اصولگرایان و تکرار اشتباه تبلیغاتی

پارسینه: انتخابات 92 روز به روز نزدیک تر میشود و بار دیگر خرداد سرنوشت ساز از راه می رسد.افراد، گروه ها و تشکل های سیاسی هرکدام به دنبال سهمی بیشتر و یا پیروزی در این انتخابات هستند. فضای سیاسی کشور از مدت ها پیش تحت تاثیر انتخبات قرار گرفته و هر روز سخن و خبر و نقل قولی باعث به هم خوردن پیش بینی ها شده و احتمال جدیدی را پیش روی سیاسیون و مردم باز می کند.

آنان که حافظه قوی تری دارند شباهت هایی را بین این دوره از انتخابات و دوره های دیگر می بینند. شبات هایی که می توانند پیش بینی کننده نتایج مشابهی باشند.

یکی از این شباهت ها وضعیت تبلیغاتی اصول گرایان در عرصه تبلیغاتی است.

امروز اصول گرایان تقریبا به صورت یکپارچه در برابر کاندیدای احتمالی دولت صف آرایی کرده و با استفاده از تمام توان رسانه ای و سیاسی خود سعی در تخریب کاندیدای احتمالی دولت یعنی اسفندیار رحیم مشایی دارند.

قطعا نگارنده این مطلب به هیچ وجه از طرفداران دولت و مشایی نیست اما بررسی این وضعیت سیاسی و موقعیت های مشابهی که در حافظه تاریخی کشور قابل بررسی است باعث نگرانی هایی می شود که نگارنده را وادار به نوشتن این یادداشت و هشدار پیشاپیش کرده است.

اگر چند سال به عقب بر گردیم و انتخابات سال 1376 را به یاد بیاوریم نکات قابل توجهی به دست خواهیم آورد. در سال 76 ناطق نوری، خاتمی، ری شهری و زواره ای کاندیداهای شرکت کننده در انتخبات بودند، در این میان بخت زیادی برای زواره ای و ری شهری وجود نداشت و ناطق نوری به عنوان کاندیدای اصولگرایان و جناح راست و خاتمی هم به عنوان کاندیدای اصلاح طلبان و جناح چپ مطرح بود.با توجه به شرایط کشور و حمایت های مختلف از ناطق شاید کمتر کسی پیروزی خاتمی را پیش بینی می کرد اما مسائلی اتفاق افتاد تا خاتمی بر کرسی پاستور تکیه بزند.

شاید از جمله این مسائل تبلیغات شدید بر علیه خاتمی و تخریب و توهین هایی بود که از سوی اصولگرایان بر علیه وی شد. صدا و سیما، نشریات، مجلات، روزنامه ها و حتی شبنامه های فراوانی بر عیله خاتمی منتشر شد و انواع تخریب و سیاه نمایی علیه او شکل گرفت. نتیجه انتخابات اما کاملا بر خلاف موج تبلیغات و با عدد باورنکردنی بیست میلیون رای مثبت به کاندیدای اصلاح طلبان همراه شد،اما به راستی چه چیز باعث شد علیرغم همه تلاش های اصولگرایان برای پیروزی ناطق نوری، خاتمی پیروز خرداد 76 باشد؟

پاسخ را باید در دو فرضیه جستجو کرد.

روانشناسی جمعی مردم ایران. سوابق تاریخی نشان می دهد مردم ایران همواره از طرف مظلوم حمایت کرده اند. این حمایت چندان منطقی و معقول نیست و صرفا به حمایت از طرفی که مظلوم واقع شده حتی بی دلیل و از روی عادت بر می گردد. جامعه ایرانی از کسی که گوشه رینگ گیر کرده و مشت می خورد حمایت می کند. در ایران اگر کسی مظلوم باشد یا مظلوم نمایی کند می تواند امیدوار باشد بخش زیادی از جامعه را همراه خود کند.

بی اعتمادی به رسانه های عمومی جامعه ایرانی به دلیل فضای سیاسی بسته و سانسورهای شدید رسانه ای به خصوص تا پیش از انقلاب دل چندان خوشی از رسانه های عمومی ندارد و همواره با تردید و دودلی به گزاره های مطرح شده در رسانه ها می نگرد. همین ویژگی باعث می شود وقتی اکثر رسانه های عمومی برعلیه یک جریان یا فرد حرکت می کنند جامعه ایرانی توجه و حتی حمایت بیشتری به سمت آن جریان و فرد معطوف بدارد و همین فرصت رسانه ای خوبی را در اختیار آن فرد قرار بدهد. به همین دلیل است که گه گاه تلاش رسانه ها برای ترویج یا تبلیغ یک مفهوم خاص کاملا نتیجه معکوس می دهد و یا به عکس تلاش برای تخریب یک نفر باعث محبوبیت او در جامعه می شود.

اگر به فرضیات بالا و سابقه جامعه در رفتار کردن بر اساس آن دقت کنیم باید به طور جدی تجدید نظر اساسی در نوع تبلیغات و رفتارها بر علیه کاندیداهای دولت و به صورت خاص مشایی صورت بپذیرد. شدت حجمه رسانه های اصولگرا بر علیه دولت و به خصوص مشایی می تواند او را در فرصت استثنایی مظلوم نمایی در برابر چشمان مردم قرار داده و فرصت سوء استفاده از فضای پیش آمده را فراهم کند.

فرصتی که به نظر می رسد مشایی به خوبی برای آن برنامه ریزی کرده و با پیش بینی دقیق رفتارهای رسانه های اصولگرا و حتی صداو سیما قصد سوء استفاده از آن را دارند.

سرنخ این فرضیه را می توان در رفتارهای حاشیه ساز ماه های گذشته دولت و مشایی در اتفاقات مختلف مانند برکناری وزیر اطلاعات، انتساب های حاشیه ساز پی در پی، تعریف و تمجید های فراوان و حاشیه ساز، اعطای نشان فرهنگی به مشایی، بی احترامی ها و بی توجهی های دولت به روحانیت، استفاده از شعار حاشیه ساز زنده باد بهار، اتفاقات پیش آمده در جریان مرتضوی و استیضاح وزیر کار، اطلاعیه تسلیت مرگ چاوز، رفتارهای جنجالی در مراسم خاکسپاری چاوز و ... از سوی مشایی و رئیس جمهور پی گرفت.

بررسی سابقه تاریخی واکنش مردم به رفتارهای مظلوم نمایانه و زمینه های روانشناسی مردم ایران در انتخابات ها و حرکات سیاسی دهه های گذشته و به خصوص انتخابات 76 در حمایت از کسی که به ظاهر مظلوم واقع شده و مورد حمله است لزوم تجدید نظر اساسی در رفتارهای سیاسی و تبلیغاتی اصولگرایان، صداو سیما و بدنه حاکمیت را می طلبد.ضرورتی که شاید همین حالا هم برای قرار نگرفتن در طرح طیف مشایی و دولت ، دیر شده باشد.