علائم تب کریمه کنگو چیست؟ + نحوه درمان تب کریمه

تب کریمه کنگو یا صحیح‌تر آن تب خونریزی دهنده کریمه - کنگو (Crimean-Congo haemorrhagic fever) یک بیماری شایع است که در اثر ویروسی به نام نایرو ویروس که از طریق گزش کنه وارد بدن می‌شود، به وجود می‌آید.

این ویروس باعث یک تب ویروسی و خونریزی دهنده‌ی شدید می‌شود و میزان کشندگی آن ۱۰ تا ۴۰ درصد است.

تب کریمه کنگو در آفریقا، منطقه بالکان، خاورمیانه و کشور‌های آسیایی جنوب مدار ۵۰ درجه شمالی شایع است.

نحوه انتقال تب کریمه کنگو

ویروس تب خونریزی دهنده کریمه - کنگو در حیوانات و کنه‌ها وجود دارد و یا از طریق نیش کنه یا بر اثر تماس با خون یا بافت‌های بدن حیوانات آلوده به ویروس در هنگام ذبح حیوان یا بعد از آن به انسان انتقال می‌یابد. اغلب موارد ابتلا به تب کریمه کنگو مربوط به افرادی هستند که در صنعت پرورش، فروش یا کشتار دام فعالیت دارند، مثل کشاورزان، کارگران کشتارگاه و دامپزشکان. حیوانات اهلی و وحشی زیادی هستند که می‌توانند بر اثر گزش کنه به میزبانی برای ویروس تب کریمه کنگو تبدیل شوند، از جمله گاوها، گوسفندها، بز‌ها و شترمرغ ها.

انتقال فرد به فرد ویروس تب کریمه کنگو می‌تواند بر اثر تماس نزدیک با خون، ترشحات، اندام‌های بدن یا دیگر مایعات بدنی شخص مبتلا رخ دهد.

علائم تب کریمه کنگو

طول دوره‌ی نهفتگی بیماری به نحوه‌ی انتقال ویروس به بدن بستگی دارد. اگر ویروس از طریق نیش کنه وارد بدن شده باشد، دوره‌ی نهفتگی بیماری معمولاً ۱ تا ۳ روز است و حداکثر ۹ روز به طول می‌انجامد. اگر ابتلا به ویروس از طریق تماس با خون یا بافت آلوده رخ داده باشد، دوره نهفتگی معمولاً ۵ تا ۶ روز است و حداکثر ۱۳ روز زمان می‌برد.

آغاز علائم، اما به صورت ناگهانی با تب، درد‌های عضلانی، سرگیجه، خشکی و درد گردن، پشت درد، سردرد، چشم درد و حساسیت به نور رخ می‌دهد. حالت تهوع، استفراغ، اسهال، شکم درد و گلو درد دیگر علائمی هستند که ممکن است در ابتدای بیماری ظهور پیدا کنند و به دنبال آن، نوسانات خلقی شدید و گیجی رخ خواهد داد. بعد از ۲ تا ۴ روز، آشفتگی‌ای که گریبانگیر بیمار شده بود جایش را به خواب آلودگی، افسردگی و بی حالی می‌دهد، و ممکن است فرد در یک چهارم بالایی سمت راست شکم خود احساس درد داشته باشد و کبد او ورم کند.

دیگر علائم بالینی تب خونریزی کریمه - کنگو عبارتند از تاکی کاردی (تند شدن غیرطبیعی ضربان قلب)، بزرگ شدن غدد لنفاوی و ضایعات پوستی به شکل خونریزی در داخل پوست، بر روی سطوح مخاطی داخلی بدن مثل دهان و گلو، و روی پوست. این ضایعات پوستی ممکن است گسترش پیدا کنند. بیماران هپاتیتی یا افرادی که وضعیت وخیمی دارند ممکن است بعد از روز پنجم بیماری، به زوال سریع کلیه، نارسایی ناگهانی کبد یا نارسایی ریوی دچار شوند.

میزان مرگ و میر ناشی از تب کریمه کنگو ۳۰ درصد است و مرگ بر اثر این بیماری در هفته‌ی دوم آن رخ می‌دهد. بیمارانی که بهبود می‌یابند، روند بهبودی در آن‌ها معمولاً از روز نهم یا دهم بعد از آغاز بیماری شروع می‌شود.

نحوه تشخیص تب کریمه کنگو

این بیماری از طریق آزمایش‌های مختلف پزشکی تشخیص داده می‌شود.

نحوه درمان تب کریمه کنگو

برای درمان تب خونریزی دهنده کریمه - کنگو از یک داروی ضد ویروسی به نام ریباویرین استقاده می‌شود که مؤثر بودن آن به اثبات رسیده است.

پیشگیری از تب کریمه کنگو

جلوگیری از تب کریمه کنگو یا کنترل آن در حیوانات کار دشواری است و هیچ واکسنی هم برای این بیماری مخصوص حیوانات ساخته نشده. گرچه روش‌هایی برای کاهش ریسک ابتلای حیوانات به این ویروس وجود دارد.

کاهش ریسک ابتلا در افراد

گرچه یک واکسن برای تب خونریزی دهنده کریمه - کنگو مخصوص انسان‌ها تولید شده و در مقیاس کوچکی در شرق اروپا استفاده می‌شود، اما در حال حاضر هیچ واکسن ایمن و مؤثری در خصوص این بیماری برای استفاده در انسان وجود ندارد؛ بنابراین تنها راه کاهش ابتلا به این بیماری در افراد افزایش آگاهی نسبت به ریسک فاکتور‌های بیماری و آموزش مردم در خصوص اقداماتی است که می‌تواند میزان قرارگیری در معرض ویروس را کاهش دهد.

کاهش ریسک انتقال ویروس به انسان:

پوشیدن لباس‌های محافظ (لباس‌های آستین بلند و شلوار‌های بلند)
پوشیدن لباس‌های رنگ روشن برای تشخیص راحت‌تر کنه‌ها بر روی لباس
استفاده از مواد کنه کش مجاز بر روی لباس
استفاده از مواد دافع حشرات مجاز بر روی پوست و لباس
بررسی مکرر پوست و لباس‌ها برای اطمینان از نبود کنه و جدا کردن صحیح کنه‌ها در صورت یافت شدن
دوری از مناطقی که کنه‌ها در آنجا شیوع دارند

کاهش ریسک انتقال از حیوان به انسان:

پوشیدن دستکش و دیگر لباس‌های محافظ هنگام کار با حیوانات یا بافت‌های بدن آن‌ها در مناطقی که این بیماری در آن شایع است، به ویژه طی فرآیند ذبح، برش گوشت و انتخاب حیوان در کشتارگاه یا خانه
قرنطینه کردن حیوانات پیش از ورود آن‌ها به کشتارگاه‌ها یا استفاده‌ی روزانه از مواد دافع حشرات از ۲ هفته پیش از ذبح

کاهش ریسک انتقال از انسان به انسان:

خودداری از تماس نزدیک فیزیکی با افراد مبتلا به تب کریمه کنگو
استفاده از دستکش و وسایل محافظتی هنگام مراقبت از افراد مبتلا
شستشوی منظم دست‌ها بعد از رسیدگی به افراد بیمار یا ملاقات با آن‌ها

منبع: روزیاتو