.svg)
ویژگی‌های انسان امیدوار
پارسینه: حضرت علی علیه السلام بر جمعی وارد شده و از آن‌ها سوال فرمودند: آیا می‌دانید امیدبخش‌ترین آیه قرآن کدام است؟ هرکس به فراخور حال خویش آیه‌ای را عنوان کرد. بعضی گفتند: آیه «إِنَّ اللّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ» یعنی خداوند جز شرک، گناهان دیگر را می‌بخشد. (سوره نساء، آیه ۴۸).
امید بخش‌ترین آیه قرآن
حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی در کتاب" دقایقی با قرآن" که براساس تفسیر نور نوشته است در بخشی از این کتاب به امید بخش‌ترین آیه قرآن اشاره کرده و در آن آورده است که خداوند در آیه ۱۱۴، سوره «هود» آورده است که؛ «وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَفَیِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِنَ اللَّیْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ ذَلِکَ ذِکْرَی لِلذَّاکِرِینَ»؛ و نماز را در درو طرف روز و اوایل شب بپادار؛ (زیرا) بدرستی که کار‌های نیکو (همچون نماز)، بدی‌ها را محو می‌کند، این (فرمان) تذکری است برای اهل ذکر.
در ادامه نیز آورده است که حضرت علی علیه السلام بر جمعی وارد شده و از آن‌ها سوال فرمودند: آیا می‌دانید امیدبخش‌ترین آیه قرآن کدام است؟! هرکس به فراخور حال خویش آیه‌ای را عنوان کرد: بعضی گفتند: آیه «إِنَّ اللّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ» یعنی خداوند جز شرک، گناهان دیگر را می‌بخشد. (سوره نساء، آیه ۴۸)
عده‌ای اظهار کردند آیه «یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعًا» یعنی‌ای بندگان من که در حقّ خود اسراف کرده‌اید! از رحمت خدا مأیوس نشوید، زیرا او همه گناهان را می‌بخشد. (سوره زمر، آیه ۵۳)
تعدادی هم نظر به این آیه داشتند؛ «وَ الَّذینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ» یعنی کسانی که اگر کار زشتی انجام دادند و به خودشان ظلم کردند، یاد خداوند می‌کنند و برای گناهان خویش استغفار می‌نمایند، و کیست جز خداوند که گناهان را ببخشد. (سوره آل عمران، آیه ۱۳۵)
بعد از اینکه حضرت نظرات آنان را شنید، فرمودند: از حبیبم رسول خدا (ص) شنیدم که فرمود: امید بخش‌ترین آیه در قرآن این آیه است: «وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَیِ النَّهارِ وَ زُلَفًا مِنَ اللَّیْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ» سپس پیامبر (ص) ادامه دادند: یا علی! سوگند به خداوندی که مرا بشیر و نذیر به سوی مردم مبعوث کرد، وقتی که انسان برای نماز وضو بگیرد، گناهانش ریخته می‌شود، و زمانی که رو به قبله کند، پاک می‌شود. یا علی! مثال اقامه کننده نماز‌های روزانه، مثل کسی است که هر روز پنج مرتبه در نهر آبی که جلوی منزل اوست خود را شستشو کند. (تفاسیر مجمع‌البیان و کنزالدقائق)
انسان‌های امیدوار هدف داشته و به فکر منفعت کل‌جامعه هستند
حجت‌الاسلام والمسلمین علی باقری - کارشناس مسائل روان‌شناسی و خانواده در گفتگو با ایسنا، با بیان اینکه روح امید در جامعه را می‌توانیم از دو منظر روان‌شناسی و جامعه شناسی مورد بحث و بررسی قرار بدهیم اظهار کرد: با پیشرفت علم و فناوری این دو علم در هم تنیده شده‌اند. امید در مسائل روان‌شناسی یعنی اینکه هر چه می‌توانید برای افراد جامعه هدف‌گذاری داشته باشیم؛ تا از این طریق راحت‌تر بتوانند مسیر رشد را طی کنند.
وی خاطرنشان کرد: از نظر روان شناسان، تمام انسان‌ها یک سری نیاز‌هایی دارند که برای رسیدن به آن در مرحله اول باید هدف گذاری داشته باشند. با موفقیت انسان‌ها آن هم در مراحل ابتدایی می‌توانیم روح امید را در افراد زنده نگه داریم. هدف هرچه قدر پایین‌تر باشد به همان میزان هم افق‌های دید انسان‌ها پایین می‌آید پس انسان باید افق دید بالاتری را همواره برای خود در نظر داشته باشد. اینکه در احادیث دینی ما آمده است دنیا مزرعه آخرت است همین نکته یک روح امیدی را در جامعه ایجاد می‌کند تا از این طریق انسان‌ها بتواند به تلاش خود ادامه بدهد.
وی اظهار کرد: برای اینکه روح امید در انسان‌ها قوی‌تر شود نیازمند یک برنامه‌ریزی در این عرصه هستیم. اگر در همان اولین مراحل برنامه‌ریزی به گونه‌ای عمل کنیم که انسان‌ها در مسائل مادی و معنوی هر قدر گام‌های کوچک بردارند، اما طعم موفقیت را بچشند در آینده استوارتر می‌توانند قدم بردارند. پس یکی از نیاز‌های زنده نگه داشتن روح امید در جامعه، داشتن برنامه است.
باقری تاکید کرد: برای برنامه‌ریزی صحیح ابتدا می‌توانیم از خودشناسی افراد بهره ببریم و یا اینکه افراد از اساتید اهل فن و علمای دین استفاده کنند چرا که هم نشینی و صحبت کردن با افرادی که می‌توانند روح امید را در جامعه ترویج بدهند، باعث این می‌شود که راحت‌تر و زودتر به نقطه مطلوب برسیم. انسان‌ها هرگز نباید سطح تلاش خود را دست کم بگیرند.
وی یادآور شد: در مباحث دینی هدف از خلقت انسان بندگی کردن برای خداوند است. انسان می‌تواند با این بندگی در دنیا و آخرت به آرامش و سعادت برسد و همین هدف داشتن در خلقت باعث ایجاد روح امید و نشاط می‌شود. متأسفانه در برخی از موارد جامعه‌شناسی شاهد این هستیم که گاهی تلاش می‌شود روح ناامیدی در جامعه ترویج یابد و بر همین اساس افراد را با اهداف سطح پایین‌تری مشغول می‌کنند. خوراک و پوشاک جزو اولویت‌های زندگی است، اما نباید این گونه مسائل به هدف اولیه ما در جامعه تبدیل شود. چرا که این گونه سطح توقع خود را پایین آورده‌ایم و کم کم وقتی در این عرصه بعضاً موفق نشویم روح امید در جامعه کم رنگ می‌شود.
باقری در ادامه با اشاره به ویژگی‌های انسان امیدآفرین در جامعه گفت: انسان‌هایی که می‌خواهند روح امید در جامعه باشند هدف‌گذاری بلندمدت دارند و برای تغییر المان‌های زندگی از فرد فرد افراد شروع می‌کنند تا از این طریق کل جامعه تغییر پیدا کند. رسانه‌های ما می‌توانند روح امید را در جامعه همواره زنده نگه دارند نه اینکه خبر‌های ضعیف و نادرست را ارائه دهند. اما در مقابل خبر‌ها از امید و اراده انسان نیز سخن بگویند. هدف‌گذاری می‌تواند افق‌های باز و روشن از آینده ارائه بدهد. انسانی که امید در دل دارد و اندیشه‌ای را در سر می‌پروراند با گام‌های استوار به سمت هدف می‌رود.
وی گفت: یک انسان امیدوار فقط منافع خود را در نظر نمی‌گیرد بلکه همواره در صدد ایجاد تحول و خیزش است. روحیه جهادی را حفظ می‌کند و حسادت و خساست را کنار می‌گذارد. روحیه امید استرس را در زندگی کاهش می‌دهد و همین امید باعث می‌شود انسان‌ها با یکدیگر تعامل بیشتری داشته باشد و زودتر به تکامل برسد. تکامل از منظر دین یعنی رسیدن به آرامش دنیا و آخرت.
ارسال نظر