین زیارتگاه‌ها برای پیروان دین زرتشت به شمار می‌رود. موقعیت مکانی این زیارتگاه و وجود درختان سرسبز و چشمه آب در میان سرزمینی کویری یکی از معجزه‌های خلقت را به تصویر می‌کشد. عده‌ای این مجموعه را رمزآلود می‌نامند و دلیلش هم مشخص نبودن نامیست که بر روی آن گذاشته شده است. به دلیل موقعیت قرارگیری این مجموعه در دل کوه برای عموم کسانی که در بالا رفتن از بلندی مشکل دارند و ناتوان به شمار می‌آیند نیز بسیار نامسب است. پس اگر قصد بازدید از آن را دارید باید بدانید که راه نسبتا سختی را باید پشت سر بگذارید.

دلیل نامگذاری زیارتگاه چک چک یزد

با توجه به اینکه محل قرار گیری زیارتگاه چک چک یزد در دل کوه است، باید انتظار آب هم داشته باشیم، صدای چک چک آب از سقف در زیارتگاه بسیار جلوه گری می‌کند که همین خود دلیل نامگذاری این مکان بوده است. برخی نیز این زیارتگاه را با عنوان پیر سبز می‌شناسند، این عبارت از دو واژه پیر و سبز تشکیل شده است: در آیین مهر (آیین پرستش الهه میترا)، پیر به آخرین گام عرفانی گفته می‌شود و به سبب وجود درختان کهنسال چنار، واژه سبز را به آن افزوده اند.

مختصری از تاریخ زیارتگاه چک چک یزد

زیارتگاه چک چک یزد نام‌های دیگری نظیر «پیر سبز» یا «چکچکو» را نیز دارا بوده است، ولی اکنون آن را با نام چک چک اغلب گردشگران می‌شناسند. این جاذبه‌ی دیدنی و مقدس زرتشتیان در دل کوه‌های بین اردکان و انجیره جای گرفته است. جالب است بدانید که روایات متعددی در مورد چگونگی ایجاد این مکان مقدس وجود دارد. مطابق با آنچه در برخی از کتب تاریخی آمده است به نظر می‌رسد که در زمان حکومت یزدگر سوم که آخرین پادشاه ساسانی می‌شده عرب‌ها به کاخ مدائن حمله کردند و همین سبب شد تا پادشاه برای حفظ جان و خانواده خودش به فکر راه نجات باشد. وی به همراه همسرش «کتایون»، پسرانش «هرمزان» و «اردشیر» و نیز دخترانش «شهربانو»، «پارس‌بانو»، «مهربانو»، «نازبانو» و «نیک‌بانو» راهی یزد شد تا گزندی به آن‌ها وارد نشود. از رو زمانی که یزدگرد سوم به جنگ با اعراب می‌رود شکست می‌خورد و در حین راه برگشت کشته می‌شود. خانواده‌ی وی نیز از گسیخته می‌گردند و هر کدامشان به منطقه‌ای از ایران رهسپار می‌شوند. پارس بانو یکی از دختران یزدگرد سوم به اردکان می‌رود و به گفته زرتشتیان در شکاف کوهی ناپدید می‌گردند. برای زنده نگه داشتن نام و یاد پارس بانو زرتشتیان در آن زمان این مکان را عبادتگاه کردند و تاکنون از آن حفاظت و نگهداری کرده اند.

گفته می‌شود که در گذشته، لباسی شبیه مقنعه در شکاف قرار داشت که آن را جدا کرده و به عنوان تبرک از آن نگهداری می‌شود.

البته تمامی گفته‌ها بر اساس روایات تاریخی است و ما بابت هیچ کدام تضمین نمی‌دهیم، چرا کارشناسان هنوز در چگونگی پدید آمدن این مکان مقدس اتفاق نظر ندارند.

مراسم زیارتگاه چک چک یزد

همانطور که در بالا اشاره کردیم، زیارتگاه چک چک یزد یکی از مهمترین و مقدس‌ترین مکان‌های زیارتی برای زرتشتیان به شمار می‌رود و هر ساله در تاریخ ۲۴ تا ۲۸ خرداد ماه در این مکان مراسم مذهبی زرتشتیان به مدت ۵ روز برگزار می‌گردد. علاوه بر انجام مراسم، پیروان این دین در کنار یکدیگر از حال هم نیز خبردار می‌شوند. آن‌ها در این روز‌ها سرود‌های شاد می‌خوانند و به نیایش و دعا می‌پردازند. در مهر ماه هر سال نیز مراسم باشکوه دیگری برگزار می‌شود و به مناسبت فرا رسیدن جشن مهرگان صدای شادی در این مکان مقدس می‌پیچد.

بهترین زمان سفر

به منظور بازدید از زیارتگاه چک چک یزد می‌توانید در تمام فصول سال اقدام به سفر کنید، اما با توجه به موقعیت کویری این مکان بهتر است در فصل‌های بهار و پاییز که در دمای هوا در شرایط متوسطی است بروید.

منبع:الی گشت