رئیس‌جمهور ایران در آنکارا به دنبال چیست؟

ارتقاء روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در درجه اول
حریت در گزارش خود می نویسد: زمانیکه "حسن روحانی" رئیس جمهور ایران، اولین سفر خود به ترکیه را در تاریخ 9 ژوئن انجام دهد دست کم شش توافق نامه سیاسی و اقتصادی میان دو کشور به امضا می رسد که هدف از آن ارتقای روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی میان این دو همسایه است.

سفر حسن روحانی به ترکیه که به دعوت "عبدالله گل" رئیس جمهور این کشور، انجام می شود اولین سفر رئیس جمهور ایران به ترکیه از سال 1996 تا کنون محسوب می شود. پیش از روحانی، "علی اکبر هاشمی رفسنجانی" رئیس جمهور اسبق ایران، به این کشور سفر کرده بود.

به نوشته حریت، هر چند تا کنون برنامه دیدارهای روحانی در ترکیه نهایی نشده، اما قرار است وی با عبدالله گل و "رجب طیب اردوغان" نخست وزیر ترکیه، دیدار و گفتگو کند. رئیس جمهور ایران در سفر به ترکیه همچنین با برخی دیگر از مقامات بلند پایه این کشور دیدار خواهد داشت.

در همین رابطه روحانی و اردوغان به صورت مشترک ریاست یک شورای عالی همکاری های استراتژیک که در آن مقامات ارشد دو کشور حضور دارند بر عهده خواهند داشت. هدف از تشکیل این شورا افزایش سطح مبادلات میان دو کشور تا 30 میلیارد دلار است. دو کشور همچنین قرار است همکاری های خود در بخشهای انرژی، حمل و نقل، گردشگری، صنعت و دیگر بخشها را نیز تقویت کنند.

سوریه و عراق مهمترین موضوعات منطقه ای
در ادامه گزارش حریت آمده است: به غیر از موضوعات دو جانبه، مقامات ترکیه در دیدار با روحانی درباره مسائل مهم منطقه ای نیز گفتگو خواهند کرد. بر همین اساس سوریه یکی از مهمترین موضوعاتی است که در خصوص آن گفتگوهایی میان طرفین انجام خواهد شد. علاوه بر سوریه، عراق نیز از دیگر موضوعات مهم گفتگو میان طرفین خواهد بود.

ترکیه و ایران از زمان آغاز بحران در سوریه مواضع مختلفی را درباره آن اتخاذ کردند که همین امر سبب بروز اختلافاتی میان تهران و آنکارا شد. اختلافات دو کشور در این رابطه به حدی بود که ایران به عنوان یکی از اصلی ترین حامیان بشار اسد مطرح شد و ترکیه در سوی دیگر میدان به عنوان یکی از حامیان اصلی گروه های شورشی که خواهان براندازی اسد بودند، خود را معرفی کرد.

البته اردوغان و روحانی پیشتر در ماه ژانویه و زمانی که نخست وزیر ترکیه به تهران سفر کرده بود در این مورد گفتگو کرده اند.

در مورد عراق نیز ترکیه امیدوار است که ایران از روابط خوب خود با بغداد برای حل اختلافات میان آنکارا و بغداد استفاده کند. ترکیه و عراق در هفته های اخیر به دلیل اقدام آنکارا در واردات نفت از اقلیم کردستان وارد تنش شده اند از همین رو احتمال دارد که مقامات آنکارا ز روحانی بخواهند تا برای حل اختلافات میان ترکیه و عراق پادرمیانی کند.

روزنامه حریت همچنین می نویسد که روحانی برنامه ای برای حضور بر مراز "کمال آتاتورک" بنیانگذار ترکیه نوین، ندارد.

مشکلات چند ساله
روزنامه تودی زمان نیز با ارائه گزارشی از سفر روحانی به ترکیه و همچنین اشاره به توافق نامه هایی که قرار است در این سفر به امضای طرفین برسد عنوان داشت که مقامات آنکارا در دیدار با رئیس جمهور ایران در پی حل دو مشکل عمده ای خواهند بود که در سال های اخیر مشکلاتی برای دو کشور به وجود آورده است.

بنزین و مشکل کامیون داران ترک
ایران از چند سال قبل و برای جلوگیری از قاچاق بنزین دست به اقداماتی زده که برخی از آنها درمرزهای این کشور با کشورهای دیگر به اجرا گذاشته می شود. برای مثال در مرز ترکیه وقتی کامیون داران ترک که در امر انتقال کالا میان دو کشور فعالیت دارند زمانی که قصد ورود به ایران را دارند باید مبلغ 750 دلار به ازای هر بار ورود به ایران بپردازند. این مبلغ برای جبران تفاوت قیمت بنزین در ایران و ترکیه از رانندگان ترک اخذ می شود و حتی اگر آنها در داخل ترکیه نیز باک ماشین های خود را پر کرده باشند نیز باید این مبلغ را برای ورود به ایران بپردازند.

به نوشته تودی زمان، این کار برای جلوگیری از قاچاق بنزین از ایران به ترکیه انجام می شود چون قیمت بنزین در ایران به مراتب کمتر از ترکیه است. اما این مسئله موجب شده تا سالانه 16هزار کامیون دار ترک که در امر انتقال کالا به ایران فعالیت دارند برای فرار از پرداخت این مبلغ بار خود را در مرز ترکیه و ایران خالی کرده و از انتقال آن به این کشور خودداری کنند که این امر مشکلاتی را در مرز دو کشور به وجود آورده است از همین رو یکی از مشکلاتی که سران ترکیه در دیدار با روحانی به دنبال حل آن خواهند بود این قضیه است.

قیمت گاز صادراتی
بهای گاز صادراتی ایران به ترکیه نیز از دیگر موضوعاتی است که در گفتگوهایی روحانی با اردوغان و گل در مورد آن بحث خواهد شد. گویا تهران حاضر نیست به میزانی که آنکارا می خواهد در بهای گاز صادراتی خود به ترکیه تخفیف بدهد و این امر مشکلاتی را میان دو کشور به وجود آورده است، به طوری که حتی ترکیه در این رابطه به دیوان داوری بین المللی نیز شکایت کرده است.

به نوشته رسانه های ترکیه این کشور به طور کلی ٦٠,١ میلیارد دلار در بخش واردات انرژی از دیگر کشورها هزینه کرده که ٢٣ میلیارد دلار از این رقم مربوط به واردات گاز بوده است. میانگین قیمتی که ترکیه هر ساله برای واردات گاز پرداخت می کند ٥١٣ دلار برای هر یک هزار مترمکعب و مشابه با سال های گذشته است و ایران اخیرا تبدیل به گران فروش ترین کشوری شده که گاز خود را به ترکیه صادر می کند.

در اسفندماه سال گذشته و حدودیک هفته پس از پایان جلسه دیوان داوری بین المللی درباره شکایت ترکیه برای کاهش قیمت گاز وارداتی از ایران٬ مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تاکید کرد که بهای گاز صادراتی ایران به ترکیه در چارچوب قرارداد فعلی کاهش نمی یابد.

بر اساس قرارداد سال ۱۹۹۶ میان ایران و ترکیه٬ ایران باید تا ۲۵ سال روزانه ۳۰ میلیون مترمکعب گاز (۱۰ میلیارد متر مکعب در سال) به ترکیه صادر کند. صادرات گاز ایران به ترکیه از سال ۲۰۰۱ آغاز شده است. ترکیه از مدتها پیش خواهان کاهش قیمت گاز وارداتی خود است و در همین راستا بهمن ماه ۱۳۹۰ از ایران به دیوان داوری بین المللی در پاریس فرانسه٬ شکایت کرد.

در همین رابطه پایگاه خبری اینترنتی "سون دقیقه"ˈ ترکیه نوشت: چانه زنی درباره قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه اهمیت سفر ˈحسن روحانی ˈ رئیس جمهوری ایران به ترکیه را افزایش می دهد.

این پایگاه خبری با اشاره به سفر روز دوشنبه رئیس جمهوری ایران به ترکیه نوشت: قرار داشتن موضوع صادرات گاز ایران به ترکیه و چانه زنی در مورد نرخ قیمت آن اهمیت این سفر را افزایش می دهد.