لزوم تدارک خطوط دفاعی جدید برای کشور در برابر گروههای تروریستی

پارسینه/مرتضی عباس زاده: بر خلاف یک سال پیش که برخی از مسئولان سیاسی و امنیتی هنوز خطر گروههای تروریستی مانند داعش را برای کشور انکار می کردند امروز با تاکید واضح فرماندهی کل قوا، فرمانده کل سپاه و فرمانده نیروی زمینی ارتش کمترین تردیدی در تهدید جدی و واقعی امنیت کشور توسط گروههای شبه نظامی وجود ندارد.

در این میان نگران کننده ترین مولفه تفاوت بسیار زیاد راهکارهای مورد نیاز برای مقابل با این گروهها و تهدیداتی است که نیروهای مسلح کشور تا امروز برای مقابله با آنها آماده می شدند.

در رزم ضد شورش در برابر گروههای تروریستی بر خلاف رزم نامتقارن در برابر ابرقدرت ها مولفه ایمان و تعصب و انگیزه جهادی در طرفین وجود دارد در نتیجه سرنوشت نبرد را برتری تجهیزاتی و دارا بودن یک سیستم فکری روشن و واضح در صحنه نبرد تعیین خواهد نمود.

سیستمی که هر سلاح را در مکان خاص و بر علیه هدف مناسب به کار برد و فراتر از حجم آتش و سرعت پیشروی توانایی بازی با افکار عمومی حوزه نبرد و نیز تدارکات نبرد را داشته باشد. هر چند گفتنی در باب روش ها و سلاح های لازم برای کشور برای جنگ ضد شورش بسیار زیاد است،

ضروری ترین مساله امروز تدارک دیدن سلاح های بازدارنده استراتژیک در برابر گروههای تروریستی است.

در گذشته نچندان دور، سال 1392 و فاجعه حمله گروه تروریستی جیش العدل به پاسگاه مرزی نودو، این باز دارندگی با تعویق حکم اعدام بعضی از زندانیان در زندان زاهدان تامین می شد، در پس فاجعه پاسگاه نودو و اعدام 16 نفر از اعضای این گروهک تروریستی، نه تنها حملات جیش العدل به پاسگاههای مرزی متوقف نشد بلکه با تبلیغ بر سر این اعدام ها، روند جذب نیرو توسط این گروه دچار تحول شد و حملات به پاسگاههای مرزی در استان سیستان افزایش یافت.

در مقابل چینین راهبرد هایی، سلاح های بازدارنده باید بتوانند در صورت گردن کشی گروههای شبه نظامی با وارد نمودن ضربات کاری به شاهراه های اقتصادی و نظامی؛ رهبران این گروهها را تحت فشار گذاشته و مانع از ادامه حملات به کشور شوند. تبلیغ و نمایش این دست سلاح ها پیش از وقوع تنش های نظامی حتی می تواند به عنوان عامل بازدارنده مانع از شروع حملات شود.

در طی سالیان اخیر مهمترین بازوی استراتژیک کشور در برابر تهدیدات امریکا، اسرائیل و اعراب حوزه خلیج فارس موشک های بالستیک بوده است. اما تجربه استفاده از موشک های دور برد توسط ایالات متحده علیه طالبان (1998) و داعش (2014) و به طور خاص ارتش سوریه علیه مسلحین در سوریه در سه سال گذشته نشان می دهد این موشک ها به چند دلیل قابلیت مقابله موثر با اهداف خاص نیروهای شورشی را ندارند.

نخست آنکه این موشک ها (حتی نمونه های امریکایی) دقت و قابلیت اطمینان پائینی دارند، دوم آنکه این موشک ها به دلیل زمان آماده سازی زیاد توانایی مقابله با اهداف حساس به زمان را ندارند، سوم آنکه عموما به وسیله کشور های پشتیبانی کننده گروههای تروریستی قابل کشف و قابل اخطار می باشند و چهارم آنکه هزینه بالای این تسلیحات استفاده مکرر و مداوم از آنها را در شرایط اقتصادی دشوار در برابر گروههای تروریستی غیر محتمل می سازد.



به عنوان نمونه از ابتدای شروع نبرد های داخلی در سوریه، نیروهای موشکی سوریه با شلیک انواع موشک های بالستیک میانبرد کلاس اسکاد بی و سی (مشابه خانواده موشکی شهاب) و کوتاهبرد کلاس توکچا و تشرین (کپی موشک فاتح 110 ایران) و همچنین راکت های کلاس فراگ (مشابه راکت های خانواده زلزال و نازعات) اقدام به تحت فشار گذاشتن شهر های تحت کنترل معارضین نموده است.

سه سال پس از شروع این درگیری ها بررسی های آماری نشان می دهد که کمتر از ده درصد تلفات ناشی از این موشک ها نظامیان معارض دولت سوریه بوده اند. در واقع این موشک ها با تحمیل تلفات غیر نظامی و تهییج مردم برای پیوستن به معارضین دقیقا اثری بر عکس اثر مورد انتظار ارتش سوریه را داشته اند.

در مقابل دیدگاه موشکی به مقابله با گروههای شبه نظامی، می توان به راهکار استفاده از نیروی هوایی متعارف اشاره کرد. جنگنده های بلند پرواز علاوه بر توانایی شناسایی دقیق هدف پیش از رهاسازی مهمات، قابلیت کنترل حمله برای کاهش تلفات جانبی و همچینین حمله به چند هدف به صورت همزمان را دارا می باشند. استفاده از این جنگنده ها در برابر طالبان، القاعده عراق (پیش از تبدیل شدن آن به داعش امروز)، در لیبی وهمچنین شورشیان مالی بارها باعث تغییر سرنوشت نبرد ها و مهار قدرت های کوچک شورشی گردیده است.

بخشی از ناوگان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل جنگنده های اف-4 و سوخو 24، قابلیت های قابل عرضه و قابل توجهی برای مقابله با گروههای شورشی دارد. جنگنده های فوق الذکر دارای دو موتور میباشند که قبلیت اطمینان پذیری آنان را در عملیاتهای برون مرزی بسیار افزایش می دهد، قابلیت سوختگیری هوایی که ماندگاری این جنگنده ها را بر فراز منطقه نبرد افزایش می دهد نیز یک فاکتور اساسی در تعیین کارایی این جنگنده هاست.

اما علی رغم نقاط روشن نگرانی های مهمی نیز در مورد قابلیت های این جنگنده ها در یک درگیری تمام عیار وجود دارد. جنگنده های سوخو 24 برای نبرد های 35 سال پیش طراحی شده اند و مفاهیم طراحی جنگنده های اف-4 حتی به پیش از این و حدود 60 سال پیش بازمی گردد. این جنگنده ها برای ناوبری دقیق و پیدا کردن حتی اهداف ثابت مشکلات قابل توجهی خواهند داشت. هر دو جنگنده تنها توانایی های محدودی در به کار گیری تسلیحات هدایت دقیق دارند، برای مثال سیستم های هدفگیری هر دو جنگنده قابلیت قفل بر روی اهداف زمینی را ندارد که این مساله به تنهایی شانس حتی دقیق ترین انواع مهمات را بر علیه اهداف شورشیان که عموما کوچک، پنهان و متحرک هستند به شدت کاهش می دهد.


تسلیحات مورد استفاده در این جنگنده ها نیز جای بحث فراوانی دارد. یکی از پر کاربرد ترین تسلیحات مورد استفاده در جنگنده های ایرانی بمب 1 تنی قاصد است که برای هدایت به سمت هدف از یک دوربین کوچک در دماغه خود استفاده می کند. نکته مهم اینجاست که دوربین مورد استفاده در بمب های قاصد همان دوربین مورد استفاده در موشکهای امریکایی ماوریک ساخت بیش از 40 سال پیش میباشد. به دلیل وضوح بسیار پائین این دوربین ها قابلیت بسیار پائینی برای قفل روی اهداف استتار نشده و واضح دارند به صورتی که برد قفل این دوربین بر روی یک تانک استتار نشده در فضای باز کمتر از 3 کیلومتر می باشد. در این فاصله نزدیک جنگنده های خودی فرصت بسیار کمی برای تشخیص هدف با اولویت بالا داشته و در معرض خطر پدافند دشمن خواهند بود.

آنچه مسلم است، گروههای افراطی شبه نظامی به عنوان یک حقیقت اجتماعی تا زمان آتی قابل توجهی در اطراف مرز های کشور حضور خواهند داشت. بسیاری از این گروه ها، به دلیل تحریک های خارجی و اشتراکات قومی تهدید جدی برای امنیت داخلی کشور محسوب می شوند.

به گزارش پارسینه، در مبحث تدارک دیدن سلاح های استراتژیک برای باز دارندگی علیه این گروه ها دارا بودن سلاح های توانمند مانند جنگنده های مدرن و بمب ها و موشک های هوشمند و مدرن تنها بخشی از اقدامات نظامی است که باید صورت بپذیرند.

نیرو های مسلح باید در هر آن لیست مشخصی از اهداف را برای انهدام آماده کنند تا در هنگام حملات غافلگیرانه بدون نیاز به طرح ریزی های اطلاعاتی ضربات کاری به طرف متخاصم وارد شود،

رزمایش های دوره ای با هدف مقابله با تهدیدات شورشی و باز آرایی یگانهای رزمی برای پشتی بانی از مناطق مرزی ملتهب و بالا بردن ضریب اعتماد مردم محلی به رسانه های دولتی از جمله سایر اقدامات است.