نکته‌های طلایی در «خانه تکانی»

کم کم سرو کله بهار در حال پیدا شدن است و نوازش نسیم بهاری آرامبخش روح و روان می‌شود؛ همان روز‌هایی که با آمدنش خون تازه‌ای در شریان‌های طبیعت به راه افتاده و جریان پیدا می‌کند. آمدن بهار همراه با نوشکفتن و زایش دوباره در گیاهان و طبیعت است؛ چراکه بعد از گذشت ۶ ماه رخوت و سستی، طبیعت جان دوباره‌ای به خود می‌گیرد و جنب و جوش خاصی به زندگی می‌بخشد.

براساس سنت چند صد ساله، با نزدیک شدن به فصل بهار و فرارسیدن سال جدید، مردم به غبار روبی و نظافت منازل و مکان‌های محل اقامت و کار خود می‌پردازند و هر خانواده‌ای بنا بر شرایط محیط زندگی خود، این اقدام پسندیده را انجام می‌دهد. این روز‌ها در بسیاری از خانه‌ها اسباب و اثاثیه خانه در گوشه‌ای جمع شده و بازار شوینده‌ها و مواد ضدعفونی کننده و ابزار‌های نظافت همچون تی و دستمال‌های مخصوص نظافت گرم شده است.

برخی خانواده‌ها با گرفتن نیرو‌های خدماتی و پرداخت اجرت به این کار دست می‌زنند، برخی خود به تنهایی و برخی نیز با همکاری یکدیگر به خانه تکانی مشغول می‌شوند؛ خلاصه هر خانواده‌ای به روش‌های مختلف سعی می‌کند غبار یکساله خانه و کاشانه خود را بزداید و چهره جدیدی از خانه ترسیم کند.


در این میان، داشتن آگاهی‌های لازم در خصوص آداب نظافت، آن هم از نوع بهداشتی و رعایت دستورالعمل‌های ساده، اما اثر بخش بر سلامت افراد، نقش بسیار مهمی در تامین سلامت محیطی و فردی جامعه دارد.

در ادامه این گزارش به شرح نکات کاربردی و کلیدی در مسیر نظافت و خانه تکانی نوروزی اشاره می‌کنیم.


تمیز کردن منزل گاهی بسیار سخت و مشکل به نظر می‌رسد. با این وجود قبل از شروع خانه تکانی، باید اقداماتی انجام شود که خانه تکانی را راحت‌تر کند. دور ریختن وسایل اضافی و دور ریز یکی از مهمترین اقدامات پیش از خانه تکانی است.

برنامه ریزی را قبل از شروع خانه تکانی انجام دهید؛ اگر قصد خانه تکانی برای ایام عید دارید هرچه زودتر خانه تکانی را آغاز کنید با آرامش بهتری می‌توانید این کار را انجام دهید؛ زیرا نگهداشتن انجام کار‌ها برای روز‌های آخر، فشار زیادی به سلامت بدن وارد می‌کند و احتمال آسیب دیدن را افزایش می‌دهد.

هر روز مقداری از کار‌ها را انجام دهید و به اندازه مناسب استراحت کنید تا با رسیدن به ایام عید، انرژی کافی داشته باشید. البته این خانه تکانی را نباید فقط به محل زندگی خود معطوف کنید. دیدن یک خانه تمیز توام با تغییرات، در روحیه شما تاثیر زیادی خواهد گذاشت.

بالش‌ها را اگر در زیر میکروسکوپ نگاه کنید، بسیار متعجب خواهید شد. سلول‌های مرده پوست، مایعات بدن، کنه‌ها، کپک‌ها و باکتری‌ها و حشره‌های میکروسکوپی دیگر، سلامتی را به خطر انداخته و موجب به هم ریختن خواب می‌شوند؛ این‌ها تنها بخشی از آلودگی‌های رایجی هستند که در بالا یا درون بالش‌ها وجود دارند.

متخصصان توصیه می‌کنند هر ۱۸ ماه یکبار بالش‌ها را تعویض کنید. استفاده از روکش‌ها و شستن هر ۳ ماه یکبار بالش‌ها، باعث افزایش عمر استفاده از بالش می‌شود.

به طور معمول بیش از دو یا سه روز نمی‌توان غذا را درون یخچال نگهداری کرد؛ زیرا امکان فاسد شدن و مسمومیت آن بسیار است؛ بنابراین غذا‌هایی که بیش از این زمان در یخچال مانده‌اند را دور بریزید. نگهداری غذا‌های مانده در فریزر بهتر از یخچال است؛ زیرا تا ۴ ماه سالم باقی می‌ماند.

بدون شک در کتابخانه و یا کشوها، انبوهی از کاغذ‌ها وجود دارد که شاید مقدار اندکی از آن‌ها مهم است و بقیه را به خاطر وسواس نگهداری می‌کنید. خانه تکانی فرصت مناسبی برای حذف این نوع کاغذهاست. فقط اسنادی را نگهداری کنید که در آینده، قابل استفاده هستند.

یکی از وسایلی که برای تمیز کردن سرویس بهداشتی مورد نیاز است، برس‌های توالت است، اما به دلیل آلودگی بسیار آن، باید به طور مرتب و یا هر ۶ ماه یکبار تعویض شود.

از مخلوط کردن سفیدکننده، وایتکس با جرم گیر یا جوهر نمک جداً خودداری کنید، زیرا بخارات و گاز‌های ناشی از این اختلاط، بسیار سمی و خفه کننده هستند.

در مصرف وایتکس زیاده روی نکنید؛ زیرا باعث تحریک چشم و پوست، سوختگی‌های خفیف مری و دهان، تحریک گوارشی، استفراغ و اسهال در غلظت‌های بالا می‌شود.


در هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده‌های شوینده و پاک کننده، پنجره‌ها را باز کنید تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد. بسیاری از این ترکیبات، بخارات سمی ایجاد می‌کنند که به مخاط دهان، بینی و ریه صدمه می‌زند.


در هنگام استفاده از مواد شوینده، برای جلوگیری از تماس مستقیم پوست با مواد از دستکش پلاستیکی استفاده کنید؛ همچنین بهتر است که از دستکش نخی زیر دستکش پلاستیکی استفاده کنید.

وقتی که از شوینده‌های غلیظ استفاده می‌کنیم، طبیعتاً احتمال خطر افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین بهتر است شوینده‌ها را مقداری رقیق کرد تا از عوارض پوستی و تنفسی آن جلوگیری کرد. زنان باردار و کودکان زیر ۳ سال نباید در معرض مواد شوینده قرار گیرند.

در افرادی که زمینه بیماری تنفسی دارند، مواد شوینده می‌توانند عوارض بیشتری ایجاد کنند.
همیشه در هنگام استفاده از فرآورده‌های شیمیایی و شوینده در نور کافی، برچسب روی بسته بندی را مطالعه کرده سپس مصرف کنید. استفاده از دارو‌ها و مواد شیمیایی در تاریکی می‌توانند خطرناک باشد.

در زمان نظافت سطوح و استفاده از ترکیبات شوینده و پاک کننده از دستکش لاستیکی، کفش جلوبسته و در صورت امکان، ماسک استفاده کنید.

بسیاری از دارو‌ها و محصولات خانگی مانند جوهر نمک، مواد شوینده و لکه بر، لاک پاک کن، سموم حشره کش و جونده کش (مانند مرگ موش)، تینر، ضدیخ، بنزین و نفت می‌توانند در صورت بلعیده شدن و تماس با پوست، چشم و یا در صورت تنفس، بسیار سمی باشند.

همیشه پس از استفاده از مواد شیمیایی سریعاً درِ آن را ببندید و دقت کنید که هیچ ظرف دربسته‌ای از دسترسی کودکان در امان نیست.

اغلب دارو‌هایی که در طول سال تهیه می‌کنند در صورت عدم مصرف و اتمام تاریخ انقضاء، ممکن است تبدیل به مواد سمی و خطرناک شوند. دارو‌ها را بررسی کنید و اگر تاریخ مصرف آن‌ها تمام شده بود، جدا کرده و دور بریزید.


دارو‌های تاریخ گذشته را داخل کیسه زباله ریخته و از بین ببرید. تاریخ انقضای دارو معمولا به تاریخ شمسی یا میلادی در جعبه مقوایی داروها، انتهای ورقه‌های آلومینیومی بسته بندی قرص‌ها، کپسول‌ها و روی شیشه شربت‌ها و ویال آمپول‌ها درج شده است. شربت‌های تاریخ گذشته را در فاضلاب خانه ریخته و شیشه‌های آن را دور بریزید.

قطره‌های چشمی پس از باز شدن درِ آن فقط یکماه قابل استفاده است و بعد از آن باید دور ریخته شود. آمپول‌ها و سرنگ‌های تاریخ مصرف گذشته را نیز داخل کیسه ریخته و دور بریزید.

چنانچه شما و یا بستگانتان، به دلیل ابتلا به بیماری مزمن، دارویی را به صورت مرتب مصرف می‌کنید، مطمئن شوید دارو را به حد نیاز و تا پایان تعطیلات و ضمن سفر در اختیار دارید؛ چراکه بسیاری از دارو‌ها مانند دارو‌های ضد تشنج، داروی بیماری‌های دیابت، فشارخون، افسردگی و اختلالات عصبی، چربی خون، برخی دارو‌های مسکن و همچنین آنتی بیوتیک‌ها، باید مرتب مصرف شوند و قطع ناگهانی این داروها، بیمار را دچار مشکل خواهد کرد.