رایج‌ترین بیماری کبد نیازمند ۶ گام پیشگیرانه است

سرطان و نارسایی کبدی مرحله آخر این عارضه است. به گفته کارشناسان برخی از عوامل محیطی مانند چاقی، دیابت نوع دو، کلسترول بالا، تری گلیسیرید بالا و سندرم متابولیک سبب کبد چرب و آسیب کبدی می‌شود.

از علائم شایع ابتلا به کبد چرب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تمایل به پرخوری: از نشانه‌های اولیه ابتلا به بیماری کبد چرب پرخوری و یا احساس گرسنگی در همه زمان‌ها علاوه بر داشتن میل شدید به مصرف قند است. تمایل به دریافت کالری اضافی به خصوص از سوی کربوهیدرات‌های غنی از قند برای یک دوره طولانی، منجر به تجمع چربی در کبد یم شود.

اضافه وزن و چاقی: افرادی که اضافه وزن دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی هستند. بیش از یک سوم جمعیت آمریکا چاق بوده و کبد چرب غیر الکلی در کمین آن‌ها است. علاوه بر این، چربی احشایی یعنی افزایش چربی شکمی و چربی دور کمر یک نگرانی بزرگ برای افزایش شاخص توده بدنی بالای عدد ۳۰ و شیوع بیماری کبد چرب غیر الکلی است. چربی احشایی در واقع ارتباط مستقیم با ابتلا به کبد چرب بخصوص در بزرگسالان دارد.


کلسترول بالا: سطح چربی خون بالا از قبیل: کلسترول ال دی ال و تری گلیسیرید و ناشی از مصرف اسید‌های چرب ترانس و اشباع می‌تواند نشانه چربی بیش از حد در کبد باشد.

ابتلا به دیابت: اگر شما با دیابت تشخیص داده شده اید، اولویت باید انجام آزمایش برای تشخیص کبد چرب غیر الکلی باشد. در یک مطالعه بر روی ۱۰۰ بیمار دیابتی نوع ۲ و انجام ام آر آی از کبد آن‌ها مشخص شد، ۶۵ درصد از آن‌ها دچار بیماری کبد چرب غیر الکلی هستند.

فشار خون بالا: کسانی که مبتلا کبد چرب غیر الکلی هستند، سه برابر بیش از سایرین در معرض ابتلا به فشار خون بالا قرار دارند. برای همین توصیه می‌شود که نظارت بر فشار خون و حفظ سلامت قلب از راه‌های پیشگیری کننده از ابتلا به کبد چرب غیر الکلی است. مشکلات قلب و عروق نیز از علل اصلی مرگ و میر در افرادی است که از کبد چرب غیر الکلی رنج می‌برند.

ابتلای یکی از اعضای خانواده به کبد چرب: خطر ابتلا به مرحله پیشرفته کبد چرب غیر الکلی در کسانی که اعضای درجه یک خانواده شان نیز به این بیماری مبتلا بوده اند، ۱۳ برابر بیشتر است. تحقیقات دیگری نیز نشان می‌دهد که برخی از افراد به طور ژنتیکی مستعد این بیماری هستند.

احساس خستگی همیشگی: کبد چرب غیر الکلی در واقع هیچ علامت جسمی خاصی ندارد و تنها راه پی بردن به آن تقریبا فقط از طریق آزمایش خون و بیوپسی کبد ندارد. با این حال با پیشرفت این بیماری علائمی مانند خستگی و ضعف را بیمار تجربه می‌کند. از آنجا که اثرات آسیب به بافت کبدی و سیروز کبد می‌تواند منجر به سرطان شود، این مهم است که با تجربه خستگی مکرر و سردرگمی حتما به پزشک مراجعه کنید.

پیشنهاد‌های درمانی و پیشگیرانه

اگرچه درمان اختصاصی برای کبد چرب وجود ندارد، ولی شما با کنترل بیماری‌های زمینه‌ای از قبیل: کاهش وزن، چربی‌های خون، دیابت و یا قطع نمودن دارو‌های مسبب (قطعا با نظر پزشک معالج نه به طورخودسرانه) می‌توانید از پیشرفت این بیماری جلوگیری کنید.

کم کردن وزن: از آنجا که اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب غیر الکلی چاق هستند، کاهش وزن در کنترل این بیماری نقش مهمی دارد. برای کاهش وزن، انتخاب رژیم غذایی نیز باید به درستی صورت پذیرد، زیرا کاهش وزن سریع با رژیم‌های برق آسا خود می‌تواند سیر بیماری را بدتر نماید. خیلی از بیماران چاق که به تازگی متوجه کبد چرب خود شده اند، به دلیل ترس از عوارض این بیماری، به رژیم‌های غذایی سخت روی می‌آورند که این بیماری را ریشه کن کنند، ولی علاوه بر ابتلا به عوارض این نوع رژیم ها، گاه سیر کبد چرب را نیز بدتر می‌کنند. انتخاب منطقی رژیم غذایی کاهش وزن زیر نظر متخصص تغذیه و با کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته توصیه می‌گردد. اگر شما از افزایش وزن زیادی رنج می‌برید، جالب است بدانید که با کاهش وزن مختصر در حدود ۱۰ درصد از وزن اولیه نیز در خیلی از موارد سیر بیماری را می‌توانید کنترل کنید.

انتخاب رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی پر کربوهیدرات که حاوی میزان قابل توجهی سبزی و میوه و مواد غذایی پرفیبر باشد، معمولا بهترین انتخاب برای افراد مبتلا به کبد چرب است. کاهش چربی مصرفی، به ویژه چربی‌های اشباع شده و جایگزینی آن‌ها با چربی‌های غیر اشباع که در روغن زیتون و ماهی وجود دارند، توصیه می‌گردد. استفاده از نان و غلات سبوس دار باید جدی گرفته شود. در نهایت تعیین مقدار مورد نیاز درشت مغذی‌ها اعم از پروتئین، چربی و کربوهیدرات بر اساس شرایط افراد باید تنظیم گردد.

انجام ورزش و فعالیت بدنی منظم: چاقی به ویژه چاقی شکمی نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به کبد چرب دارد. بر همین اساس، داشتن پیاده روی منظم به میزان حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در روز توصیه می‌شود. اگر شما وقت رفتن به باشگاه ورزشی را ندارید، پیاده روی در مسیر کار یا پارک را می‌توانید جایگزین کنید.

کنترل بیماری‌های زمینه‌ای متابولیک: کنترل دیابت و چربی‌های خون در بیماران مبتلا به کبد چرب، نقش کمک کننده‌ای در بهبود این بیماری دارد. همانطور که می‌دانید از اصول مهم کنترل بیماری‌های متابولیک، رعایت رژیم غذایی و ورزش منظم است.

محافظت کبد از عوامل خطر: از عواملی که بر روی فعالیت طبیعی کبد اثر سوء دارند، باید پرهیز کنید. از مهم‌ترین این عوامل، مصرف الکل و نیز بعضی دارو‌ها است.



منبع:بهداشت نیوز