نام "رشت" از کجا آمده است

رشت به صورت قصبه‌ای بزرگ میان یک فضای جنگلی بوده و از آبادی‌های کهن ایران به شمار می‌رفته که نامش در کتاب حدودالعالم به سال ۳۷۲ هجری آمده است.

درباره تاریخچه شهر رشت و معنی و ریشه نام این شهر سخنان بسیاری گفته شده است. بنا بر گمانه زنی‌ها ریشه دقیق نام این شهر رشت واژه «رش» به معنای باران بسیار ریز است؛ زیرا آب و هوا در این منطقه بیشتر سال بارانی است که نوع باران «رش» است.

در جایی دیگر آمده است تلفظ دقیق نام این شهر رِشت (به کسره اول) بوده که آن نیز از بن ریسیدن گرفته شده‌ است و دلیل این نام گذاری مطرح بودن این شهر در تولید رشته‌های ابریشمی دانسته شده است.

در گمانه زنی‌های دیگر درخصوص ریشه رشت گفته شده رَشت به معنای «در فروافتاده»، «در گودی قرار گرفته» یا «جای پست» است، صفتی بوده برای هفته بازار رشت و پیرامون آن که در آج بیشه حومۀ رشت تشکیل می‌شد.

«رشت بازار» یعنی «بازار در گودی قرار گرفته» و این صفت بدان اعتبار بود که هر پیله‌ور و یا مسافری که از بخش­های جنوبی، مانند رودبار یا از مناطق غربی مانند فومن یا از مناطق شرقی مانند لاهیجان به سوی رشت حرکت می‌کرد، از منطقه‌ای بلندتر به ناحیه‌ای که در سطح پایین قرار داشت سرازیر می‌شد. کم­کم «بازار» از آخر رشت بازار افتاد و رشت ماند.

گفتنی‌ها از برگزیدن نام رشت از سوی علّامه دهخدا نیز خبر می‌دهند به گونه‌ای که به نظر علّامه علی‌اکبر دهخدا چون ساخت اصلی شهر در سال ۹۰۰ هجری بوده و واژۀ رشت در حساب ابجد ۹۰۰ است این نام انتخاب شده است، گویا فرمانروای شهر فرد ادیبی بوده که با حساب اَبجَد شهر را نامگذاری کرده است.

سال ۱۳۹۲ بود که در رشت کارگروه انتخاب روز رشت تشکیل شد و در نهایت در سال ۱۳۹۳ به پیشنهاد روبرت واهانیان که یکی از تاریخ شناسان بزرگ و ارشد رشت است، روز ۱۲ دی ماه به مناسبت مرکز استان شدن این شهر در زمان حکومت سلسله ی صفویان، به در واقع ۱۲ دی ماه هر سال به عنوان روز رشت با انجام مراسم و برگزاری آیین‌های مختلف و همچنین برپایی همایش ‌هایی در معرفی تاریخ و هویت و فرهنگ غنی این شهر، این روز را پاس می‌دارند.

در این همایش‌ها به مسائلی همچون ضرورت پاسداری از زبان شیرین گیلکی، معرفی و تجلیل از بزرگان و فرهیختگان این شهر، نقش رشت در اقتصاد استان گیلان و لزوم همبستگی و همبستگی استانی پرداخته می‌شود.