کشف نفت در فرودگاه اهواز

رضا زندی: «اخبار کودتا در ترکیه که منتشر شد دست و دلم شروع به لرزیدن کرد. مدام کانال های تلویزیون را جابجا می کردم. بیش از 2 هزار ولو و شیرآلات سر چاهی به همراه ژانراتورهای دیزلی که از ایتالیا خریده بودیم به ترکیه آمده بود تا از آن طریق وارد ایران شود. رسیدن این تجهیزات برای رساندن پروژه نفتی مان در زمان مقرر حیاتی بود.» اگر کودتای ترکیه نافرجام نمی ماند معلوم نبود چه وقت و چطور تجهیزات نفتی مان به ایران می رسید .

مجری طرح توسعه میدان نفتی یاران شمالی قول می دهد که تا پایان شهریور ماه آن را با تولید روزانه 30 هزار بشکه نفت تحویل دهد. قرارداد توسعه میدان نفتی یاران شمالی با امکان استخراج نفت به میزان 52 میلیون و 480 هزار بشکه ای آذرماه 1390 بین شرکت مهندسی و توسعه نفت و شرکت توسعه نفت و گاز پرشیا با مبلغ 700 میلیون دلار منعقد شد .

قرار بود این پروژه 52 ماهه تمام شود. اگر کودتای ترکیه نافرجام نبود، اگر ارسال تجهیزات نفتی ایران مطابق زمان بندی پیش نمی رفت آنوقت به ازای هر روز تاخیر در راه اندازی پروژه با احتساب قیمت 40 دلاری نفت، ایران روزانه 1 میلیون و 200 هزار دلار ضرر می کرد. آرش باقرزاده می گوید: «آخر شهریور امسال پروژه یاران شمالی با تولید روزانه 30 هزار بشکه نفت آماده افتتاح است.» اول مهر که شد، زنگ مدارس که به صدا در آمد از پروژه یاران شمالی سوال کنید .

تولید نفت از سه میدان: 225 هزار بشکه در روز

حتی گرمای سوزان مردادماه خوزستان باعث نمی شود که دو نوجوان مرز نشین از لذت دوچرخه سواری تابستانه صرف نظر کنند. راننده ای که قرار است تا میدان نفتی آزادگان شمالی همراهم باشد سمت چپش را نشانم می دهد و می گوید این روستا آخرین روستای ایرانی نرسیده به مرز است. زندگی در کنار مرز زیر سایه امنیت ایران جریانی عادی دارد. چند متر جلوتر مرزبانان ارتش عبور و مرور را کنترل می کنند. تنها کسانی می توانند از ایستگاه ایست و بازرسی رد شوند که کارت تردد داشته باشند. برخی از خودروهای اختصاصی میادین نفتی آزادگان جنویی، آزادگان شمالی، یاران شمالی و یادآوران می توانند کارت تردد داشته باشند. بیژن زنگنه در تدوین برنامه اقتصاد مقاومتی وزارت نفت، تولید روزانه 700 هزار بشکه نفت از میادین غرب کارون را تا سال 97 هدف گذاری کرده است .

« تولید نفت از میدان نفتی یادآوران در حال حاضر روزانه 100 هزار بشکه است. میدان نفتی آزادگان شمالی 75 هزار بشکه در روز و میدان نفتی آزادگان جنوبی روزانه 50 هزار بشکه نفت تولید می کنند. بنابراین در حال حاضر این سه میدان روزانه 225 هزار بشکه تولید نفت دارند.» این را مجید نجاریان مدیر برنامه ریزی و کنترل پروژه میدان نفتی یادآوران می گوید: «سه ماه دیگر 30 هزار بشکه به تولید نفت میدان آزادگان جنوبی اضافه می شود 30 هزار بشکه هم میدان یاران شمالی به مدار می آورد .

بنابراین مجموع تولید نفت از میادین آزادگان جنوبی، آزادگان شمالی، یادآوران و یاران شمالی سه ماه آینده به 285 هزار بشکه در روز می رسد.» توسعه سریع میادین نفتی غرب کارون از اولویت های کشور است. هر چقدر دیرتر نفت این میادین را استخراج کنیم نفت بیشتری از چاه های عراقی بالا می رود. این میادین نفتی مشترک است. دکل شرکت های خارجی در آن سوی مرزها بی وقفه در حال کار است .

190 چینی، 72 و نیم درصد نیروی بومی

«164 نفر مهندس نفت و مخزن و حتی در گرایش های پتروشیمی بومی در منطقه دشت آزادگان و هویزه داریم. اما متاسفاته با این استدلال که جوانند و بی تجریه، جذب کارهای تخصصی نمی شوند. این جوانان تحصیلکرده می توانند در کنار با تجریه ها قرار گیرند و تجربه کسب کنند. آمار بیکاری در این منطقه 37 درصد است. در برخی پروژه ها گاهی حتی نیروهای خدماتی را نیروی غیر بومی گرفته اند.» قاسم ساعدی، نماینده مردم دشت آزادگان و هویزه با بیان این جملات سعی می کند توجه خبرنگاران اعزامی به متطفه را به مشکل بیکاری جوانان جلب کند .

سعید کعبی، سرپرست فرمانداری هویزه هم پیشنهاد می کند تا مرکز آموزش های علمی و کاربردی در منطقه تاسیس شود. مهارت های کاربردی و دانش نفتی جوانان منطقه که بالاتر رود ضریب اشتغال انان افزایش خواهد یافت. کعبی می گوید که با مشاور اجتماعی وزیر نفت برای راه اندازی این مرکز مذاکره کرده است. از مجری طرح توسعه میدان نفتی یادآوران که پروژه اش در این منطقه جریان دارد می پرسم: «چه تعداد چینی و چه تعداد نیروی بومی در پروژه شما کار کرده اند؟ »

قرارداد توسعه میدان نفتی یادآوران در فاز نخست برای تولید روزانه ٨٥ هزار بشکه با شرکت سینوپک چین از سال 87 اجرایی شد. «کل کارکنان پروژه یادآوران 5000 نفر بودند که از این تعداد 190 نفر چینی و 72 و نیم درصد نیروی بومی بوده اند.» یاداوران یکی از بزرگترین میادین نفتی ایران است. وقتی 72 و نیم درصد نیروی کارش بومی است پس مشکل بیکاری در آن منطقه باید ریشه یابی شود. رفع مشکل بیکاری همراه با شایسته سالاری است که می تواند به توسعه بیشتر منطقه کمک کند .

تولید نفت در غرب کارون تا پایان سال: 315 هزار بشکه در روز

چند دقیقه مانده به پرواز تابلوی بزرگی را که در ترمینال فرودگاه بین المللی اهواز نصب شده نشان اش می دهم. تابلویی که افتتاح طرح توسعه میدان نفتی یادآوران در اسفند ماه 1394 را تبلیغ می کند!. میرکاوه موسوی حسینی، مدیر برنامه ریزی و کنترل پروژه شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) است .

می گوید: «از سال گذشته برای افتتاح این پروژه آمادگی داشتیم.» او از افزایش برداشت نفت در میادین نفت کارون تا حدود ٣١٥ هزاربشکه در روز قبل از پایان سال خبر می دهد: «هم اکنون حدود 175 هزار بشکه نفت از میدانهای یادآوران و آزادگان شمالی و ٥٠ هزار بشکه نفت از آزادگان جنوبی برداشت می شود که با احتساب افزایش برداشت از یاران شمالی به ٣٠ هزار بشکه در روز تا پایان شهریورماه امسال و افرایش ٦٠ هزار بشکه ای آزادگان جنوبی تا پایان سال، تولید روزانه نفت از میدانهای مشترک غرب کارون، امسال به حدود ٣١٥ هزار بشکه در روز می رسد .»

موسوی از صادرات همه تولیدات نفت میادین غرب کارون خبر داد: «در میدان آزادگان جنوبی پس از خلع ید شرکت CNPC چین، فعالیتهایی صورت گرفته و بخش اعظم مناقصه های آن انجام شده است.» وزارت نفت در دوره جدید شرکت CNPC چین را به دلیل اهمال در انجام کار و تاخیر در انجام کار پس از ماه ها کشمکش خلع ید کرد. چینی ها در غرب کارون اما، هنوز دو پروژه توسعه میادین نفتی یادآوران و آژادگان شمالی را در اختیار دارند .

فاز دوم آزادگان شمالی، باز هم با چینی ها؟ !

توسعه فاز اول میدان نفتی مشترک آزادگان شمالی با نفت درجای 5 میلیارد و 680 میلیون بشکه نفت خام، 15 تیرماه به شرکت چینی CNPCI واگذار شد. سقف کل هزینه های توسعه این میدان 2 میلیارد و 805 میلیون دلار تعیین و برای تولید روزانه 75 هزار بشکه نفت خام و 39 میلیون فوت مکعب گاز در روز برنامه ریزی شد. «تولید از حدود ١٠٠ روز پیش آغاز و تاکنون بیش از 5 میلیون بشکه نفت تولیدی این میدان صادر شده است.» این را یکشنبه گذشته کرامت بهبهانی، مجری طرح توسعه میدان نفتی آزادگان شمالی به خبرنگاران گفت و تصریح کرد: «هدف گذاری تولید در فاز نخست توسعه این میدان نفتی ٧٥ هزار بشکه در روز بوده که این میزان تولید محقق شده است .»

کرامت بهبهانی از ادامه مذاکرات با شرکت CNPCI برای توسعه فاز دوم میدان گازی پارس شمالی پرده برداشت: «این شرکت چینی باید طرح پیشنهادی خود را در این زمینه به شرکت ملی نفت ایران ارائه دهد و مذاکرات به این منظور ادامه دارد و با توجه به احتمال وجود ذخایر بیشتر نفت درجا تا حدود 7 میلیارد بشکه، این امکان وجود دارد که هدف گذاری تولید در فاز دوم توسعه این میدان مشترک تغییر کند .»

60 هزار بشکه نفت به آزدگان جنوبی اضافه می شود

ژاپنی ها با اینکه بدلیل تحریم، قرارداد توسعه میدان گازی آزادگان جنوبی را در مراحل مقدماتی رها کردند اما هنوز در میان برخی نفتی های اهواز حسن شهرت دارند. قرارداد توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی در اواخر دولت هشتم با شرکت اینپکس ژاپن امضاء شد. آنها برای بدست آوردن این قرارداد بیش از 3 میلیارد دلار وام کم بهره به ایران دادند. با شروع جنجال هسته ای اما، ژاپنی های محافظه کار پروژه را رها کردند و رفتند. این پروژه آنقدر دست به دست شد که حالا زمزمه حضور توتال برای ادامه کار توسعه میدان شنیده می شود. سید محمود مرعشی ضمن تکذیب نهایی شدن سپردن قرارداد توسعه میدان نفتی آزدگان جنوبی به ژاپنی ها از تمایل حضور مجدد اینپکس در طرح توسعه این میدان خبر داد: «برداشت روزانه نفت از میدان مشترک آزادگان جنوبی، امسال و طی دو مرحله، ٦٠ هزار بشکه افزایش می یابد و با احتساب تولید فعلی 50 هزار بشکه ای به بیش از ١١٠ هزار بشکه در روز می رسد.» در حال حاضر ١٩ دکل در این میدان مشترک مشغول بکار است و از سال ٩٣ و بعد از خلع ید CNPC تاکنون، بالغ بر ٢٧٠ هزار متر حفاری صورت گرفته است. هدف از توسعه میدان آزادگان جنوبی تولید روزانه ٣٢٠ هزار بشکه نفت خام (با احتساب تولید زودهنگام) در فاز نخست و افزایش تولید روزانه ٢٨٠ هزار بشکه نفت خام (در مجموع ٦٠٠ هزار بشکه نفت خام در روز) در فاز دوم است: «بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته، ١٨٥ حلقه چاه در این میدان حفاری می شود که تاکنون ٣٨ حلقه چاه آماده و در مجموع ١٣٢حلقه چاه تعیین تکلیف شده است .»

این را مرعشی می گوید می می افزاید: «پس از برجام هزینه های حفر چاه کاهش یافته است. در سال ٩٣ که مناقصه های حفاری چاههای آزادگان جنوبی را آغاز کردیم هر حلقه چاه 12 میلیون و 500 هزار دلار واگذار شد در حالی که هم اکنون این رقم به 7 میلیون و 500 هزار دلار کاهش یافته است.» مرعشی پیش بینی کرد برداشت نفت از میدان آزادگان جنوبی تا اواخر سال ٩٧ به ٣٢٠ هزار بشکه در روز برسد . وی ادامه داد: «شرکت توتال علاقمندی خود را به همکاری با ایران در پروژه های نفت و گاز ابراز کرده و میدان آزادگان جنوبی از جمله طرحهایی است که از سوی توتال برای توسعه پیشنهاد شده است. اما در این باره تنها با شرکت توتال مذاکره نشده است و شرکتهای دیگری نیز پای میز مذاکره آمده اند.» وی تصریح کرد که هیچ پروژه ای بدون مناقصه واگذار نخواهد شد .

چینی ها نفت می خرند؛ میدان نفتی می گیرند

حدود 700 هزار بشکه از نفت ایران را چین و شرکت سینوپک می خرد. با همین پشتوانه است که این شرکت توانسته است جای پای خود را در میدان نفتی یادآوران محکم کند. مجری طرح توسعه میدان یادآوران هفته گذشته از احتمال حضور شرکت سینوپک در توسعه فاز دوم این میدان بدون تشریفات مناقصه خبر داد: «فاز دوم طرح جامع توسعه میدان یادآوران آماده و مقرر است شرکت چینی سینوپک، فاز دوم طرح توسعه میدان یادآوران را عهده دار شود.» هادی نظرپور با اشاره به تولید فعلی روزانه 100 هزار بشکه ای از این میدان نفتی تصریح کرد: «از ابتدای تولید زودهنگام از این میدان تاکنون، در مجموع ٥٣ میلیون بشکه نفت از این میدان برداشت شده است.» عراق چهار ماه است که از این میدان مشترک، نفت تولید می کند. قراداد فاز اول توسعه یادآوران در سال 87 با چینی ها منعقد شد و اگر فاز دوم هم به آنها واگذار شود تولید این میدان باید به 180 هزار بشکه در روز برسد. ذخایر نفت درجای میدان یادآوران از برآورد اولیه که حدود ١٢ میلیارد بشکه بود به ٣١ میلیارد بشکه افزایش یافته است: «باتوجه به این میزان افزایش ذخایر، امکان تعریف فازهای چهارم و پنجم توسعه ای برای این طرح وجود دارد. » این را هادی نظرپور گفت .

نفت زیر فرودوگاه اهواز، سفرم به نقطه صفر مرزی

رئیس جمهور به زودی به اهواز خواهد رفت و میدان نفتی آزادگان شمالی را افتتاح خواهد کرد. حتی ممکن است مراسم افتتاح فازهای اول میادین نفتی آزادگان شمالی و یادآوران یکجا برگزار شود. بنرهای افتتاح پروژه ها را می توان کناره های جاده دید. برای توسعه سریعتر میادین نفتی دیگر نباید قراردادهای نفتی را معطل گذاشت. دولت باید در این باره جدی تر حرکت کند. قراردادهای نفتی که بسته شود اشتغال هم رونق می گیرد. چه برای مردم منطقه، چه برای جوانان ایران. نزدیک فرودگاه اهواز که شدیم این جمله پایانی سفرمان بود: «فرودگاه بین المللی اهواز هم روی یک مخزن نفتی قرار گرفته است.» هر وقت وزارت نفت تصمیم به توسعه میدان نفتی زیر فرودگاه بگیرد باید برای این شهر فرودگاه جدیدی بسازد. سفر به نقطه صفر مرزی.