سعودیها رقیب جدی ایران در فروش محصولات پتروشیمی

تحریریه پارسینه: در حالی معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی از برنامه ریزی برای صادرات حدود ۲۳ میلیون تن محصول پتروشیمی به ارزش ۱۱ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۶ خبر داده که آرامکو عربستان در تلاش است تا فضای رقابت برای ایران را تنگ تر کند.

این درحالی است که بررسی فعالیت های غول بزرگ نفتی عربستان سعودی یعنی شرکت آرامکو نشان از ورود همه جانبه و قدرتمند این شرکت به حوزه پتروشیمی دارد. به گفته کارشناسان، کاهش قیمت نفت، اصلی ترین دلیل تغییر رویکرد آرامکو از یک استخراج کننده صرف به تلاش برای حضور در حوزه پتروشیمی و تولید محصولات مرتبط با این حوزه محسوب می شود. در حقیقت بازار بزرگ و بسیار سودآور محصولات پتروشیمی در سطح جهان، اصلی ترین دلیل ورود این شرکت به حوزه پتروشیمی است.

از سویی دیگر، کاهش بهای نفت خام بر اقتصاد جهانی تاثیر گذار بوده و این تاثیر به ویژه بر کشورهای دارای اقتصاد نفتی، مشهود تر است، این کاهش قیمت همچنین تاثیرات خاص خود را بر شرکت ها و مجتمع های تولید انرژی و میزان درآمد آن ها دارد. درحقیقت ایجاد مجتمع های پتروشیمی برای آرامکو دارای مزیت های فراوانی بوده و این شرکت می تواند به سهولت؛ نفت خام تولیدی خودش را در این مراکز مورد استفاده قرار دهد. این سناریو می تواند منجر به ایجاد یک زنجیره متنوع از تولید محصولات مختلف شود که در نهایت به ایجاد منابع جدید و قابل قبول سودآوری برای این شرکت منتهی خواهد شد.

در این استراتژی جدید، عربستان سعودی در نظر دارد با یکپارچه سازی عملیات استخراج ؛ پالایش و تولید محصولات پتروشیمی، بیشترین سود ممکنه را به دست آورده و از هر مولکول هیدروکربن، بهره برداری کند. در همین راستا شرکت بزرگ و قدرتمند سعودی آرامکو با قابلیت تولید نفت بالا و توسعه پالایشگاه های خود و استفاده از ظرفیت های ایجاد شده جدید در مجتمع های پتروشیمی خود، در حال بهینه سازی روند سود دهی خود بوده و تلاش می کند علی رغم کاهش قیمت نفت خام، از طریق تولید محصولات پتروشیمی، عواید خود را افزایش داده و به این ترتیب نوسانات قیمت نفت بر کلیت این مجموعه تاثیر چندانی نخواهد داشت.

بخش پتروشیمی شرکت عربستانی آرامکو، در حال حاضر با افزایش حوزه نفوذ جهانی خود و تولید محصولاتی ارزشمند، توانسته است مطالبات جهانی قدرتمندی ایجاد کند. به گفته امین بن حسن الناصر مدیر اجرائی آرامکو، بازار جهانی محصولات پتروشیمی دارای ظرفیتی بالغ بر ۴ تریلیون دلار است. به گفته وی و بر اساس اعلام سازمان همکاری و توسعهٔ اقتصادی (OECD)، پیش بینی می شود بازار جهانی پتروشیمی تا سال ۲۰۵۰ به طور سالانه با رشد ۳ درصدی رو به رو باشد که این موضوع خود نشان دهنده افق های روشن این حوزه است. علاوه بر این ، کارشناسان تخمین می زنند با توجه به روند فعلی، میزان مطالبات بازارهای جهانی، بیش از میزان تولید این محصولات خواهد بود.

امین بن حسن الناصر همچنین با تاکید بر این نکته که عایدی کشورهای حوزه خلیج فارس از صنعت پتروشیمی در سطح جهان تنها ۲ و نیم درصد از کل این حوزه را شامل می شود، افزود در زمینه پردازش و استفاده از نیروی انسانی نیز، تنها ۱ درصد از شاغلان حوزه پتروشیمی در سطح جهان متعلق به کشورهای حوزه خلیج فارس هستند.

مدیر اجرائی ارامکو در ادامه تحلیل خود بیان کرد: با در نظر گرفتن ظرفیت های این منطقه در تولید نفت و گاز و همچنین موقعیت استثنائی ما در دسترسی و مجاورت به بازارهای عمده جهانی در اروپا و آسیا، نقش کشورهای حوزه خلیج فارس در تولید محصولات پتروشیمی باید بسیار بالاتر از شرایط فعلی باشد. این موضوع سبب شده تا ما به طور جدی در پی ایجاد شرایط جدید و فرصت های شغلی در حوزه پتروشیمی در منطقه باشیم. هیچ جای شک و شبه ای وجود ندارد که پتروشیمی باید نقش پر رنگ تری در اقتصاد ما ایفا کند.

دراین بین با توجه به رویکرد جدی ایران بر افزایش صادرات محصولات پتروشیمی و تمرکز سعودیها بر صادرات این محصولات به نظر می‌رسد رقابت بین ایران و عربستان امسال دشوارتر از هر زمان دیگری باشد که قطعا کاهش قیمت نفت در این بین نقش اساسی بازی خواهد کرد. بنابراین مسوولان صنعت پتروشیمی ایران باید با دقت نظر بیشتری برای توسعه صنعت پتروشیمی وبازاریابی برای فروش محصولات برنامه ریزی کنند تا شاید از رقیب سعودی عقب نمانند!