افزایش تقاضای ایرانیان برای خرید‌ طلا

این امر می‌تواند ناشی از افزایش قدرت خرید مردم باشد. همچنین اگر به این مساله از بعد حاکمیتی و دولتی نگریسته شود،‌ بدین معناست که ذخایر طلای ایران در حال افزایش است و این موضوع ارتباط مستقیمی با بالا رفتن قدرت چانه زنی کشور در روابط سیاسی و تجاری با دیگر کشورها دارد. وجود ذخایر طلا همچنین می‌تواند به عنوان معیاری در ارزیابی استقلال یک کشور مدنظر قرار گیرد. کارشناسان در برآورد قدرت ملی یک کشور به ارزیابی قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی آن کشور می‌پردازند. میزان ذخایر طلا، یکی از شاخص‌هایی است که در افزایش قدرت سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی نقش بازی می‌کند.

ارزش طلا به دلیل کمیابی آن، کاربردپذیری آسان، تصفیه راحت، مقاومت در مقابل زنگ زدن و خوردگی، رنگ متمایز و واکنش‌ناپذیری با دیگر عناصر است؛ ویژگی‌هایی که در کمتر فلز دیگری دیده می‌شود. ذخیره طلا هم به طلایی گفته می‌شود که بانک‌های مرکزی برای حفظ ارزش دارایی‌ها و تضمین پرداخت تعهدات مالی خود مثل سپرده‌های بانکی، اعتبار دارندگان پول‌های کاغذی، پرداخت بدهی شرکای تجاری و یا به عنوان پشتوانه‌ای برای پول در مخازن تعریف شده خود،‌ نگهداری می‌کنند. طلا شاید گرانبهاترین ماده دنیا نباشد،‌ اما بدون شک یکی از استراتژیک ترین‌ها محسوب می‌شود.

صندوق بین‌المللی پول به‌طور دوره‌ای آمار دارایی‌های طلای بانک‌های مرکزی را بر اساس گزارش رسمی آن کشورها اعلام می‌کند و شورای جهانی طلا بر اساس این آمار به‌طور دوره‌ای فهرست دارایی‌های کشور‌ها و سازمان‌های بین‌المللی مختلف را تنظیم می‌کند. بانک‌های مرکزی در سراسر جهان از سال 2010 از فروشندگان بزرگ طلا به خریداران بزرگ این فلز تبدیل شدند و در سال 1394 مجموعا 483 تن طلا خریدند که دومین خرید بزرگ سالانه از زمان پایان استاندارد طلا بود. روسیه و چین بزرگ‌ترین خریداران در میان بانک‌های مرکزی بودند. طبق گزارش شورای جهانی طلا، در نیمه دوم سال 2015 هم روند خرید طلا قوی ماند.

رشد تقاضا چندان تعجب آور نبود، زیرا عمده خریدها زمانی انجام گرفت که طلا تحت تاثیر دورنمای افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا با کاهش قیمت قابل توجهی روبه‌رو شده بود. قیمت هر اونس طلا در اواسط دسامبر به پایین 1050 دلار افت کرد که پایین‌ترین قیمت از اکتبر سال 2009 بود. سال گذشته همچنین پایگاه خبری بیزنس اینسایدر به معرفی 10 کشوری پرداخت که صاحب بزرگ‌ترین ذخایر طلا هستند. بر اساس این گزارش، کشور آمریکا با 5/8133تن،‌ آلمان با 3381 تن و ایتالیا با 8/2451 تن ذخیره رسمی طلا در صدر فهرست قرار دارند. همچنین فرانسه، چین،‌روسیه،‌ سوئیس،‌ ژاپن،‌ هلند و هند به ترتیب جایگاه چهارم تا دهم را به خود اختصاص داده‌اند. درمورد ذخایر طلای ایران باید گفت که برخلاف دیگر کشور‌های دنیا به صورت محرمانه است و مسئولان بانک مرکزی به‌طور رسمی آمار آن را در اختیار نهاد‌های داخلی و خارجی قرار نمی‌دهند، اما بر اساس اطلاعات منتشر شده،‌ ایران از نظر ذخایر طلا در بین 20 کشور اول دنیا قرار دارد.

آمریکا دارنده بزرگ‌ترین ذخایر طلای جهان

نگاه سیاستمداران در جهان امروز نسبت به ذخایر طلای کشور‌ها بسیار متفاوت از سالیان گذشته است. آمار‌ها نشان می‌دهد تعدادی از کشورها صرف نظر از توسعه‌یافتگی یا در حال توسعه بودن آنها، دارای بالاترین حجم ذخایر طلا هستند. این امر می‌تواند قدرت چانه زنی سیاسی این کشور‌ها را در مباحث سیاسی و اقتصادی بالا ببرد. در همین راستا، آمریکا با 9/74‌درصد سهم طلا در ذخایر خارجی خود و با داشتن بزرگ‌ترین ذخایر طلای جهان مدعی است که به اندازه مجموع ذخایر سه کشور آلمان،‌ ایتالیا و فرانسه طلا دارد. همچنین پس از تاجیکستان دومین کشوری است که طلا از نظر‌درصدی، بزرگ‌ترین سهم را در ذخایر خارجی‌اش دارد. دونالد ترامپ،‌ رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در دوران نامزدی خود در انتخابات با این ادعا که «ما طلا نداریم» خبرساز شد، اما در واقع عمده ذخایر طلای آمریکا در فورت ناکس کنتاکی و باقی آن در ضرابخانه فیلادلفیا، ضرابخانه دنور، ضرابخانه سانفرانسیسکو و انبار طلای وست پوینت نگهداری می‌شود.

افزایش تقاضای خرید ایرانی‌ها

در حالی که اکثر کشورهای خاورمیانه از افت قیمت جهانی نفت متضرر شده اند، آمارهای شورای جهانی طلا نشان می‌دهد که تقاضای ایرانیان برای خرید جواهرات در سه‌ماهه نخست امسال به بالاترین رقم در چهار سال گذشته رسیده است. طبق آمارهای شورای جهانی طلا،‌ میزان تقاضای ایران برای خرید جواهرات در سه‌ماهه نخست امسال 27‌درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یابد و به 9/12 تن برسد. تقاضای ایران برای خرید شمش و سکه طلا 7/3 تن بوده که بیشترین میزان در بین کشورهای منطقه بوده است، در حالی که میزان فروش آن 300 کیلو بوده است. در گزارش شورای جهانی طلا آمده است: تقاضا در سایر کشورهای منطقه به دلیل قیمت‌های پایین نفت و افت میزان پذیرش گردشگر، ضعیف باقی مانده و افزایش قیمت طلا نیز پایین بودن تقاضا برای طلا در این کشورها را تشدید کرده است. قیمت طلا در سه‌ماهه نخست امسال نسبت به پایان ماه دسامبر 9/8‌درصد رشد داشته که ناشی از افزایش تمایل سرمایه‌گذاران به بازار فلز زرد به دلیل افزایش تنش‌های سیاسی در آمریکا و اروپا بوده است.

بر اساس این گزارش، میزان کل تقاضای مصرفی خاورمیانه شامل شمش، سکه و جواهرات، با پنج‌درصد افزایش به 5/64 تن رسیده که بالاترین رقم از سه‌ماهه نخست سال 2015 تاکنون بوده است. در حالی که عربستان در سال گذشته بزرگ‌ترین بازار طلای خاورمیانه بود، در سه‌ماهه نخست امسال امارات با 2/17 تن بیشترین استفاده را از طلا داشته که دو‌درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته است. در عربستان، کل تقاضای مصرفی برای فلز زرد 13‌درصد کاهش داشته و به 2/14 تن رسیده، در حالی که مصرف طلای مصری‌ها با 14‌درصد افت به 2/6 تن رسیده است.

افزایش خرید جواهرات توسط ایرانی‌ها می‌تواند ناشی از افزایش قدرت خرید مردم باشد که اگر به این مساله از بعد حاکمیتی و دولتی نگریسته شود،‌ بدین معنا خواهد بود که ذخایر طلای ایران در حال افزایش است و این موضوع ارتباط مستقیمی با بالا رفتن قدرت چانه زنی کشور در روابط سیاسی و تجاری با دیگر کشورها دارد. وجود ذخایر طلا همچنین می‌تواند به عنوان معیاری در ارزیابی استقلال یک کشور مدنظر قرار گیرد. کارشناسان در برآورد قدرت ملی یک کشور به ارزیابی قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی آن کشور می‌پردازند. میزان ذخایر طلا، یکی از شاخص‌هایی است که در افزایش قدرت سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی نقش بازی می‌کند. به باور کارشناسان باید به مردم یاد داده شود که اگر ثروتی دارند و می‌خواهند از آن حفاظت و در زمان‌های سخت چون جنگ،‌ تحریم و... از آن استفاده کنند و کمتر دچار مشکل شوند، باید طلا بخرند.

تشویق آحاد مردم به خرید طلا و نگهداری آن و نیز ایجاد تسهیلات لازم در مبادلات گمرکی برای ورود طلا،‌ بهبود سطح امنیتی خریداران طلا، ایجاد زیرساخت‌های بانکی برای ورود به مبادلات طلای کاغذی، طلای سمبلیک و طلای ابر سمبلیک در نهایت عرضه مازاد تجاری را کاهش می‌دهد و مانع انباشت ذخایر ارز خارجی می‌شود.