آیا می‌دانید شایع‌ترین نوع سرطان در ایران چیست؟

آیا می‌دانید که شایع‌ترین نوع سرطان در کشورمان چیست؟ شاید جوابتان سرطان معده یا سرطان پستان باشد، اما آمارها نشان می‌دهد که سرطان پوست نه‌تنها در ایران بلکه در سراسر دنیا شایع‌ترین سرطان است.

با وجود این چرا از سرطان پوست کمتر صحبت می شود؟ مهم ترین دلیل خبرساز نبودن سرطان های پوست در کشورمان، قابل درمان بودن درصد بالایی از موارد ابتلا به این بیماری، حتی در مراحل پیشرفته است. البته باید توجه داشت که از میان سه نوع سرطان پوستی، نوعی که سلول های رنگدانه ای پوست یا قشر عمیق پوست را درگیر می کند و ملانوما نامیده می شود، بدخیم ترین فرم این بیماری را شامل می شود و درمان قطعی اش با موانعی روبه روست.

دکتر امیر هوشنگ احسانی، متخصص پوست و مو درباره علائم سرطان پوست به زخم های مزمنی که طولانی مدت روی صورت افراد مسن ایجاد شود، اشاره و اظهار می کند: همچنین ضایعات پوستی جدیدی که بر صورت، گردن، بویژه روی دست این افراد ایجاد شود و تمایل به زخم داشته باشد، نشانه های سرطان پوست است.

چرا سرطان پوست می گیریم؟

بنا بر تاکید متخصصان پوست، برای پیشگیری از سرطان پوست، چند اصل مهم را باید همیشه در نظر داشته باشید: محافظت از اشعه آفتاب، ممانعت از انجام زیاد رادیوگرافی در ناحیه سر و صورت و نیز تماس مکرر و طولانی با گازها و آلوده کننده های شیمیایی.

دکتر احسانی با تاکید بر این که اشعه آفتاب و افزایش سن دو عامل اصلی ابتلا به سرطان پوست است به «جام جم» می گوید: مهم ترین علت سرطان پوست، تماس طولانی مدت با آفتاب است به این شکل که در درازمدت یک سری تغییرات و بی نظمی در سلول های پوستی ایجاد می کند که منجر به آن می شود که سلول ها از تقسیم منظم خود خارج و وارد مرحله ای از تقسیم غیرطبیعی شوند و قابلیت سرطانی شدن پیدا کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی با اشاره به نقش 30 تا 40 درصدی زمینه ژنتیکی در بروز این بیماری اظهار می کند: در کنار آفتاب، زمینه های ژنتیکی، کاهش سیستم ایمنی بدن با مصرف یک سری از داروها، ویروس زگیل و زخم های مزمن نیز می تواند ریشه سرطان را زیاد کند. از سوی دیگر مواجهه با گازهای شیمیایی چون گاز خردل که در جنگ ها اتفاق می افتد یا گاز آرسنیک که در گذشته آب چاه ها را آلوده می کرد در افزایش خطر سرطان پوست موثر است. همچنین انجام مکرر رادیوگرافی های سروصورت، خطر ابتلا به این نوع سرطان را در سال های بعدی زندگی زیاد می کند.

سرطانی که درمان می شود

خوشبختانه سرطان پوست با وجود آن که شایع ترین سرطان در دنیاست، اما خطر مرگ را در بیشتر موارد، به دنبال ندارد. سرطان های پوست معمولا خاصیت بدخیمی کمی دارند یعنی قابلیت سرایت شان به دیگر اعضای بدن پایین است و به گفته دکتر احسانی فقط زخم ها و گسترش آن به استخوان و بافت زیر آن، در این بیماری ممکن است دردسرساز باشد.

البته بدخیم ترین نوع سرطان پوست، سرطان سلول های رنگدانه ای پوست است که ملانوما نام دارد که در این بیماری خال های معمولی که به نوبه خود، یک ضایعه خوش خیم محسوب می شود با گذشت زمان به نوعی سرطان پوست به نام ملانوما یعنی تبدیل به خال هایی بزرگ با حاشیه نامنظم می شود. این متخصص پوست ادامه می دهد: درمان ملانوما در مراحل پیشرفته، سخت است، اما تشخیص زودرس آن می تواند در نتیجه گیری مثبت از مراحل درمانی دخیل باشد. بقیه انواع سرطان پوست، غیر از ملانوما در صورتی که زود تشخیص داده شود، به طور قطعی درمان می شود. بویژه بهره گیری از روش های رادیوتراپی در درمان سرطان پوست، بسیار موثر است.

از اشعه آفتاب بر حذر باشید

اصولا کمتر دیده شده است که کودکان یا افراد جوان سرطان پوست بگیرند مگر آن که مبتلا به نوعی بیماری ژنتیکی باشند که به واسطه آن استعداد غیرطبیعی به جذب اشعه آفتاب داشته باشند. پس می توان دریافت که به چه علت متخصصان پوست بر قرار نگرفتن زیر نور آفتاب یا حمام آفتاب نگرفتن تاکید می کنند. حتی تحقیقات، درباره سرطان پوست بدخیم نشان داده است، فردی که در دوران کودکی به مدت طولانی در معرض آفتاب قرار گرفته باشد در دوران پیری خطر ابتلا به سرطان پوست از نوع بدخیم را دارد.

به همین دلیل دکتر احسانی تاکید می کند: قرار نگرفتن در مقابل اشعه ماوراء بنفش در ساعاتی که آفتاب بسیار شدید است و استفاده همیشگی از ضدآفتاب، کلاه و عینک آفتابی برای پیشگیری از سرطان پوست یک ضرورت است، بویژه کسانی که زمینه ژنتیک این بیماری را دارند یا در گذشته رادیوگرافی هایی را در ناحیه سر و صورت انجام داده اند باید نسبت به مراقبت از پوست خود و جدی گرفتن هر ضایعه و زخم پوستی مقاوم به درمان، پیگیر باشند.

به گفته این متخصص پوست، استفاده طولانی مدت از لامپ های برنزه کننده پوست یا سولاریوم نیز خطر ابتلا به سرطان پوست را طی سال های بعدی زندگی افزایش می دهد. به بیان دیگر اقدام مداوم آن منجر به غیرطبیعی شدن سلول های پوستی در آینده و ابتلا به سرطان پوست می شود. حتی اشعه ماوراءبنفش منعکس شده از نور کامپیوتر و مهتابی نیز می تواند موجب افتادگی، پیری و سرطان پوست شود. بنابراین افرادی که بیش از شش ساعت در برابر این نور قرار می گیرند باید از کرم های ضدآفتاب استفاده کنند.

منبع: روزنامه جام جم / پونه شیرازی