بفرمایید روغن، نمک، سرطان!

عصبانیت خودش کشنده است و شاید کمتر کسی بداند همین عصبانیت آتشین به کشف یکی از مضرترین و در عین حال پرطرفدارترین خوردنی‌های دنیا منجر شده است؛ چیپس. خوراکی دلچسبی که پس از گذشت 162 سال از اختراع آن هنوز هم خواهان زیادی دارد و هر روز به علاقه‌مندان آن اضافه می‌شود. بد نیست بدانید و آگاه باشید که برخی از چیپس‌هایی که این روزها با بسته ‌بندی‌های شفاف به شما فروخته می‌شود، چیپس‌های خانگی دهه شصت است که از سوی وزارت بهداشت از رده خارج شده!

به گزارش ایران، سال 1853 وقتی «جورج کرام» آشپز عصبانی امریکایی، برای انتقام از مشتری لجوج و یک دنده اش، سیب‌زمینی‌هایش را به شکل چیپس امروزی خرد و برشته کرد، هرگز گمان نمی‌کرد که ابتکار جالبش سال‌ها بعد به یکی از محبوبترین خوراکی‌های مضر بشریت تبدیل شود. هله هوله‌ای که به دلیل میزان بالای روغن و نمک فراوانش، عامل مستقیم پوکی استخوان، بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان شناخته می‌شود.

خوراکی محبوبی که با بسته ‌بندی شفاف یکی از نوستالژیک‌ترین خاطرات نسل دهه 70 و 60 در ایران محسوب می‌شود و با وجود هشدارهای فراوان متخصصان تغذیه کشور هنوز در زمره پرطرفدارترین‌ تنقلات ایرانی‌ها محسوب می‌شود. اما معایب این خوراکی مضر تنها به نکاتی که گفته شد خلاصه نمی‌شود و دکتر محمد هاشمی، دبیرانجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران در این باره می‌گوید: چیپس در کل یک خوراکی پرکالری و پرچرب به حساب می‌آید و چون ارزش غذایی ندارد در بالاترین رأس هرم غذایی قرار می‌گیرد. رأس این هرم بخش کوچکی را تشکیل می‌دهد که شامل چربی‌ها، روغن‌ها و شیرینی‌هاست. این بدان معنی است که میزان مصرف این مواد غذایی باید به کمترین حد رسانده شود و جزو گروه‌های غذایی اصلی محسوب نمی‌شوند. دبیرانجمن پیشگیری و درمان چاقی با انتقاد از عرضه مجدد چیپس‌های خانگی دهه شصت که در بسته ‌بندی‌های شفاف به بازار عرضه شده است می‌گوید: نباید این چیپس‌ها مجدد به بازار بازگردد، چیپس‌هایی که شیوه تولید و تهیه آنها از سوی وزارت بهداشت، از رده خارج شده است و باید نظارت دقیق‌تری در این باره از سوی نهادهای نظارتی انجام شود.

به گفته دبیرانجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران خرید و مصرف این چیپس‌ها و ترکیب‌شان انتخابی است بین بد و بدتر، چرا که اغلب بدون نظارت دستگاه‌های نظارتی و بی‌توجه به ضوابط و معیارهای استاندارد و در ظرفی پر روغن که چند بار مصرف شده است تدارک دیده می‌شوند.
دکتر هاشمی می‌گوید: در روش سنتی، سیب‌زمینی‌ها را در ظرف‌های بزرگ پر روغن با حرارت بسیار بالا سرخ‌ و برشته می‌کنند. این موضوع در کنار مصرف چند باره روغن سبب می‌شود تا محصول نهایی این روش به خوراکی تبدیل شود که برای سلامت بسیار مضر است. به گفته او نحوه درست کردن چیپس از لحاظ بهداشتی به سلامت لطمه می‌زند و بهتر است مردم برای حفظ سلامت ازمصرف چنین میان وعده‌هایی حتی از نوع کارخانه‌ای آن خودداری کنند. تأثیر مخرب چنین تنقلاتی در بروز بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان بخش دیگری از گفته های، دبیرانجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران را تشکیل می‌دهد. او در این باره می‌گوید: متأسفانه بسته ‌بندی شفاف چیپس‌های دهه شصت باعث آزاد شدن رادیکال‌های مضر و سرطانزایی می‌شود که در روغن این خوراکی به کار رفته است.

به گفته او البته آزاد شدن رادیکال‌های مضر و سرطانزا بودن چیپس تنها منحصر به چیپس‌های سنتی و غیر بهداشتی خانگی نمی‌شود و چیپس‌های صنعتی نیز از این اتهامات مبرا نیستند.
او می‌گوید: «ماده اصلی چیپس، سیب‌زمینی است اما ما در گروه‌های تغذیه به دلیل چربی و نمک فراوان، آن را در گروه متفرقه تعریف می‌کنیم. چربی بالا موجب چاقی می‌شود و افزایش چربی‌های عروقی و اختلالات قلبی- عروقی را ایجاد می‌کند.» به گفته هاشمی از طرف دیگر نمک زیاد چیپس فشار خون را بالا می‌برد، به سلامت قلب و عروق لطمه می‌زند، باعث پوکی استخوان می‌شود و جذب ثانویه کلسیم را درکلیه‌ها کاهش می‌دهد؛ یعنی موجب دفع کلسیم از طریق ادرار می‌شود. دبیرانجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران در پایان می‌گوید: «اگر برای سلامت‌تان اهمیت قائلید خوردن این نوع تنقلات را به کلی از زندگی‌تان حذف کنید.»