تقویم مناسبت‌ها و فضایل ماه مبارک رمضان

پیامبر اعظم(ص) فرمود: اى مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روى آورده؛ ماهى که نزد خدا برترین ماه‌هاست، روزهایش برترین روزها، و شب‌هایش برترین شب‌ها، و ساعاتش برترین ساعات است.

در تمام سال، ماهى به عظمت ماه پربرکت رمضان نیست؛ ماهى است که خداوند آن را جهت اهداى بالاترین هدیه خود به جهان بشریّت، یعنى «قرآن مجید» برگزیده است.

ماهى است که شب قدر در آن واقع شده، شبى که مقدّرات یک سال انسان‌ها - بر حسب شایستگى‌ها و لیاقت‌‌هایشان - تعیین می‌شود و عبادت آن برتر از عبادت هزار ماه است!

بهار عبادت و ماه تعلیم و تربیت، ماه طهارت و پاکى، و ماه تقوا و خودسازى است؛ ماهى که مراحل قرب الهى و سیر و سلوک الى اللّه را با گام‌هاى سریع و استوار مى توان پیمود.

پیغمبر اکرم صلى الله علیه وآله در آستانه ماه مبارک رمضان طىّ خطبه‌اى چنین فرمود:

«اى مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روى آورده؛ ماهى که نزد خدا برترین ماه‌هاست، روزهایش برترین روزها، و شبهایش برترین شب‌ها، و ساعاتش برترین ساعات است.

ماهى است که در آن به میهمانى خدا دعوت شده‌اید، و مورد کرامت و احترام الهى قرار گرفته‌اید؛ نفس‌هاى شما در آن حکم تسبیح را دارد، خواب شما در آن عبادت، عمل شما مقبول (درگاه الهى) و دعاى شما در آن مستجاب است!

با نیّت‌هاى صادق و قلب‌هاى پاک از خدا بخواهید که شما را موفّق به روزه این ماه و تلاوت قرآن در آن کند؛ زیرا شقىّ و دور از سعادت کسى است که در این ماه از رحمت و مغفرت او محروم شود...».

سپس دستورهاى مؤکّدى درباره صدقه به نیازمندان، احترام به بزرگترها، محبّت به کوچکترها، صله رحم، حفظ زبان و چشم و گوش از گناه، نوازش یتیمان و توبه از گناه، دعا کردن ـ به ویژه هنگام نمازها ـ فرمود.

سپس درباره اهمّیّت افطارى دادنِ روزه داران سخن گفت، تا آن جا که حتّى کسانى که توانایى ندارند، مى‌توانند با دانه‌اى خرما یا جرعه‌اى از آب در این کار خیر شرکت کنند!

در پایان خطبه فرمود: «اى مردم! درهاى بهشت در این ماه گشوده است، از خداوند بخواهید آن را به روى شما نبندد، و درهاى دوزخ بسته است، از پروردگارتان بخواهید آن را به روى شما نگشاید! و شیاطین در این ماه در زنجیرند، از خداوند بخواهید آنها را بر شما مسلّط نکند!»

امیر مؤمنان على علیه‌السلام عرض کرد: یا رسول اللّه! برترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: پرهیز از گناهان!» (امالى صدوق، صفحه 93، حدیث 4 و بحارالانوار، جلد 93، صفحه 356)

سعادتمندان کسانى هستند که ارزش والاى این ماه را بشناسند و از برکاتِ بى پایان آن بهره گیرند و مشکلات معنوى و مادّى خود را به برکت روزه‌ها و عبادات در این ماه حل کنند.

البتّه براى بهره‌گیرى بیشتر از برکات مادّى و معنوى و آثار و ثواب‌هاى ماه مبارک رمضان، نباید تنها به روزه گرفتن اکتفا کرد، بلکه باید علاوه بر روزه، از گناهان اجتناب نمود و با خودسازى و مراقبت و دورى از آلودگى‌ها، جان خویش را در معرض وزش نفحات رحمانى و عنایات ویژه سبحانى قرار داد.

مساله مهم دیگر این است که نیت در اعمال، بسیار مهم و اساسی است و هر چه نیت، خالصتر برای خدا باشد، کیفیت عمل بالاتر می‌رود.

از این رو، روزه را برای رضای خدا بگیریم نه برای دوری از عقاب و عذاب یا برای رسیدن به ثواب و پاداش. یعنی نیت ما پیروی از دستور خدا و رضایت او باشد گرچه خداوند پاداش‌های بزرگی هم عنایت خواهد کرد و هیچ‌گاه بنده‌اش را بدون پاداش نخواهد گذاشت.

تقویم ماه مبارک رمضان:

هفتم ماه: وفات ابوطالب عموی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و پدر امام علی علیه‌السلام است.

دهم ماه: مصادف با وفات حضرت خدیجه کبرى علیها‌السلام یکى از بزرگترین زنان جهان (در سال دهم بعثت) است.

پانزدهم ماه: روز ولادت سبط اکبر رسول خدا صلى الله علیه وآله، حضرت امام حسن مجتبى علیه‌السلام) (در سال سوم هجرى) است.

شهادت شهید ثانی از علمای بزرگ شیعه و اسلام است.

هفدهم ماه: سالروز پیروزى در جنگ بدر در سال دوم هجرى است.

سالروز بنیان گذاری مسجد مقدس جمکران است.

نوزدهم ماه: سالروز ضربت خوردن امیر مؤمنان على علیه‌السلام به دست ابن ملجم اشقى الآخرین (در سال چهلم هجرى) است.

بیستم ماه: سالروز فتح مکه است.

بیست و یکم ماه: سالروز شهادت مولاى متّقیان، امیر مؤمنان على بن ابى طالب علیه‌السلام (در سال چهلم هجرى) است که جهان اسلام را در غم و اندوه عظیمى فرو برد.

بیست و سوم ماه: شب 23 ماه، به احتمال بسیار زیاد، شب قدر است. گر چه شب‌های 19 و 21 نیز به احتمال زیاد، شب قدر باشند.

یعنی احتمال قدر بودن شب 23 بیشتر از شب 21 است و احتمال قدر بودن شب 21 بیشتر از شب 19 است و احتمال قدر بودن شب 19 بیشتر از شبهای دیگر است.

بیست و هفتم ماه: سالروز درگذشت علامه محمد باقر مجلسی (ره)از علمای بزرگ است.

بیست و نهم ماه: سالروز غزوه حنین است.

آخرین جمعه ماه: روز جهانی قدس است.