سلاح پلاسمایی ایران؛ ادعای واقعی یا جنگ روانی

به گزارش پارسینه، سخنگوی پنتاگون به تازگی مدعی شد که «ایران در حال توسعه فناوری سلاح پلاسمایی است» و تأکید کرد که «ما وجود چنین فناوری را رد نمی‌کنیم». وی افزود که این ادعا بر اساس شواهد ماهواره ای ناسا است.

با این حال، هیچ تصویر یا سند معتبری از سوی ناسا یا پنتاگون برای اثبات این ادعا منتشر نشده است. این امر باعث شده است تا کارشناسان نظامی و سیاسی با شک و تردید به این ادعا نگاه کنند و آن را بخشی از استراتژی جنگ روانی و کمپین فشار سیاسی علیه ایران تفسیر کنند.

سلاح پلاسمایی چیست و چرا دستیابی به آن دشوار است؟

سلاح پلاسمایی از پلاسما – حالت چهارم ماده که از گاز یونیزه شده در دمای بسیار بالا تشکیل شده است به عنوان وسیله ای برای تخریب استفاده می کنند. این فناوری به طور کلی می تواند به سه شکل استفاده شود:

سلاح های پرتابی: پرتابه های پلاسما که قادر به متلاشی کردن اهداف هستند.

تسلیحات میدانی مخرب: امواج الکترومغناطیسی شدید که تجهیزات الکترونیکی را در یک منطقه بزرگ از کار می‌اندازد یا می‌سوزاند.

سلاح های حرارتی: نوعی فناوری مبتنی بر پلاسما که می تواند اجسام را ذوب یا تبخیر کند.

با این حال، توسعه عملی سلاح پلاسمایی بسیار چالش برانگیز است زیرا:

۱) آنها به منابع عظیم انرژی نیاز دارند.

۲)کنترل و هدایت پلاسما به دلیل ناپایداری شدید آن پیچیده است.

۳) نگهداری و حمل و نقل این گونه سلاح ها هنوز در مرحله تحقیقاتی است.

برخی از کارشناسان فناوری دفاعی نیز به این ادعاها پاسخ داده‌اند و گفته‌اند: پلاسما برای استفاده نظامی نیاز به سطحی از کنترل و پایداری دارد که هنوز در مرحله تحقیقاتی است، ایران ممکن است در تحقیقات پلاسما پیشرفت کرده باشد، اما عملیاتی کردن سلاح‌های پلاسما موضوعی کاملاً متفاوت است.

از سوی دیگر برخی تحلیلگران این ادعا را زمینه ساز افزایش فشار بر ایران می دانند. در شرایطی که تنش ها بر سر برنامه هسته ای و موشکی ایران در حال افزایش است، چنین ادعاهایی می تواند بهانه ای برای تشدید تحریم ها یا حتی توجیه اقدامات نظامی باشد.

آیا ایران توانایی ساخت سلاح های پلاسمایی را دارد؟

با وجود تحریم های شدید، ایران جایگاه قابل توجهی در زمینه فیزیک پلاسما دارد. ایران در سال ۲۰۱۸ در این زمینه رتبه شانزدهم جهانی و در بین کشورهای مسلمان رتبه اول را به خود اختصاص داده است.

علاوه بر این، پیشرفت‌های ایران در فناوری‌های موشکی و راکتورهای همجوشی هسته‌ای (که بر اساس پلاسما کار می‌کنند) نشان از حضور دانش بومی در این حوزه دارد.

با این حال، هیچ مدرک معتبری مبنی بر تایید تولید عملیاتی سلاح های پلاسما در ایران ارائه نشده است. با این وجود، مقامات نظامی ایران بارها تاکید کرده اند:

قدرت نظامی ایران را نباید دست کم گرفت و بخش بزرگی از قابلیت‌های دفاعی این کشور فاش نشده است.

اینکه چرا ایالات متحده در این زمان خاص چنین ادعایی را مطرح کرده است، یک سوال کلیدی است که ممکن است با تشدید تنش های ژئوپلیتیکی و تلاش برای اعمال فشار بیشتر بر ایران مرتبط باشد.

نگاهی به تاریخچه سلاح های پلاسمایی

اولین سلاح های پلاسمایی در اوایل قرن گذشته ساخته شدند. این دستگاه‌های غول‌پیکر و غیرقابل انعطاف متصل به آزمایشگاه، گاز را تا زمانی که یونیزه شود گرم می‌کنند، سپس این پلاسما را به سمت هدف مورد نظر پرتاب می‌کنند. طراحی های مدرن‌تر، توده‌ای از پلاسمای غیرقابل نفوذ را ایجاد می‌کنند که سپس توسط میدان‌های الکترومغناطیسی تا سه برابر سرعت صوت، شتاب می‌گیرند.

سلاح های پلاسمایی در میدان نبرد بسیار کشنده هستند. «پیچ‌ها» و «پرتوهای» پلاسما باعث آسیب جنبشی و انرژی به جسمی می‌شوند که به آن برخورد می‌کنند. آنها در برابر طیف وسیعی از مواد، از جمله پوشش زرهی کامپوزیت ، موثر هستند. آنها همچنین قابلیت پس زدن کمی دارند و به کاربر این امکان را می دهند که آتش دقیق و سریع را روی هدف مورد نظر خود بیاورند.