معرفی ۱۱ گیاه دارویی و مکمل برای درمان افسردگی

افسردگی یک اختلال خلقی است که هر ساله افراد بسیاری را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد.

در زیر طبقه‌بندی اختلالات افسردگی ارائه شده است که دارای ویژگی‌هایی مانند غم و اندوه، خلق و خوی تحریک‌پذیر، احساس پوچی و تغییرات شناختی هستند که بر عملکرد فرد تاثیر می‌گذارند:

- اختلال افسردگی عمده

- اختلال بی‌نظمی خلق اخلال‌گر

- اختلال افسردگی پایدار

- اختلال ناخوشی پیش‌قاعدگی

- اختلال افسردگی به دلیل شرایط پزشکی دیگر

درمان اختلالات افسردگی با دارو و روان‌درمانی انجام می‌شود. تغییرات سبک زندگی، از جمله تغییرات در رژیم غذایی و مصرف برخی مکمل‌ها نیز ممکن است به افراد مبتلا به افسردگی کمک کند. به عنوان مثال پژوهش‌ها نشان می‌دهند که برخی ویتامین‌ها، مواد معدنی، گیاهان دارویی و ترکیبات دیگر ممکن است به ویژه در بهبود علائم افسردگی موثر باشند.

در ادامه با ۱۱ مکمل که ممکن است برای افراد مبتلا به افسردگی مفید باشند بیشتر آشنا می‌شویم.

اسید‌های چرب امگا-۳

اسید‌های چرب امگا-۳ چربی‌هایی ضروری هستند؛ به این معنی که باید آن‌ها را از رژیم غذایی خود دریافت کنید. برخی مطالعات نشان می‌دهد که مکمل‌های امگا-۳ ممکن است به درمان افسردگی کمک کند. آنالیزی از آزمایشات تصادفی در سال ۲۰۲۰ که شامل اطلاعات ۶۳۸ زن می‌شد، نشان داد که مکمل‌های امگا-۳ به طور قابل توجهی علائم افسردگی را در زنان باردار و آن‌هایی که زایمان کرده بودند، بهبود بخشیده است.

مشخص شد مکمل‌هایی با نسبت بالاتر اسید ایکوزاپنتانوئیک (EPA) نسبت به اسید دوکوزاهگزانوئیک (DHA) از تاثیرگذاری بیشتری برخوردار بوده‌اند. این دو از اسید‌های چرب امگا-۳ هستند که در غذا‌های دریایی به میزان زیاد وجود دارند.

بررسی دیگری که شامل ۲۶ مطالعه و اطلاعات ۲،۱۶۰ شرکت کننده می‌شد، نشان داد که مکمل‌های امگا-۳ تاثیر مثبتی بر درمان علائم افسردگی دارند. به طور خاص پژوهشگران به این نکته اشاره داشتند که مکمل‌هایی حاوی ۶۰ درصد یا بیشتر اسید ایکوزاپنتانوئیک در یک دوز یک گرمی یا کمتر در روز بیشترین تاثیر را به همراه داشتند.

در شرایطی که یافته‌های این مطالعات امیدوارکننده هستند، اما مطالعات دیگر نتایجی یکدست را ارائه نکرده‌اند. به عنوان مثال، مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹ نشان داد که مکمل‌های امگا-۳ علائم افسردگی را در کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال افسردگی عمده کاهش نداده‌اند.

به طور کلی مکمل‌های امگا-۳ توسط بدن به‌خوبی تحمل می‌شوند و یک افزودنی سالم به رژیم غذایی افرادی هستند به مصرف ماهی‌های چرب علاقه‌ای ندارند. همچنین آن‌ها ممکن است به درمان افسردگی در جمعیت‌هایی خاص کمک کنند. با این وجود به انجام پژوهش‌های بیشتر نیاز است.

ان-استیل‌سیستئین

ان-استیل‌سیستئین پیش‌ماده اسید‌های آمینه ال-سیستئین و گلوتاتیون است. گلوتاتیون یکی از مهم‌ترین آنتی اکسیدان‌ها در بدن محسوب شده و برای تنظیم التهاب و محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب اکسیداتیو ضروری است.

مصرف ان-استیل‌سیستئین نشان داده است که فواید سلامت مختلفی، از جمله تقویت سطوح گلوتاتیون در بدن را ارائه می‌کند.

پژوهش‌ها نشان داده اند که افراد مبتلا به افسردگی احتمال بیشتری دارد دارای سطوح بالاتر سیتوکین‌های التهابی مانند پروتئین واکنشی C، اینترلوکین-۶، و فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا باشند. مصرف ان-استیل‌سیستئین ممکن است به کاهش التهاب و تسکین علائم افسردگی کمک کند.

افزون بر این، ان-استیل‌سیستئین بی نظمی انتقال دهنده‌های عصبی در افراد مبتلا به اختلالات روانپزشکی را بهبود می‌بخشد. بی نظمی انتقال دهنده‌های عصبی، مانند دوپامین و گلوتامات، ممکن است با اختلات خلق و خو و شیزوفرنی مرتبط باشد.

یک بررسی در سال ۲۰۱۶ که شامل پنج مطالعه می‌شد، نشان داد که ان-استیل‌سیستئین به میزان قابل توجهی علائم افسردگی را کاهش داده و عملکرد افراد مبتلا به افسردگی را در مقایسه با درمان با دارونما بهبود بخشیده است. افزون بر این، ان-استیل‌سیستئین بی خطر بوده و به خوبی توسط بدن افراد تحمل شده بود.

زعفران

زعفران ادویه‌ای سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدانی، از جمله کاروتنوئید‌های کروسین و کروستین است. زعفران به عنوان درمانی طبیعی برای افسردگی نتایجی امیدوارکننده را نشان داده است.

مطالعات افزایش سطوح انتقال دهنده عصبی تقویت کننده خلق و خو به نام سروتونین را در مغز نشان داده اند. اگرچه نحوه کار این فرایند به طور دقیق مشخص نیست، تصور می‌شود که زعفران بازجذب سروتونین را مهار می‌کند، در نتیجه، این انتقال دهنده عصبی برای مدت بیشتری در مغز باقی می‌ماند.

آنالیز پنج آزمایش تصادفی نشان داد که استفاده از مکمل زعفران به طور قابل توجهی علائم افسردگی را در بزرگسالان مبتلا به اختلال افسردگی عمده در مقایسه با درمان با دارونما کاهش داده است.

افزون بر این، مشخص شده است که مکمل‌های زعفران در کاهش علائم افسردگی اثری مشابه با دارو‌های ضد افسردگی داشته اند.

با این وجود، به انجام پژوهش‌های بیشتر برای نتیجه گیری قطعی درباره توانایی زعفران برای کمک به درمان افسردگی نیاز است.

ویتامین D

ویتامین D یک ماده مغذی کلیدی است که نقش‌های مهمی در بدن ایفا می‌کند. متاسفانه، افراد بسیاری از جمله افراد مبتلا به افسردگی، دارای سطوح کافی ویتامین D در بدن خود نیستند.

پژوهش‌ها نشان داده اند که افراد مبتلا به افسردگی احتمال بیشتری دارد با سطوح کم یا کمبود ویتامین D در بدن خود مواجه باشند.

ویتامین D از طریق چندین مکانیسم، از جمله کاهش التهاب، تنظیم خلق و خو، و محافظت در برابر اختلال عملکرد عصبی‌شناختی با افسردگی مبارزه می‌کند.

یک بررسی شامل چهار آزمایش تصادفی در سال ۲۰۱۹ نشان داد که مکمل‌های ویتامین D فواید بالینی در افراد مبتلا به افسردگی عمده داشته اند.

افزون بر این، مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ با حضور افراد مبتلا به افسردگی که کمبود ویتامین D داشتند، نشان داد که دریافت یک تزریق ۳۰۰،۰۰۰ واحد بین المللی از ویتامین D همراه با درمان معمول آن‌ها به بهبود قابل توجه علائم افسردگی، کیفیت زندگی و شدت بیماری منجر شده است.

با این وجود، یک بررسی شامل ۶۱ مطالعه در سال ۲۰۲۰ نشان داد که اگرچه سطوح ویتامین D با علائم افسردگی مرتبط است و مکمل‌ها ممکن است کمک کنند، اما پیش از این که بتوان ویتامین D را به عنوان یک درمان جهانی برای افسردگی معرفی کرد به شواهد بیشتر نیاز است.

رودیولا

رودیولا یک گیاه دارویی است که در قالب مکمل می‌تواند فواید سلامت بالقوه مختلفی را ارائه کند. از آن جمله می‌توان به کاهش علائم افسردگی و بهبود واکنش استرس بدن اشاره کرد که می‌تواند به بدن فرد در سازگاری با شرایط پر استرس کمک کند.

این گیاه دارویی به واسطه توانایی خود در تقویت ارتباط سلول‌های عصبی و کاهش فعالیت بیش از حد محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال ممکن است آثار ضد افسردگی داشته باشد.

محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال یک سیستم پیچیده است که واکنش استرس بدن را تنظیم می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که فعالیت بیش از حد محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال ممکن است با افسردگی عمده مرتبط باشد.

برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مکمل رودیولا ممکن است برای افراد مبتلا به افسردگی مفید باشد.

ویتامین‌های B

ویتامین‌های B نقش مهمی در عملکرد عصبی و تنظیم خلق و خو ایفا می‌کنند. ویتامین‌های B، از جمله فولات، B۱۲، و B۶ برای تولید و تنظیم انتقال دهنده‌های عصبی مانند سروتونین، اسید گاما-آمینوبوتیریک و دوپامین نیاز هستند.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کمبود ویتامین B۱۲ و فولات ممکن است خطر افسردگی را افزایش دهد و مصرف مکمل این مواد مغذی ممکن است به کاهش علائم افسردگی در برخی افراد کمک کند.

یک بررسی در سال ۲۰۲۰ نشان داد که مصرف زودهنگام مکمل ویتامین B۱۲ ممکن است ظهور افسردگی را به تاخیر انداخته و آثار دارو‌های ضد افسردگی را بهبود ببخشد.

ویتامین B۶ نیز در ترکیب با مواد مغذی دیگر از جمله تریپتوفان و نیکوتینامید، شکلی از ویتامین B۳، توانایی خود در بهبود علائم افسردگی را نشان داده است.

روی

روی یک ماده معدنی ضروری برای سلامت مغز و تنظیم مسیر‌های انتقال دهنده‌های عصبی است. همچنین، روی از خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهاب برخوردار است.

کمبود روی پیوندی قوی با افزایش خطر افسردگی و شدت علائم افسردگی دارد.

آنالیز ۱۷ مطالعه نشان داد که سطوح روی خون در افراد مبتلا به افسردگی ۰.۱۲ میکروگرم در میلی لیتر کمتر از افرادی بوده است که به این شرایط مبتلا نبودند. همچنین، این آنالیز کمبود روی بیشتر را با علائم افسردگی بیشتر مرتبط دانست.

یک بررسی دیگر که شامل چهار مطالعه تصادفی می‌شد، نشان داد شرکت کنندگانی که همراه با دارو‌های ضد افسردگی خود مکمل روی مصرف کرده بودند، علائم بیماری در آن‌ها به میزان قابل توجهی کاهش داشت.

اس-آدنوزیل متیونین

اس-آدنوزیل متیونین یک ترکیب حاوی گوگرد است که در درمان افسردگی امیدوارکننده نشان داده است. این ترکیب به طور طبیعی در بدن وجود دارد و نقش مهمی در عملکرد مغز ایفا می‌کند.

یک بررسی شامل هشت مطالعه در سال ۲۰۲۰ نشان داد که استفاده از اس-آدنوزیل متیونین به تنهایی یا همراه با دارو‌های ضد افسردگی، به بهبود علائم این بیماری در افراد مبتلا به اختلال افسردگی عمده کمک کرده است.

مخمر سنت جان

مخمر سنت جان یک گیاه دارویی است که در کاهش علائم افسردگی امیدبخش نشان داده است.

یک بررسی شامل ۳۵ مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که درمان با مخمر سنت جان به کاهش علائم در افراد مبتلا به افسردگی خفیف تا متوسط کمک کرده است. با این وجود، این مکمل برای درمان افسردگی شدید چندان موثر نبوده است.

باید به این نکته توجه داشت که مکمل سنت جان همانند بسیاری گیاهان دارویی دیگر ممکن است با دارو‌های مورد استفاده فرد تداخل ایجاد کند. این گیاه دارویی می‌تواند با برخی دارو‌های ضد افسردگی نیز تداخل ایجاد کرده و به عوارض جانبی بالقوه خطرناک منجر شود.

منیزیم

منیزیم یکی ماده معدنی مهم است که به بهبود افسردگی کمک می‌کند. کمبود منیزیم بین افراد مبتلا به افسردگی شایع است و پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مصرف مکمل آن ممکن است به کاهش علائم افسردگی کمک کند.

یک مطالعه با حضور ۱۲۶ فرد مبتلا به افسردگی خفیف تا متوسط نشان داد که مصرف ۲۴۸ میلی گرم منیزیم در روز برای شش هفته، علائم افسردگی را در مقایسه با درمان با دارونما به طور قابل توجهی بهبود بخشیده است.

کراتین

کراتین یک اسید ارگانیک است که نقش مهمی در حفظ انرژی مغز ایفا می‌کند. تصور می‌شود که تغییر در سطح انرژی مغز در ایجاد افسردگی نقش دارد.

برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مکمل کراتین به میزان ۲ تا ۱۰ گرم در روز ممکن است علائم افسردگی را در افراد مبتلا به اختلال افسردگی عمده کاهش دهد.