.svg)
هیس؛ می‌خواهم زنده بمانم
پارسینه: درباره فيلم جديد پوران درخشنده كه اين روزها مورد توجه سينما روها قرار گرفته است
- سر انجام بعد از یکسری فیلم از پوران درخشنده پیرامون آدم‌های خاص جامعه به نظر می‌رسد اولین فیلمساز زن جمهوری اسلامی این‌بار به سوژه‌ای خاص و آن طرف خط قرمزهای جامعه و فیلمسازی رسیده؛ سوژه‌ای خاص که تاکنون درباره آن در سینمای ایران کار نشده است.
البته فیلم ساختن از موضوع سختی که بسیار فراتر از خط قرمزها و به لحاظ زیبایی‌شناسی سینما دست کارگردان در سینمای ایران بسیار بسته است کاری پیچیده و دشوار است؛ اینکه نویسنده فیلمنامه از یک‌سو بتواند وارد حریم‌های ممنوعه نشود و برای چنین موضوعی اتفاقات دراماتیک جور کند که هم برای مخاطب قابل‌درک، تحمل و تماشا باشد و هم با آن همذات‌پنداری کند و به عنوان یک معضل و مسئله اجتماعی آحاد جامعه را درگیر خود سازد امری است بس سهل و ممتنع. سهل و ممتنع از آن جهت که فیلمساز با تمرکز بر چنین سوژه‌ای هم می‌خواهد این موضوع را به عنوان یک معضل بزرگ اجتماعی در جامعه مطرح سازد و هم اینکه ضمن برانگیختن توجه جامعه به این موضوع خواستار دست یافتن به سنتزی برای چنین سوژه‌ای است؛ پس رسیدن به این سنتز مواد لوازم و ابزار خود را می‌طلبد که اولین شرطش چینش درست شخصیت‌ها در نخ تسبیح فیلمنامه و عیار دراماتیک متناسب با آن است و در مرحله بعد مهم‌ترین مسئله سپردن درست نقش‌ها به عوامل اجرایی و بازیگران به گونه‌ای است که بتوان حق مطلب را ادا کرد؛ طوری که ناهمگونی بازیگران موجب پریشانی در اثر نشود.
2 - از آنجا که پوران درخشنده نشان داده که همواره علاقه‌مند به پرداختن به سوژه‌های اجتماعی و معضلات جامعه است ، اگر نگاهی به اولین ساخته‌هایش تاکنون بیندازیم خواهیم یافت که خط مستند فراوانی در آثارش دیده می‌شود؛ خط‌مستندی که هم در فیلمنامه‌های نوشته دیگران که وی می‌سازد جاری است و هم کارگردانی او سبکی مستندگونه دارد و می‌توان گفت یک سوم از تایم یک فیلم او با ساختار روایتی واقع‌نگاری نشان داده هیجان و حس سوژه و پیگیری سوژه توسط شخصیت‌های داخل فیلم همراه است و برای مخاطبان فراگیر سینما، خانواده‌ها و حتی مخاطبین خاص سینما تماشای ساختار مستندگونه در یک فیلم شاید کسل‌آور، خسته کننده و غیرقابل‌تحمل باشد. حتی این موضوع تا آنجا پیش برود که مخاطب به دلیل این شیوه روایت مستندگونه عطای تماشای اثر را به لقایش ببخشد و از ادامه دیدن آن در سالن سینما خودداری کند. از سوی دیگر برای فیلمساز نشان دادن این خط مستند می‌تواند استناد عقلی برای واقعی و معضل بودن سوژه در برخورد با مخاطب تلقی شود و خود یک امتیاز برای اثر به حساب آید.
3 - به هرحال می‌توان گفت این خط مستند از دقیقه30 به بعد در این فیلم درخشنده به تکرار رسیده و بسیاری از لحظات فیلم را شبیه هم کرده است. از سوی دیگر این طریق کارگردانی در فیلمسازی در سینمای ایران مسبوق به سابقه است و حتی در سال‌های نه‌چندان دور در بهترین اثر ایرج قادری [می‌خواهم زنده بمانم] تجربه شده و برای مخاطب حرفه‌ای یا خانواده‌های ایرانی آشناست؛ صدالبته این مقایسه بین هیس... و فیلم ایرج قادری هرگز براساس یک یا دو پلان نیست؛ چرا که حتی اگر از یکی بودن سوژه جنایی هر دو فیلم بگذریم و ساختار کلی هر دو تالیف را یکی نپنداریم، نحوه تولید سکانسها و پلان‌ها با موسیقی و افکتس که روی آن نشسته است این مقایسه را بالاجبار می‌کند که به‌رغم اینکه سوژه هیس... سوژه‌ای بکر و کار نشده است اما از آنجا که در ظرف و قالبی تجربه شده به مخاطب ارائه شده اثر خیلی شاخص و ممتازی به حساب نمی‌آید. این در حالی است که این اثر با این سوژه بکر و دست‌نخورده می‌توانست با یک کارگردانی ممتاز و تمرکز مثال‌زدنی در نگارش فیلمنامه، شخصیت‌ها و نقاط اوج و فرود دراماتیک، فیلمی فاخر و شاخص در سینمای ایران باشد و اثری یگانه در این سوژه محسوب شود.
4 - هیس... بهترین اثر کارنامه فیلمسازی پوران درخشنده است و او در کارگردانی هیس... موفق شده چند گام جلوتر از فیلم‌های دیگرش که تهیه کننده و کارگردان بوده است بردارد و حتی با وجود آن مقایسه‌ای که شد درآوردن این ریتم نسبتا تند [حتی با وجود ملال‌آوربودن برخی سکانسها و تکراری شدن واقعه‌نگاری کاذب در برخی پلان‌ها] کار چندان آسوده‌ای نیست و ساخته شدن هیس... طی کردن پله‌های موفقیت در مقام فیلمسازی برای پوران درخشنده محسوب می‌شود.
5 - یکی از اشکالات اساسی فیلمنامه هیس... طریق یافتن سرنخ‌هایی از عامل این اتفاقات است و در سکانس‌های پایانی هیجان کاذبی که برای جمع کردن اثر به کار بخشیده شده است و منجر به نخ نما شدن اثر و افت باور مخاطب از این سوژه ناب می‌شود، معضل اصلی این فیلم است. به نظر می‌رسد میزان همذات‌پنداری یک قاضی [شهاب حسینی] با این سوژه و همکاری فراوان او برای رسیدن به نتیجه فراتر از واقعیت عینی دادگاه‌ها و محاکم قضایی ماست و اینجاست که باور مخاطب در رابطه متقابل با این اثر در 30دقیقه پایانی این فیلم به دلیل این اغراق، به هم می‌خورد و این معضل بزرگی برای این فیلم محسوب می‌شود؛ این موضوع برای پوران درخشنده که مستندبودن شخصیت‌ها و اتفاقات فیلم‌هایش مهم است این موضوع یک نقص بزرگ محسوب می‌شود که اغراق‌آمیز است و از قد این فیلم بالاتر می‌رود و...
6 - بدون شک ساخته شدن هیس... به ساخته نشدنش می‌ارزد و پوران درخشنده به خاطر خاص بودن سوژه، دستش برای به تصویر کشیدن این فیلم چندان باز نبوده؛ چرا که جامعه ما نسبت به مسائل اخلاقی بسیار حساس است و از آن بیشتر، نهادهای نظارتی در حوزه سینما. پس ساختن این فیلم کاری است دشوار که پوران درخشنده به طور نسبی از پس از برآمده اما می‌توانست آن را با حوصله‌ای فراوان‌تر و تاملی بیشتر به اثری شاخص در سینمای ایران تبدیل کند، اما...
ارسال نظر