تحریریه پارسینه: با اعلام اتفاقی ناگوار در سطح کشور هر کدام از سازمانها تقصیر و مسئولیت را برگردن دیگری می اندازند و هیچ کدام حاضر نیستند اشتباه خود را بپذیرند. این نشان می دهد که به نوعی همراهی و همکاری در میان ارکان دولت آنچنان که باید و شاید احساس نمیشود.
روزها از پس هم می آیند و می روند اما نامگذاریها روزها به هر عنوانی تنها کمبودها را زنده می کند و آنها را در پس تاریخ به فراموشی میسپارد. در سالگرد مناسبتها چندکلامی سخنرانی و صحبت از رویدادها و دادن وعدههای تکراری، عادت همیشگی مسئولان امور است.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از آن دست وزارتخانههایی است که طی انجام تصمیماتی، در چند حوزه مسئولیت دارد اما توان پاسخگویی به برخی از مسائل را ندارد. در حالی که اعتقاد کارشناسان و برخی دولتیها بر آن است که به بحث تعاون باید به صورت اختصاصی و جداگانه پرداخته شود که چندین سازمان و وزارتخانه به همین صورت در کشور به فعالیت می پردازند و شاید یکی از دلایل عدم پیشروی به سمت اهداف کلان جامعه این مسئله باشد. مسئله ای که شاید به چشم تصمیم گیران کشور آنقدر کوچک است که موجب شده چندین مسئولیت مهم و اساسی را به یک وزارتخانه واگذار کنند.
در این میان علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی امروز در حاشیه نمایشگاه تعاون، تاکید داشت: باید دانشآموختگان ما آرام آرام به گفتمان تعاون، نزدیک شوند چرا که شغل دیگر مصادف با استخدام نیست؛ بلکه جوانان باید در قالب تعاونیها کسب و کارها و ایدههای خود را عملیاتی کنند.
بد نیست در این میان کمی به معنای واژه تعاون بپردازیم؛ در حقيقت تعاون شيوه ای در اقتصاد است که راهی بين نظام اقتصاد سرمايه داری و نظام سوسياليستی در نظر گرفته شده و به "راه سوم" مشهور است. تحليل واژه راه سوم نيز نشان می دهد تعاون، به حوزه های اقتصادی، اجتماعی و مديريتی شکلی متفاوت نسبت به شیوههای قبل بخشيده است. هدف تعاونی ها بر خلاف سایر بنگاه های تجاری دستیابی به منفعت و ثروت نیست بلکه در تعاونی ها علاوه بر بهبود وضعیت زندگی و تامین نیاز اعضا، اهداف اجتماعی همچون عدالت، مسئولیت پذیری و همکاری گروهی نیز دنبال میشود.
بهترین نمونه و طرز همکاری را می توان در میان مردم روستاها و کشاورزان کشورمان مشاهده کرد که بصورت یک سنت پسندیده از دوران باستان تاکنون همچنان متداول بوده است.
تعاونیهای سنتی یکی از انواع برجسته مشارکت در جامعه انسانی و از جمله در جامعه ایران است که به نامهای مختلف در مناطق مختلف کشور وجود دارد. به طور کلی تعاونیها بهترین منبع ایجاد درآمد و کسب و کار موفق و ارزان به شمار میروند که به دلیل توجه به نیرویانسانی، پایین بودن هزینه و ریسک سرمایهگذاری، بازخورد و نتیجه بهتر و مطلوبتری در آنها حاصل میشود.
ضمن اینکه در ایران قدیم مردم با همکاری متقابل در موارد مختلف از جمله ساختن راه، ایجاد پل، کاروانسرا، مساجد، به نحوی با یکدیگر همکاری میکردند و اگر سرمایه ای نداشته اند بازوهای خود را بکار میانداختند. اما با گذشت ایام و دگرگونی ساختار جامعه و پیشرفت تکنولوژی شکل زندگی را تغییرداد و انواع جدیدی از همیاری و مشارکت را به وجود آورد. دیگر همکاری به آن شکل خاص در میان افراد وجود ندارد. اکنون حتی برخی سازمانها نیز با وجود داشتن فعالیتهای موازی همکاری چندانی با یکدیگر ندارند.
در حال حاضر که یک سال از اجرای برجام می گذرد و تا حدودی از فشار تحریمهای کاسته شده اما ایران هنوز نتوانسته بر روی پایههای اشتغال و تولید بایستند وهمچنان اقتصاد کشور به نفت وابسته است. با وجود وابستگی به دلارهای نفتی تعاونیها همچنان در رکود به سرخواهند برد.
با این وجود تحلیلگران بازار کار معتقدند با نهادینه کردن فرهنگ کارآفرینی و تعاون، میدان دادن به تعاونیها، توانمندسازی فارغ التحصیلان از طریق تعاونیها و تسهیل شرایط ورود آنها به بازار کار، استفاده از نیروهای خلاق و ماهر در قالب بنگاههای تعاونی و کسب و کارهای خرد و کوچک میتوان هم از اتکا به نفت و دلارهای نفتی رهایی یافت و هم جمعیت بیکاران و دانش آموختگان کشور را سامان داد.
تعاونی ها اسیر قوانین دست و پاگیر شده اند
سید حمید کلانتری معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی امروز با اشاره به نگرش های ناصحیح در مورد تعاون، خاطرنشان ساخت: باید نگرشهای غلط و ناصحیح نسبت به تعاون اصلاح شود و تعاون و کارآفرینی آموزش داده شود تا آحاد مردم از این موضوع استقبال کنند و به صحنه مشارکت بیایند.
او تصریح کرد: تعاونیها بسیاری از اوقات در پیچ و خم ادارات و دستگاه های اجرایی و قوانین دست و پاگیر گرفتار میشوند و نمی توانند ادامه به فعالیت خود ادامه دهند. کلانتری همچنین با اشاره به وجود برخی موانع بر سر راه توسعه تعاون در کشور اظهار داشت: باید موانع پیش رو در دستگاههای اجرایی حذف و مقررات خشک و بی انعطاف اصلاح شده تا راه برای مشارکت مردم و افزایش تعاون مهیا شود. او با اشاره به لزوم بهره گیری از برنامه ریزی های صحیح از سوی تعاونیها نیز گفت: تعاونیها باید بهره وری را ارتقا داده، صرفه جویی کنند و همچنین مدیریت منابع انسانی آنها باید تقویت شود.
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: در اصول بین المللی تعاون اصلی داریم به عنوان «تعاون در تعاون» یعنی تعاونی ها با یکدیگر تعامل و هم افزایی داشته باشند و از این طریق بدنه بخش تعاون مستحکم تر و قوی تر شود که این مساله نیز باید در کشور مدنظر قرار گیرد.
علیرضا سلیمی، نائب رئیس فراکسیون تعاون مجلس شورای اسلامی نیز در خصوص نقش تعاونی ها در اقتصاد گفت: تعاونی ها ظرفیت مناسبی برای بهره گیری بهینه از درآمدها و نقدینگی ها هستند و به همین سبب این بخش باید رونق بیشتری پیدا کند و سهم افزون تری در اقتصاد بیابد.
با توجه به اینکه اتاق تعاون ایران نیز یکی از حوزه هایی است که در بخش تعاون فعال است با نگاهی به اهداف و برنامه های این سازمان متوجه خواهیم شد که تا چه اندازه در بخش تعاون فعال بوده است.
اتاق تعاون ایران در ۲۱ فروردین سال ۱۳۷۳ با حضور واتحاد جمعی محدود در حوزه اقتصادی تشکیل شد. در بخش جایگاه اتاق تعاون ایران اینگونه آمده است: اتاق تعاون به عنوان عالیترین نهاد مردمی بخش تعاونی کشور تمامی مساعی خود را برای توسعه همه جانبه و کیفی فعالیتf های بخش تعاونی در حوزه های مختلف به ویژه کمک به تحقق سهم ۲۵ درصدی از اقتصاد ملی کشور معطوف نموده است. اتاق تعاون برای حضور مؤثر در فرایند تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های کلان اقتصادی کشور و پیگیری مطالبات قانونی بخش تعاونی و تثبیت جایگاه این نهاد مردمی به موجب قوانین جاری کشور عضو شوراها و مجامع عالی که بعضاً به آنها اشاره می شود می باشد.
اما به نظر میرسد این سازمان و سایر سازمانهای ذی ربط دیگرتا کنون نتوانسته اند آنطور که باید و شاید در اجرای تعهدات خود موفق عمل کنند، بنابراین لازم است برنامه ای جدی برای بخش تعاون کشور تدوین و نقش هر یک از این نهادها در این بخش مشخص شود.
ارسال نظر