برنامه فرجی دانا برای استقلال دانشگاه‌ها

اعتماد: رضا فرجی دانا، وزیر علوم، به وضعیت دانشگاه‌ها در لایحه بودجه 93 پرداخته است.

شما براي اصلاح بودجه دانشگاه‌ها چه پيشنهادي داريد؟
بودجه دانشگاه‌ها بر اساس احكام قانوني بايد به صورت سرانه پرداخت شود. بودجه سرانه‌ مكانيسمي است كه از سال 83 مورد مطالعه قرار گرفت و در سال 84 عملياتي شد اما كم كم نظام بودجه‌‌ريزي به شكل سنتي خودش برگشت و به اين سمت رفت كه هر سال يك مقدار افزايش نسبت به سال پيش از آن داشته باشد. در حال حاضر براي برگشتن به احكام قانوني قرار است مجددا به صورت سرانه‌يي اين بودجه را به دانشگاه‌ها تخصيص دهيم.

يعني در بودجه 93 بودجه دانشگاه‌ها به صورت سرانه‌يي اصلاح مي‌شود؟
بله اين حكم قانون و برنامه چهارم توسعه است كه بايد قبلا اجرا مي‌شده است. اين روش نوعي بودجه‌ريزي عملياتي است. يعني دانشگاه بابت كاري كه براي دولت انجام مي‌دهد از دولت بودجه مي‌گيرند. امسال هم بنا بر تقسيم بودجه به صورت سرانه بوده است و اين موضوع حتي اگر تا الان هم محقق نشده در اصلاحيه بودجه در مجلس صورت مي‌گيرد.

در لايحه بودجه 93 دانشگاه‌ها نسبت به سال گذشته چندان افزايشي نداشته است، اين در حالي است كه براساس محقق نشدن اعتبارات سال گذشته، دانشگاه‌ها با مشكلات مالي زيادي رو به رو هستند، برنامه شما در اين زمينه چيست؟
كل بودجه آموزش عالي در بودجه دولت بودجه بزرگي نيست. بنابراين به دليل انقباضي بودن بودجه دولت در سال جاري بودجه دانشگاه‌ها افزايش قابل ملاحظه‌يي نداشته و سهم بالايي به آموزش عالي خصوصا در بخش پژوهش اختصاص داده نشده است. ما اميدواريم اين سهم ارتقا پيدا كند. همچنين ما برنامه داريم به دانشگاه‌ها براساس عملكرد، بودجه پژوهشي اختصاص دهيم. يعني دانشگاه‌هاي برتر بودجه پژوهشي بالاتري خواهند گرفت. البته چون در لايحه بودجه فعلي اين تفكيك صورت نگرفته است، قابليت قضاوت ندارد.

بررسي لايحه بودجه سال 93 دولت نشان مي‌دهد توزيع بودجه بين دانشگاه‌ها چندان عادلانه و براساس رتبه و مرتبه علمي دانشگاه‌ها نيست. راه حل شما براي اين موضوع چيست؟
يك نكته درباره قضاوت‌هاي مطبوعاتي درباره بودجه دانشگاه‌ها اين است كه براي مقايسه بودجه، بودجه اختصاصي و بودجه عمومي از دولت را جمع مي‌زنند. در حالي كه بودجه در نظر گرفته شده از درآمد عمومي دولت را بايد با هم مقايسه كنند. اين بودجه به طور متوسط نسبت به سال گذشته 13 درصد رشد داشته است. البته اين 13 درصد بين دانشگاه‌ها متفاوت است و از 12 درصد تا 20 درصد افزايش را در دانشگاه‌ها داشتيم. به عنوان نمونه پيام نور اصولا بودجه دولتي نمي‌گيرد و به صورت درآمد هزينه‌يي است. فقط درآمد خودش را هزينه مي‌كند. يعني اگر 1000 ميليارد تومان بودجه دارد اين مبلغي است كه از شهريه‌ها به دست آورده است. يا دانشگاه تهران بودجه‌يي كه از درآمد عمومي مي‌گيرد بودجه‌يي است كه از طرف دولت داده مي‌شود. اگر اين موارد را مقايسه كنيم مي‌بينيم بودجه پيام نور از بخش بودجه دولتي هيچ است و بودجه دانشگاه تهران بيش از 200 ميليارد تومان. درآمد اختصاصي دانشگاه را نبايد به عنوان بودجه دانشگاه حساب ‌كنيم و بگوييم بودجه دانشگاه تهران 550 ميليارد تومان است. اين مبلغ، جمع درآمد اختصاصي دانشگاه تهران و سهم اين دانشگاه از بودجه عمومي دولت است.

برنامه شما براي افزايش استقلال دانشگاه‌ها با توجه به تاكيدات برنامه توسعه چيست؟
دادن اختيارات به هيات‌هاي امنا بر اساس قانون برنامه چهارم و مفاد 49 و بند ماده 20 قانون پنجم. براين اساس دانشگاه‌ها همه امور خود را از تشكيلاتي، اداري، مالي بايد برنامه‌ريزي كنند و مصوبات آن را انجام دهند. وزارت علوم اختياراتي كه از دانشگاه‌ها گرفته شده را برمي‌گرداند. برنامه ما اين است كه هيات‌هاي امنا را به عنوان مرجع در امور قرار خواهيم داد و سعي ‌كنيم دانشگاه را به يك دانشگاه پاسخگو تبديل كنيم.