ماجرای تراشیدن موی سر پانته آ. بهرام!

نشست خبری فیلم «شنای پروانه» به نویسندگی و کارگردانی محمد کارت با حضور کارگردان، حسین دوماری و سامان لطفیان (نویسنده) امیر آقایی، جواد عزتی، پانته‌آ بهرام، طناز طباطبایی، علی شادمان، مه‌لقا باقری، آبان عسگری (بازیگر)، سعید حسنلو (طراح صحنه)، اسماعیل علیزاده (تدوین)، غزاله معتمد (طراح لباس)، عظیم قراینی (طراح چهره پردازی) و سید رضا صائمی (منتقد) و با اجرای منصور ضابطیان امروز یکشنبه سیزدهم بهمن ماه در پردیس سینمایی ملت برگزار شد.

در ابتدا رضا صائمی با بیان این مطلب که اعتقاد به نقد صریح فیلم سریعا پس از نمایش فیلم ندارم و فیلم باید هضم شود و معتقدم تنها در این زمان می‌شود اظهار نظر کرد، گفت: این فیلم تداوم فیلمسازی کارت در ساخت فیلم‌های مستند و کوتاهش و تجربه فضای زیستی اوست. موضوع ملتهب اجتماعی نقطه قوتی بود که برای من جذاب بود. آن چیزی که این فیلم را از فیلم‌های این چنینی جدا می‌کند نگاه مستقل فیلمساز به موضوع و شخصیت‌هایش است.

وی در ادامه گفت: خشونتی که در فیلم می‌بینیم علیه خشونت است و در انتها مخاطب از چنین شخصیت‌هایی حس تنفر پیدا می‌کند.

صائمی ادامه داد:این فیلم محصول زیسته خود کارگردان است. اگر «خون مردگی» را دیده باشید با این فضا آشنا هستید و این تداوم همین مسیر است. وقتی نخستین فیلم فیلمساز وارد بخش سودای سیمرغ می‌شود تجربه این کارگردان را نشان می‌دهد و اینکه او بازیگر خوبی هم هست.

در ادامه ضابطیان گفت: کسانی که فیلم‌های کوتاه کارت را دیده‌اند منتظر تماشای فیلم ملتهب دیگری از او بودند که این انتظار برآورده شد.

محمد کارت در ادامه این نشست و در ابتدای سخنانش از رسول صدرعاملی و محمد رنجکشان تشکر کرد و سپس درباره چگونگی شکل‌گیری ایده فیلم گفت: پروسه ساخت این فیلم به شدت پیچیده بود و شرایط آن سخت بود. ما هشت ماه منسجم روی فیلمنامه کار کردیم و با شخصیت‌ها زندگی کردیم. ما روایت‌های مختلف را تجربه و سکانس‌ها را بازنویسی کردیم. من با این فضا غریبه نیستم و در شهر‌های مختلف و جنوب شهر فیلم ساختم و می‌توانم بگویم که تجربه سی و اندی سال پشت ساخت این فیلم بود.

در ادامه طناز طباطبایی درباره این که چرا حضور در این نقش کوتاه را قبول کرد، گفت: وقتی فیلمنامه را خواندم فکر کردم چرا این نقش را به من پیشنهاد داده‌اند. چند مسئله وجود داشت که من نقش را انتخاب کنم. من حرف فیلم را دوست داشتم و یک فیلم دغدغه‌مند بود. من تنها این شخصیت فیلم را دوست داشتم و دلم نمی‌خواست در نقش دیگری حضور داشته باشم. محمد کارت درباره نقش پروانه توضیحاتی به من داد و از من خواهش کرد که ریسک کنم و نتیجه را به آینده بسپاریم. این نقش به اندازه یک نقش بلند برای من کار کرده است.

پانته‌آ بهرام هم در پاسخ به این سوال گفت: من با محمد کارت همبازی بودم و می‌دانستم بازیگری را می‌شناسد وقتی به من پیشنهاد داد می‌دانست که من ریسک پذیرم و برای از ته زدن مو مخالفتی نمی‌کنم.

بهرام با توضیح اینکه این فیلم بر خلاف ظاهر مردانه‌اش به شدت فمینیستی است و زن‌های فیلم قربانی هستند، افزود: نقشی که من در فیلم داشتم از چهره و زنانه‌گی‌اش برای اینکه شرایط دیگری برایش تعریف نشده می‌گذرد. هر چه زن در فیلم می‌بینیم قربانی شرایطی هستند که ساخته مردهاست.

کارت در ادامه توضیح داد: تک تک آدم‌های حاضر در فیلم بهترینشان را رو کردند و این جو باعث شد که الان ببینیم هر کسی قاب خود را شکسته و نقش جدیدی را خلق کرده است و یا تجربه جدیدی را امتحان کرده است. من تنها این تیم را پشتیبانی کردم.

او همچنین جای داوودنژاد را در این نشست خالی کرد و حضورش را برای کار بسیار مثمرثمر دانست.

کارت درباره کند شدن ریتم فیلم در بخشی از روایت گفت: من در سالن‌های مختلف که فیلم را دیدم به صورت مخاطبان نگاه کردم و مطمئنم که ریتم نمی‌افتد و فکر نمی‌کنم تغییری در فیلم صورت بگیرد.

امیر آقایی هم ضمن تشکر از رسول صدرعاملی درباره پذیرش نقش‌اش گفت: روزی که محمد کارت به من زنگ زد من خندیدم. چون فکر کنم اساسا تعریفی از من در سینما وجود دارد که فرد شق و رقی هستم. اما من نیاز به تحقیقات میدانی نداشتم. من هم مثل محمد از طبقه‌ای آمدم که نصف دوستانم زیرخاک هستند و برخی دیگر زیر حکم. من تنها خاطراتم را از زیر خاک بیرون آوردم. بعد از خواندن فیلمنامه این حق را به خودم دادم که یکبار در سینما رگ گردنم بیرون بزند.

جواد عزتی هم درباره نقش خودش گفت: خیلی خوش گذشت و این گروه درجه یک بود. تک تک بازیگران در فیلم نقش درستی داشتند و هیچ کدام شو آف و عکس کار نبودند بلکه عاشق سینما بودند و این لذت بخش بود.

او در توضیح این سوال که سینما چه میزان در بیان معضلات حاشیه‌نشینی و جنوب شهر موفق عمل کرده است گفت: این فیلم درباره جنوب شهر تهران نیست بلکه درباره جنوب کل شهرهاست. درام این فیلم بر اساس انتقام نیست بلکه مسیری است که قهرمان طی می‌کند. شخصیت انتقام شخصی نمی‌گیرد بلکه تصمیم هوشمندانه‌ای می‌گیرد که به نفع جمع است.

کارت درباره حضور متنوع بازیگران در فیلم توضیح داد: در این فیلم حض کارگردانی بردم و سطوح مختلف بازیگری به من اعتماد کردند و در فیلم حاضر شدند. همچنین آدم‌هایی در فیلم حضور داشتند که تا به حال جلوی دوربین نبودند. تک تک بازیگران سعی کردند به اندازه درام و فیلم حضور داشته باشند.

محمد کارت درباره این که چه دلیلی داشت تا شخصیت‌های این چنین در فیلم روایت شوند؟ اظهار داشت: این فیلم درباره همه افراد جامعه است که من عقیده دارم یک لات درون دارند. افرادی که اگر چه قمه در دست ندارند، اما وسیله‌ای به اسم موبایل در دستشان هست که با آن بر سر یکدیگر می‌کوبند. امروز در هر فضایی همه به دنبال آن هستند که اول باشند. من فکر می‌کنم این فیلم یک پوسته خشن درباره بخشی از اجتماع داشت، اما در زیر پوست همه اجتماع وجود دارد.

منبع: برنا