سرنوشت فاز ۱۱ پارس جنوبی چه می‌شود؟

تیرماه سال گذشته قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی بین شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیوم ایرانی-فرانسوی-چینی توتال، شاخه بین‌المللی شرکت ملی نفت چین (CNPCI) و پتروپارس امضا شد. مهم‌ترین پاراگراف این قرارداد، برای ایران خط‌هایی بود که از الگو شدن به‌کارگیری سیستم تقویت فشار در فاز ۱۱ برای سایر فازهای پارس جنوبی می‌گفت. جذب ۴.۸ میلیارد دلار سرمایه برای ایران و درآمد ۸۴ میلیارد دلاری ایران از طریق اجرای قرارداد توسعه فاز ۱۱، در درجه دوم اهمیت قرار داشت.

توتال کار خود را در این فاز آغاز و طبق برنامه حرکت کرد. ساخت نخستین جکت فاز ۱۱ پارس جنوبی توسط شرکت‌های ایرانی، شروع به‌کار دفتر توتال در ایران، انجام کار توتال در فاز ۱۱ طبق زمان‌بندی، برگزاری مناقصه، هزینه ۹۰ میلیون دلاری توتال در فاز ۱۱ از جمله مهم‌ترین اقدامات توتال بود. با خروج ترامپ از برجام، برگ جدیدی از تعامل بین ایران و توتال گشوده شد و زمزمه‌های رفتن توتال به گوش رسید. زمزمه‌هایی که تحقق یافت و این شرکت فرانسوی رسما قرارداد را ترک گفت.

بعد از توتال، طبق مفاد قرارداد مسئولیت این شرکت، باید سهم توتال به شرکت چینی واگذار شود. این اتفاق، شبهاتی را درباره ادامه کار در فاز ۱۱، مناقصه‌ها، مباحث مالی و به‌کارگیری سیستم تقویت فشار ایجاد کرد و آنچه که در این میان از اهمیت بیش‌تری برخوردار است، این‌که قرار بود سیستم تقویت فشار این فاز الگوی فازهای دیگر شود. افت فشار فازهای پارس جنوبی، یکی از موضوعات مهمی است که همواره ذهن مسوولان را به خود مشغول کرده است. طبق برنامه‌ریزی انجام شده، فاز دوم توسعه پارس جنوبی نیز به جلوگیری از افت فشار پارس جنوبی اختصاص دارد و هزینه مورد نیاز برای این فاز، حدود ۲۵ میلیارد دلار براورد شده است.

به گفته‌ی مسوولان، درباره تکمیل فاز ۱۱، از نظر مالی مشکلی وجود ندارد و چنانچه شرکت چینی جایگزین توتال شود، شرکت چینی سرمایه لازم را دارد. ازسوی دیگر، اگر شرکت چینی هم از قرارداد خارج شود، شرکت پتروپارس توانایی تولید گاز طبیعی از مخزن را با تجربه‌ای که در فازهای ۱۲ و ۱۹ کسب کرده، دارد. درواقع، موضوع مهم همان سیستم تقویت فشار است.

این مسائل، درحالی وجود دارد که زمزمه‌هایی مبنی بر خروج CNPC از این قرارداد هم به گوش می‌رسد. هم‌چنین بیژن زنگنه - وزیر نفت - چندی پیش اعلام کرد: بعد از آن‌که توتال از این قرارداد خارج شد، قرار بود شرکت ملی نفت چین (CNPC) طبق قرارداد فاز ۱۱ را توسعه بدهد که اگر این کار را نکند، تخلف کرده است. با این حال ما به این فکر کرده‌ایم که چه باید بکنیم.
هرچند این حرف وزیر نفت، شائبه خروج این شرکت چینی را ایجاد کرد اما روز گذشته، محمد مشکین‌فام - مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس - در نشست خبری اعلام کرد که قرارداد سه جانبه‌ای بین توتال، CNPC و پتروپارس امضا شده و مراحل نهایی خود را طی می‌کند. اخباری هم وجود دارد مبنی بر این‌که شرکت چینی قصد دارد قرارداد را ترک کند اما این شرکت هنوز به‌صورت رسمی چیزی اعلام نکرده است. در هر حال، تا پایان سال، وضعیت پارس جنوبی مشخص می‌شود. توتال مدارک و مستندات را به شرکت چینی تحویل داده است.

در این میان، مهم‌ترین موضوع الگو شدن سیستم تقویت فشار فاز ۱۱ برای سایر فازها بود و این‌که اگر توتال از این قرارداد برود، تکلیف به‌کارگیری این سیستم در فاز ۱۱ چه می‌شود؟ نگرانی‌ای که مشکین‌فام این‌طور به آن پاسخ داد: طراحی توتال، ظرف ١٥ ماه برای تقویت فشار در اختیار ما قرار دارد. مدارکی که قبل از تیرماه ٩٦ وجود نداشت و اگر شرکت چینی هم از قرارداد خارج شود، کار را بر اساس مدارک توتال توسط توتال ادامه می‌دهیم.