کاهش سن افراد سیگاری به ۱۲ سال/ تبلیغ سیگار مخصوص زنان باردار

دکتر محمدرضا مسجدی در نشست خبری با بیان اینکه در همه جای دنیا یک روز به عنوان روز بدون دخانیات اعلام می‌شود، اما برگزاری هفته بدون دخانیات از ابتکارات ایران است. با وجود اینکه ایران چند سال گذشته برای انجام اقداماتی در زمینه مبارزه‌ با مواد مخدر پیشگام بود و بارها از سوی سازمان جهانی بهداشت مورد تقدیر قرار گرفت؛ اما طی دو سه سال اخیر پس‌رفت داشته‌ایم و متاسفانه در بحث دخانیات درجا می‌زنیم.

وی با بیان اینکه اگر دخانیات را یک مثلث در نظر بگیریم، تقاضا، عرضه و مصرف سه ضلع آن را تشکیل می‌دهند، گفت: ما همه بسترها و امکانات لازم را برای مبارزه با دخانیات در کشور داریم، اما متاسفانه به آن عمل نمی‌کنیم.

مسجدی با بیان اینکه متاسفانه کمپانی‌های بزرگ تولید دخانیات جوانان و نوجوانان را هدف گرفته‌اند، افزود: مصرف سیگار در زنان حدود سه درصد و در مردان حدود 28 درصد است. به همین خاطر لازم است برای جمعیت زنان اقدامات فرهنگی گسترده‌تری انجام شود، چرا که این کمپانی‌ها بر روی افزایش مصرف دخانیات بر روی دختران و زنان جوانان ما سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال در حال حاضر سیگارهای مخصوص لاغری، سیگارهای مخصوص زنان باردار و سیگارهایی با رنگهای حیات‌بخش، تولید و به صورت گسترده تبلیغ می‌شود.

دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ضمن اعلام خبر اجرایی شدن طرح پیشنهادی «پاد» (پیشگیری از استعمال دخانیات) در آموزش و پرورش، گفت: بناست این طرح در مقطع ابتدایی و راهنمایی به اجرا دربیاید، البته بنا نداریم مباحث آموزشی پیرامون پیشگیری از استعمال دخانیات را وارد کتب درسی کنیم، بلکه می‌خواهیم از طریق اجرای فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی به این مسئله ورود کنیم.

دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ضمن تاکید بر اینکه به دنبال انجام هیچگونه عمل قهری برای برچیدن زمینه‌های استعمال دخانیات در این شهر نیستیم، اظهار کرد: باید آرام پیش رفت و موارد در نظر گرفته شده در آیین‌نامه اجرایی از جمله ممنوعیت عرضه مواد دخانی در مدارس را به تدریج پیش برد و نهادینه کرد.

قائم مقام بیمارستان مسیح دانشوری در ادامه به مبحث عرضه مواد دخانی نیز اشاره کرد و گفت: در حال حاضر سیگارهای موجود در کشور به چند گونه تهیه می‌شوند که تولید داخل، واردات، تولید مشترک و قاچاق از جمله آنهاست.

مسجدی با اشاره به اینکه شرکت دخانیات باید بر روی تولید، توزیع و واردات مواد دخانی نظارت داشته باشد، بر ضرورت راهبردی بودن برنامه تولید دخانیات در کشور تاکید کرد و گفت: متاسفانه تولید مواد دخانی تا سال‌ها در انحصار دولت بود، اما طی یک دو سال اخیر به آرامی به بخش خصوصی واگذار شد که خود این مسئله تبعاتی به همراه داشت.

وی اضافه کرد: اگر تولید سیگار دولتی باشد به این معناست که دولت به فکر کسب سود از دخانیات نیست و باید سیاستی را اتخاذ کند که سلامت مردم تامین شود. درواقع راهبردی بودن مصرف سیگار باید به کاهش تولید سیگار و در نهایت تامین سلامت مردم بینجامد، اما وقتی دخانیات نیز به بخش خصوصی واگذار می‌شود، به این معناست که سرمایه‌گذار هم برای کسب سود بیشتر دست به گسترش تولید زده و سلامت مردم را مورد توجه قرار نمی‌دهد.

دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات با اشاره به اینکه چند سال پیش سن مصرف سیگار بین 14 تا 16 سال بود، گفت: اما متاسفانه اکنون سن مصرف سیگار به حدود 12 سال رسیده است. همچنین مصرف قلیان در میان دختران دبیرستانی و دانشجوی ما رشد 20 درصدی داشته است.

مسجدی در ادامه به قاچاق سیگار نیز اشاره کرد و گفت: صدور مجوز تولید و واردات به عهده بازرگانی است، اما متاسفانه به دلیل عدم نظارت‌های کافی، با مشکل قاچاق مواد دخانی روبرو هستیم، در حالی که اگر بناست جلوی قاچاق مواد دخانی گرفته شود، باید با عرضه‌کنندگان آن به شکل جدی برخورد کرد.

وی ضمن اعلام این آمار که مصرف سالانه سیگار در کشور به 65 میلیارد نخ می‌رسد، اظهار کرد: از این میان 25 میلیارد نخ سیگار تولید داخل و تولید مشترک است. حدود 20 تا 25 میلیارد سیگار از طریق واردات تامین می‌شود و متاسفانه حدود 15 تا 25 میلیارد نخ از طریق قاچاق به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد.

دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات با بیان اینکه در حال حاضر به طور متوسط ارزان‌ترین پاکت سیگار 800 و گران‌ترین آن با قیمت حدود 8000 تومان عرضه می‌شود، گفت: اگر به طور میانگین قیمت یک پاکت سیگار را 1000 تومان در نظر بگیریم، با احتساب مصرف 60 میلیارد نخ سیگار در سال، مشخص می‌شود مردم سالانه 3250 میلیارد تومان صرف خرید سیگار می‌کنند.

مسجدی اضافه کرد: ایرانیها هر روز حدود 10 میلیارد تومان سیگار می‌خرند، این در حالی است که سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است، هر کشور دو برابر هزینه‌ای که مردمش برای خرید سیگار صرف می‌کنند، برای درمان بیماری‌های ناشی از مصرف سیگار هزینه می‌کنند. در واقع هر کشور سالانه 7200 میلیارد تومان برای درمان بیماریهای ناشی از مصرف سیگار و سایر مواد دخانی می‌پردازند. این میزان معادل کل بودجه وزارت بهداشت است.

به گفته وی، این در حالی است که روز گذشته در کمیسیون آموزش عالی مجلس مباحثی پیرامون افزایش 20 ریالی عوارض هر نخ سیگار وارداتی و صرف کردن آن برای تحقیقات علمی مطرح بود.

قائم مقام بیمارستان مسیح دانشوری در ادامه از وضعیت مالیات سیگار در کشور نیز انتقاد کرد و گفت: مالیات سیگار باید مطابق قوانین بین‌المللی 60 تا 70 درصد قیمت خرده‌فروشی سیگار باشد، درواقع اگر 1000 تومان هزینه خرید سیگار شد، باید 600 تومان آن مالیات در نظر گرفته شود. این در حالی است که میزان کل مالیاتی که دولت از سیگار دریافت می‌کند، حدود 19 درصد است. این مالیات در پاکستان 75.9 درصد، در ترکیه 78.7 درصد و در امارات حدود 67 درصد است.

وی اضافه کرد: ما به مجلس پیشنهاد کردیم برای سیگارهای تولید داخل 20 درصد مالیات و برای سیگارهای وارداتی و تولید مشترک حدود 40 درصد مالیات در نظر بگیریم. در این صورت بیش از 600 میلیارد تومان در سال برای دولت از راه مالیات حاصل می‌شود که می‌تواند برای درمان صرف شود.

مسجدی به تحقیقاتی در بنگلادش در زمینه مواد دخانی اشاره کرد و گفت: بر این اساس ثابت شده است با هر 10 درصد گران‌تر شدن سیگار، 8 درصد از میزان مصرف آن کاسته خواهد شد.

قائم مقام بیمارستان مسیح دانشوری در ادامه به ضلع سوم مسئله دخانیات که همان مصرف است، اشاره کرد و گفت: نباید شخصی در هر مکانی بتواند به راحتی سیگار بکشد، مطابق قانون جامع کنترل دخانیات، استعمال هر گونه مواد دخانی در اماکن عمومی از جمله مطبها، مدارس، آموزشگاهها، ورزشگاهها، رستورانها و سینماها ممنوع است.

وی اضافه کرد: سال گذشته دولت قهوه‌خانه را از شمول اماکن عمومی خارج کرده بود، اما دیوان عدالت اداری آن را خلاف قانون اعلام کرد و قهوه‌خانه‌ها مجدد در شمول اماکن عمومی قرار گرفتند که این خود یک عامل بازدارنده است. مصرف سیگار در جامعه باید مشکل شود تا به تدریج برخی به فکر ترک آن بیفتند.