آرمان گرایی؛ پاشنه آشیل آقای رئیس جمهور

پارسینه - مصطفی مسجدی آرانی: محمود احمدی‌نژاد ظرف مدت کوتاهی دو تن از اعضای کابینه‌اش را برکنار کرده و در همین مدت یکی از نزدیکانش یعنی غلامحسین الهام را به دو سمت منصوب کرده است. این‌ها البته اخبار جدیدی نیست و درباره آن‌ها گزارش، تحلیل و نظرات مختلفی بیان شده است. اما به نظر می‌رسد که کنش احمدی‌نژاد در این عزل و نصب‌ها از زاویه دیگری هم قابل تحلیل است که تاکنون به آن پرداخته نشده است.

شکی در آرمان گرایی محمود احمدی‌نژاد نیست. او هم در عقاید دینی و مذهبی‌اش و هم در نحوه اداره دولت و کشور در هفت سال اخیر نشان داده است که دل به آرمان‌های زیادی بسته. از آرمان مهدویت گرفته تا آرمان اداره کردن کشور بدون ارز نفتی که همین دیروز آن را بیان کرد. البته کمتر کسی هم پیدا می‌شود که با آرمان و آرمان‌گرایی مخالف باشد. نمونه‌اش همین آرمان مهدویت است.

لکن آن‌چه می‌تواند یک آرمان را تخریب کند این است که واقعیت‌ها در آن دیده نشود. مثال ما در این مورد همین استفاده نکردن دولت از ارز نفتی است. به اعتقاد کارشناسان و به روایت آمار، دولت نهم و دهم وابستگی بیشتری از دولت‌های پیشین به نفت دارد و اساسا در اقتصاد نفتی و رانتی ایران، حذف نفت به شکل یکباره غیرممکن است اما احمدی‌نژاد از این موضوع سخن می‌گوید. چرایی سخن گفتن از این موضوع مهم نیست اما آن چه مهم است این است که او این سخنان را با روحیه آزمان گرایانه خود می‌گوید.

اما این آرمان گرایی چه ارتباطی با عزل و نصب‌های دولت دارد؟ ابتدا باید گفت که دو ویژگی شخصیتی محمود احمدی‌نژاد مطلق انگاری در مورد اشخاص و کمبود اعتماد به دیگران به خصوص در فضای سیاست است و هر دوی این ویژگی‌ها از آرمان‌گرایی او نشئت می‌گیرد. بدین شرح که:

این حس مطلق انگاری و بالاتر از آن حس آرمان گرایی باعث شده است که اعتماد احمدی‌نژاد به «دیگران» بسیار کم شود. این دیگران می‌تواند مجلس باشد که با قانون گذاری یا نظارت می‌خواهد جلوی دولت را بگیرد یا قوه قضائیه باشد که دنبال بدهکاران بانکی نمی‌رود یا وزیرخارجه‌ای باشد که از دیگران دستور می‌گیرد و با ماموریت آنان به سنگال می‌رود. از همین بی اعتمادی به دیگران هم است که غلامحسین الهام هم سخنگوی دولت است هم معاون مدیریت و برنامه ریزی نیروی انسانی و هم نماینده رئیس جمهور در شورای نظارت بر صدا و سیما به اضافه چند سمت شخصی دیگر.

مخلص کلام این است: رئیس جمهور، آرمان گراست. هم در سیاستش و هم در دیدش به اشخاص. این آرمان گرایی باعث می‌شود که افراد ولو با یک اشتباه یا تفاوت نظر از چشم او بیفتند و به این ترتیب روز به روز از دایره اطرافیان کم شود و البته توهم مخالفت و مقابله با دولت بالاتر رود. این هفت ساله اما نشان داد که دنیای سیاست دنیای واقعیت‌هاست و به یک واقع گرا بیشتر نیاز دارد تا یک آرمان گرا. محمود احمدی نژاد می‌خواست و می‌خواهد بهشت بسازد و همه جا را جنت کند اما لااقل تا کنون تصویر دیگری ساخته است!