.svg)
كابينه اقتصادي دولت جديد چه كارنامه‌اي دارند ؟
اينكه اقتصاد در دولت يازدهم در چه مسيري قرار خواهد گرفت و تا چه ميزان با مباني اقتصادي خاص و گاه بي‌پايه دولت دهم فاصله خواهد داشت بستگي مستقيم به اعضاي اقتصادي كابينه دولت حسن روحاني دارد. نحله‌هاي فكري و مباني نظري مردان اقتصادي روحاني مشخص مي‌كند كه اقتصاد قرار است در چه ريلي قرار بگيرد و چطور اداره شود.
آنطور كه از چيدمان اعضاي اقتصادي دولت يازدهم استنباط مي‌شود روحاني مردان اقتصادي‌اش را از دو نحله فكري «نهادگرا» و «ليبرال و معتقد به آزادسازي اقتصادي» برگزيده‌است. البته معتقدان به مباني اقتصاد آزاد در دولت روحاني داراي نمود و محور پرقدرت‌تري نسبت به نهادگرايان كابينه به شمار مي‌آيند.
چرا كه اصلي‌ترين نهادگراي تيم اقتصادي دولت يازدهم محمدباقر نوبخت است اما افرادي نظير نهاوندیان كه سمت رئيس دفتر رئيس‌جمهور را بر عهده گرفته به روشني معتقد به اقتصاد و تجارت آزاد هستند و از حيث تعداد نسبت به نهادگرايان برتري دارند. نكته ديگري كه به چشم مي‌آيد اين است كه روحاني اعضاي اقتصادي خود را بر اساس نظريات و اعتقاداتي كه در كتاب «امنيت ملي و نظام اقتصادي ايران» از آن سخن گفته بود برگزيده است. بر همين اساس بررسي گزينه‌هاي وزارتخانه‌هاي اقتصادي دولت روحاني مي‌تواند نشان از آينده اقتصادي كشور داشته باشد.
بيژن نامدارزنگنه: وزير نفت
وزير وزارتخانه عريض و طويلي نظير وزارت نفت هميشه مورد اهميت دوچنداني نسبت به ديگر وزارتخانه‌ها بودهاست. بيژن نامدار زنگنه براي تصدي اين پست از سوي روحاني برگزيده شده و حضور او در كابينه دولت يازدهم قطعي شده و در انتظار راي اعتماد مجلس است.
روحاني در كتاب «امنيت ملي و نظام اقتصادي ايران» در فصلي كه مربوط به بخش نفت و انرژي‌است، بر سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي در صنعت نفت و پيشرفت در اين زمينه، به دليل تاثير اين حوزه بر رشد اقتصادي تاكيد بسيار كرده‌است.
جالب توجه است كه زنگنه در دوران صدارتش به عنوان وزير نفت به جذب سرمايه‌گذاري خارجي در صنعت نفت و گاز وسيع ايران ياري رساند. همين موضوع نشان مي‌دهد كه رئيس‌جمهور، زنگنه را براي جذب سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي و تحول در صنعت نفت برگزيده است. بيژن نامدار زنگنه از سال 1362 تا 1384 عضويت در شوراي اقتصاد و از سال 1375 تا 1390 عضويت در مجمع تشخيص مصلحت نظام را دارا بوده است. او همچنين به مدت دو سال در سال‌هاي ابتدايي انقلاب، معاونت فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي را برعهده داشت و در سال 1362 به عنوان نخستين وزير جهادسازندگي از مجلس اول راي اعتماد گرفت و تا اواسط سال 1367 با موفقيت عهده‌دار اين مسئوليت بود.
او در سال 1367 به عنوان وزير نيرو از مجلس راي اعتماد گرفت و توانست زيرساخت‌هايي نظير آب‌رساني و برق‌رساني كه در دوران جنگ از بين رفته بود را سر و ساماني بدهد. به هر روي به نظر مي‌آيد كه زنگنه بتواند بار ديگر تحولي در صنعت نفت كشور ايجاد كند.
علي طيب‌نيا: وزير اقتصاد
پس از وزارت نفت و در شرايط ويژه اقتصادي كنوني مهم‌ترين وزارتخانه‌اي كه بايد نقشي در نظم‌دهي به اقتصاد بازي كند وزارت اقتصاد است. علي طبيب‌نيا فردي‌است كه از سوي روحاني براي تصدی پست وزارت اقتصاد و امور دارايي برگزيده شده‌است. او دانش‌آموخته اقتصاد در دانشگاه تهران است و موضوع رساله دكتراي او «تورم ساختاري در ايران» بودهاست.
گفتني‌است او از سال 1376 به مدت سه سال دبير كميسيون اقتصاد هيات دولت نهاد رياست‌جمهوري در كميسيون اقتصاد بود و از سال 1384 به مدت يك سال و نيم نيز همين سمت را بر عهده داشت. به گزارش تسنيم، طيب‌نيا در سال 1380 به مدت 4 سال معاون طرح و بررسي نهاد رياست‌جمهوري و در سال 1385 نيز به مدت يك سال معاون اقتصادي و هماهنگي امور برنامه و بودجه معاونت اقتصادي سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور بود.
طیب‌نیا با توجه به تخصصش در حوزه‌های بخش عمومی، پول، سیاست‌های پولی، سیاست‌های مالی و مالیاتی و برنامه‌ریزی اقتصادی از سال 73 به عنوان دبیر کمیسیون اقتصاد دولت وارد کار اجرایی در سطح کلان اقتصاد ایران شد و حضور مستمری را در قالب سیاست‌گذار و تصمیم‌ساز اقتصادی در سه دولت اخیر داشته است.
عباس آخوندي: وزير راه و شهرسازي
در اين ميان، براي وزارت راه و شهرسازي نام عباس آخوندي اعلام شد و پس از راي اعتماد مجلس او وزير راه‌وشهرسازي خواهد بود. عباس آخوندي زماني در راس وزارت مسكن و شهرسازي قرار داشت و چندين دوره سابقه عضويت در شوراي مركزي نظام مهندسي را از سر گذرانده و در حال حاضر هم عضو هيات علمي دانشكده مطالعات جهان دانشگاه تهران و نايب‌رئيس شوراي رقابت است.
وي همچنين مسئول پشتيباني جنگ، معاون اسبق سياسي وزارت كشور در دوران وزارت علي‌اكبر ناطق‌نوري، دبير شوراي امنيت كشور، رئيس بنياد مسكن انقلاب اسلامي و قائم‌مقام سازمان صداوسيما بوده است. آخوندي در ميان سياستمداراني قرار دارد كه در سال‌هاي گذشته يادداشت‌هاي قابل‌توجهي در حوزه‌هاي اقتصاد سياسي و اقتصاد كلان به رشته تحرير درآورده است تا از اين طريق نقد و نظر كارشناسي خود را به تصميم‌گيري‌هايي كه در اين رابطه انجام شد، مطرح كرده باشد.
از آخوندي در حالي به عنوان وزير پيشنهادي مسكن و شهرسازي نام برده مي‌شود كه او نقد‌هاي زيادي به تصميم‌گيري‌هاي هشت ساله گذشته اقتصاد ايران دارد. گفتني‌است توليد سالانه مسکن در سال 76 و در سال پایانی دولت آقای هاشمی و وزارت آقای اخوندی به رقم 286 هزار واحد رسید.در دوران آخوندي شاخص دسترسی به مسکن برای دهک اول از 28 سال در سال 70 به 34 سال در سال 75 رسیده و برای سال دهک دوم از 15 سال به 19 سال رسیده بود. در حقیقت بررسی آمارها و شاخص‌های بخش مسکن نشان دهنده این است که وزارت مسکن و شهرسازی در تنظیم بازار و کنترل قیمت در بازار مسکن موفق عمل نکرده است و طی سال‌های 72 تا 76 فرآیند افزایش قیمت زمین و مسکن، سرمایه‌ای شدن آن ایجاد شده است.
هرچند که کارنامه آقای آخوندی در سابقه 4 ساله وزارت ایشان کارنامه چندان موفقی نبوده است اما آیا مجلس برای 4 سال دیگر سکان هدایت یکی از مهمترین وزارتخانه‌های کشور را به او خواهد سپرد؟ آیا آخوندی می‌تواند مدیر خوبی برای وعده‌های روحانی در حوزه مسکن باشد؟ آیا او می‌تواند مسکن مهر را ادامه دهد؟ این‌ها سئوال‌هایی است که برای پاسخ آن باید به انتظار بنشینیم.
علي ربيعي: وزيرتعاون، كار و رفاه اجتماعي
براي وزارت كار روحاني علي ربيعي را برگزيده است. او كه به «عباد» مشهور است در دوره دبيري شوراي عالي امنيت ملي حسن روحاني، مسئول اجرايي دبيرخانه اين شورا و مشاور اجتماعي رئيس‌جمهور در دوره رياست‌جمهوري خاتمي بود.
محمود واعظي: وزير ارتباطات و فن‌آوري اطلاعات
وزير وزارتخانه استراتژيك و پراهميت ارتباطات و فن‌آوري اطلاعات هم محمود واعظي است. پيش از اين قرار بود سيد ابوالحسن فيروز‌آبادي براي اين سمت برگزيده شود اما آخرين تغييرات كابينه نشان داد كه محمود واعظي گزينه قطعي‌است و ديروز هم اسم او در مجلس قرائت شد. او داراي مدرك دكتراي روابط بين‌الملل و همچنين مديرعامل شركت مخابرات ايران از سال 1358 تا 1365 بودهاست.
واعظي هم‌اكنون معاون پژوهش‌هاي سياست خارجي مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام است. به جز حوزه اقتصاد او در سياست خارجي هم فعاليت‌هاي گسترده‌اي انجام داده است. او در كنار علي‌اكبر ولايتي وزير خارجه وقت به كار و فعاليت مشغول بودهاست. واعظي يك‌سال پس از ورود به وزارت خارجه و از سال 66 رئيس ستاد روابط اقتصادي خارجي شد و تا سال68 اين سمت را عهده‌دار بود و از آن به بعد تا انتهاي دولت سازندگي معاون سياسي اروپا و آمريكا وزارت امور خارجه بود. او در ميان معتقدان به اقتصاد آزاد كابينه روحاني جاي مي‌گيرد و معتقد به مباني تجارت آزاد با ديگر كشورهاست.
محمدرضا نعمت‌زاده: وزير صنعت، معدن و تجارت
براي وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت دو نام مطرح شده بود. رضا ويسه و محمدرضا نعمت‌زاده. گفتني است محمدرضا نعمت‌زاده، نخستين فردي بود كه نام او به عنوان گزينه پيشنهادي رئيس‌جمهوري منتخب براي وزارت صنعت، معدن و تجارت مطرح شد و در ادامه، نام‌هاي ديگري مانند اسحاق جهانگيري، رضا ويسه، محمد نهاونديان و احمد دوست‌حسيني ديده مي‌شد. اما شانس محمدرضا نعمت‌زاده بيشتر بود و اون به عنوان وزير صنعت، معدن و تجارت برگزيده شد. نعمت‌زاده در سال 1324 در تبريز به دنيا آمد.
وي اولين مدرك دانشگاهي خود را در رشته محيط‌زيست از دانشگاه بركلي گرفت. تعدادي از واحدهاي كارشناسي ارشد را هم در رشته مديريت صنعتي دانشگاه كاليفرنيا گذراند ولي سال آخر بود كه به ايران برگشت و در ايران مشغول كارهاي صنعتي شد. محمدرضا نعمت‌زاده وزير صنايع و معادن دولت سازندگي بود. وي در دولت اصلاحات نيز مديرعامل شركت ملي صنايع پتروشيمي بود و در دولت احمدي‌نژاد معاونت وزارت نفت در امور پخش و پالايش را به‌عهده داشته است.
حميد چيت‌چيان: وزير نيرو
در ميان اسامي منتشر شده براي وزارت نيرو، نام حميد چيت‌چيان به چشم مي‌خورد و سرانجام او به عنوان وزير نيرو انتخاب شد. از سمت‌هاي اجرايي وي مي‌توان به نماينده دوره سوم مجلس شوراي اسلامي، معاون اسبق برنامه‌ريزي و امور اقتصادي وزارت نيرو و عضو سابق هيات‌مديره شركت توانير و سازمان برق ايران اشاره كرد.
گفتني‌است او نخستين فرمانده بخش اطلاعاتي سپاه پاسداران در تبريز بود و سپس به شهرهاي ديگر آذربايجان رفته است. البته چيت‌چيان در دولت محمود احمدي‌نژاد هم سمت قائم‌مقام و مشاور عالي وزارت نيرو را بر عهده داشته و از اندك افرادي‌است كه از دولت نهم و دهم به دولت يازدهم هم وارد شده است.
از دستاوردهاي چيت‌چيان فعاليت موفق وي در مجموعه صنايع آب و برق ايران است. او يكي ديگر از چهره‌هاي دانشگاهي و عمل‌گراي دولت يازدهم است كه اگر به وزارت نيرو برسد در اين دولت حضور خواهد داشت.
محمود حجتي: وزير جهاد كشاورزي
وزارت جهاد كشاورزي هم يكي از وزارتخانه‌هاي پراهميت است. گزينه‌هاي مختلفي براي وزارت جهادكشاورزي مطرح بود اما مهم‌ترينشان محمود حجتي است كه پس از انقلاب، وارد نهاد جهادسازندگي كشور شد و پس از آن استانداري سيستان‌وبلوچستان را برعهده گرفت و اكنون هم به عنوان وزير جهاد كشاورزي منتظر راي اعتماد مجلس است.
او در دوره اول رياست‌جمهوري سيد محمد خاتمي به عنوان وزير راه و ترابري و در دوره دوم ايشان به عنوان وزير جهادكشاورزي از مجلس راي اعتماد گرفت و تا پايان دولت در اين سمت ماند. او در سال 1334 در نجف آباد متولد شد و از دانشگاه صنعتي اصفهان در رشته مهندسي عمران مدرك كارشناسي گرفت.
ارسال نظر