دارورسانی به مغز با زهر زنبور عسل

ساختار مغز انسان به گونه‌ای است که بین خون و مغز یک ماده واسط وجود دارد که مانع رسیدن مستقیم خون به مغز می‌شود و به همین دلیل رساندن مواد دارویی موجود در خون به مغز را مشکل می‌کند.

سد خونی مغزی یا در اصطلاح پزشکی (BBB) محدودهٔ جدا کننده بین مایع برون‌سلولی مغز در سیستم اعصاب مرکزی و جریان خون گردشی در بدن است بطوریکه اگر مواد رنگی به‌درون خون تزریق شود می‌توان مشاهده کرد که از این ماده درون مغز اثری دیده نمی‌شود. این پرده یا سد از مویرگ‌های ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ‌ها دارای منافذ معمول نبوده و اتصال بین سلولی در آنها از نوع اتصال‌ محکم است و در نتیجه بسیاری از مولکول‌ها و ریز مولکول‌ها و همچنین باکتری‌ها قادر به گذشتن از آن‌ها(از طریق انتشار) و رسیدن به مایع مغزی نخاعی در مغز نیستند. متقابلاً سطح اندوتلیال این مویرگ‌ها از پروتئین‌های ویژه پوشیده شده که توسط آنها ورود گلوکز به مغز بعنوان تغذیه امکان‌پذیر می‌گردد. همچنین تبادل گازی (اکسیژن- دی‌اکسید کربن) بین خون گردشی و مغز از این سد بدون مشکل قابل انجام است.

برخی ذرات مانند سم حیوانات و مواد موجود در نیکوتین سیگار از این غشا عبور می‌کنند.

پیش از این محققان روش‌های مختلفی را برای رساندن مواد دارویی به مغز معرفی کرده‌اند اما محققان اسپانیایی در موسسه تحقیقات بیومدیکال بارسلون، برای اولین بار از یک پپتاید موجود در زهر زنبور موسوم به آپامین استفاده کرده‌اند که در سیستم عصبی مرکزی فردی که نیش زده شده تجمع می‌کند.

محققان تلاش می‌کنند با توجه به توانایی این ماده در گذشتن از سد خونی مغز، مواد دارویی مورد نظر خود را در خون به همراه این ماده به مغز برسانند.

مهمترین چالش موجود در این زمینه سمی بودن آپامین است و محققان اسپانیایی اعلام کرده‌اند که تلاش می‌کنند با تغییر دادن ساختار این ماده از اثر سمی بودن آن بکاهند.

برای این کار آنها مواد شیمیایی موجود در آپامین را که به کانال‌های پتاسیمی نورون‌ها می‌چسبند از بین برده‌اند.

مهمترین ویژگی موجود در این پپتاید ساختار مولکولی حلقه‌ای آن است که مقاومت آن را در برابر آنزیم‌های پروتئاز که نابودگر پپتایدها هستند، بالا می‌برد.

جلوگیری از بروز نشانه‌های حساسیت به نیش زنبور برای بیماران مختلف و اطمینان از عملکرد صحیح دارو اقدامات بعدی محققان اسپانیایی خواهد بود.

بیماریهایی نظیر مننژیت٬ صرع٬ اسکلروز چندگانه(ام‌اس)٬ بیماری لایم٬ سندرم دویک٬ تریپانوسومیاز٬ لوکوانسفالیت پیش‌رونده٬ هاری و آلزایمر از جمله بیماریهایی هستند که برای درمان آنها باید دارو به مغز رساند شود و این روش می‌تواند برای درمان آنها موثر باشد.

نتایج این تحقیق در کنفرانس انجمن شیمی آمریکا ارائه شده است.