.svg)
خبر مهم برای بازنشستگان/حقوق بازمانده دختر، کاهش می‌یابد؟
پارسینه: چند سالی است که شایعاتی در مورد کاهش حقوق بازماندگان دختر بازنشستگان شنیده می‌شود؛ به‌ویژه اینکه گفته می‌شود دخترانی که پدران خود را از دست داده‌اند، به صورت صوری از همسرانشان طلاق می‌گیرند تا بتوانند از حقوق به ارث مانده پدر، استفاده کنند.
هر تعهدی در قوانین جاری کشور، حق ایجاد می‌کند. با اینکه نظام‌های حقوقی حقی را که به این اعتبار ایجاد شده، موقت و تا زمان حیات افراد مشروع می‌شمارند، اما برخی حقوق به واسطه ساز و کار‌های متضمن اجرای قوانین به صورت «بین‌النسلی» حفظ می‌شوند. از باب نمونه می‌توان به تکالیف در تعهد نظام تامین اجتماعی اشاره کرد؛ مستمری و هر آنچه به آن تعلق می‌گیرد، از طریق تامین اجتماعی به بازماندگان بازنشستگان منتقل و تا زمانی که شروط حفظ آن در یک خانواده وجود داشته باشد، نظام تامین اجتماعی آن را تضمین می‌کند.
در حال حاضر، ۱۸ صندوق بازنشستگی کوچک و بزرگ که بزرگترین آن‌ها سازمان تامین اجتماعی است، حقوق یا مستمری را برای بازماندگان بی‌کم و کاست منتقل می‌کنند؛ هرچند با توجه به اینکه باید مسائلی مانند «انحصار وراث» انجام شود تا سهم هر یک از بازماندگان از حقوق و مستمریِ پدر، مادر یا پدربزرگ روشن شود. به همین دلیل، بر اساس قوانین، این پول میان وراث تقسیم می‌شود؛ اما مبنای آن همان ۱۰۰ درصد است.
شرایط حاکم بر قانون تامین اجتماعی
در این مورد و به طور خاص در سازمان تامین اجتماعی، فرزندان دختر مجرد که اشتغال ندارند یا طبق نظر کمیسیون‌های بدوی و تجدید نظر پزشکی (ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی) از کاراُفتاده محسوب می‌شوند و زنان مطلقه یا زنانی که همسر بازنشسته خود را از دست داده‌اند و همسر جدید اختیار نکرده‌اند، می‌توانند به عنوان وارث از مستمری بازنشستگی پدر یا همسر خود استفاده کنند.
در همین حال نوادگان دختری هم امکان به ارث بردن مستمری پدربزرگ تحت پوشش تامین اجتماعی خود را دارند. در مجموع صندوق‌های بازنشستگی کشور که در دل نظام غیرمتمرکز تامین اجتماعی ایران، شکل گرفته‌اند؛ طبق قوانین خود باید حقوق بازنشستگی را به عنوان ارث به وراث از جمله دختران یا همسران بازمانده منتقل کنند.
آیا حقوق بازماندگان دختر کاهش می‌یابد؟
در این فضا، چند سالی است که شایعاتی در مورد کاهش حقوق بازماندگان دختر شنیده می‌شود؛ بویژه اینکه گفته می‌شود؛ دخترانی که پدران بازنشسته خود را از دست داده‌اند، از همسرانشان به صورت صوری طلاق می‌گیرند تا بتوانند از حقوق پدرشان استفاده کنند؛ یا اینکه ازدواج‌های اول یا دوم خود را به صورت رسمی ثبت نمی‌کنند تا به مشکل قطع شدن حقوق بازنشستگی پدر یا همسر اولشان برخورد نکنند.
سازمان تامین اجتماعی هم چند سالی است که برای قطع حقوق چنین افرادی آستین بالا زده است. بر اساس بخشنامه این صندوق بیمه‌ای و بازنشستگی، چنانچه دو نفر به ادارات استانی شهادت بدهند طلاق چنین افرادی صوری است، گزارش آن به سازمان مرکزی ارسال و مجوز متوقف شدن مستمری صادر می‌شود.
برخورد با طلاق‌های صوری
علی حسینی (مدیرکل تامین اجتماعی استان کرمان) در این مورد گفته «بعضا افرادی با دور زدن قانون و سوءاستفاده، طلاق صوری گرفته و سند طلاق ارائه می‌دهند و وانمود می‌کنند همسر ندارند، شغل ندارند و می‌خواهند از مستمری پدرش استفاده کنند. اگر مردم اطلاع دارند که فردی با همسرش زندگی می‌کند، اما با طلاق صوری، مستمری پدرش را دریافت می‌کنند، گزارش دهند تا سازمان، بازرس و شعب بررسی‌ها را انجام بدهند و وضعیت تعیین تکلیف شود.»
با این همه، اقدام برای جلوگیری از برقراری مستمری برای بازمانده‌ی دختر و نوه یا کم کردن میزان سهم آن‌ها از ۱۰۰ درصد آخرین مستمری، غیرقانونی است و نمی‌توان با استناد به اقدام خلاف عده‌ای، بخش یا تمام حقوق افرادی را که به دلیل مشکلات خانوادگی طلاق گرفته‌اند یا حتی به انتخاب خود مجرد مانده‌اند را حذف کرد. اساسا از دید قانونگذار، پرداخت حقوق به بازماندگانی که در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار دارند، به مثابه یک حق، بر ذمه‌ی صندوق‌های بازنشستگی دولتی و غیردولتی است.
قانون حمایت از خانواده و سهم وراث
در این زمینه «قانون حمایت خانواده» مواردی را برای حمایت از «زوجه دائم متوفی»، فرزندان دختر و پسر و سایر وراث قانونی تعیین کرده است. در فصل ششم این قانون با عنوان «حقوق وظیفه و مستمری» قید شده که اگر همسر دائم یک زن فوت کند و وی مجدد ازدواج کند و همسر دوم هم فوت کند، این زن می‌تواند مستمری هر کدام از این همسران را که بیشتر بود برای ادامه دریافت آن درخواست کند؛ در نتیجه نمی‌تواند بیشتر از یک مستمری دریافت کند.
در همین حال اگر بازنشسته‌ای فوت کند و چند همسر داشته باشد، حقوق و مستمری وی به تساوی میان آن‌ها تقسیم می‌شود. قانونگذار همچنین قید کرده که اگر زنی خود حقوق بگیر یکی از صندوق‌های بازنشستگی باشد، می‌تواند حقوق یا مستمری همسرش را هم دریافت کند؛ البته مشروط به این است که این دو حقوق یا مستمری از دو صندوق بازنشستگی متفاوت پرداخت شود.
بر اساس بند (۳) این فصل از قانون حمایت خانواده فرزندان دختر در صورت نداشتن شغل یا شوهر و فرزندان پسر تا سن ۲۰ سالگی و بعد از آن در صورتی که معلول از کاراُفتاده نیازمند باشند یا به تحصیلات دانشگاهی مشغول باشند، حسب مورد از کمک هزینه اولاد، بیمه و مستمری بازماندگان یا حقوق وظیفه والدین خود برخوردار می‌شوند. برابر بند (۴) این فصل، تقسیم حقوق میان بازماندگان اعم از همسر، فرزند (دختر و پسر) و والدین (پدر یا مادر) بر اساس قوانین موجود از جمله قانون استخدام کشوری انجام می‌شود.
در حال حاضر، ۱۸ صندوق بازنشستگی کوچک و بزرگ که بزرگترین آن‌ها سازمان تامین اجتماعی است، حقوق یا مستمری را برای بازماندگان بی‌کم و کاست منتقل می‌کنند؛ هرچند با توجه به اینکه باید مسائلی مانند «انحصار وراث» انجام شود تا سهم هر یک از بازماندگان از حقوق و مستمریِ پدر، مادر یا پدربزرگ روشن شود. به همین دلیل، بر اساس قوانین، این پول میان وراث تقسیم می‌شود؛ اما مبنای آن همان ۱۰۰ درصد است.
شرایط حاکم بر قانون تامین اجتماعی
در این مورد و به طور خاص در سازمان تامین اجتماعی، فرزندان دختر مجرد که اشتغال ندارند یا طبق نظر کمیسیون‌های بدوی و تجدید نظر پزشکی (ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی) از کاراُفتاده محسوب می‌شوند و زنان مطلقه یا زنانی که همسر بازنشسته خود را از دست داده‌اند و همسر جدید اختیار نکرده‌اند، می‌توانند به عنوان وارث از مستمری بازنشستگی پدر یا همسر خود استفاده کنند.
در همین حال نوادگان دختری هم امکان به ارث بردن مستمری پدربزرگ تحت پوشش تامین اجتماعی خود را دارند. در مجموع صندوق‌های بازنشستگی کشور که در دل نظام غیرمتمرکز تامین اجتماعی ایران، شکل گرفته‌اند؛ طبق قوانین خود باید حقوق بازنشستگی را به عنوان ارث به وراث از جمله دختران یا همسران بازمانده منتقل کنند.
آیا حقوق بازماندگان دختر کاهش می‌یابد؟
در این فضا، چند سالی است که شایعاتی در مورد کاهش حقوق بازماندگان دختر شنیده می‌شود؛ بویژه اینکه گفته می‌شود؛ دخترانی که پدران بازنشسته خود را از دست داده‌اند، از همسرانشان به صورت صوری طلاق می‌گیرند تا بتوانند از حقوق پدرشان استفاده کنند؛ یا اینکه ازدواج‌های اول یا دوم خود را به صورت رسمی ثبت نمی‌کنند تا به مشکل قطع شدن حقوق بازنشستگی پدر یا همسر اولشان برخورد نکنند.
سازمان تامین اجتماعی هم چند سالی است که برای قطع حقوق چنین افرادی آستین بالا زده است. بر اساس بخشنامه این صندوق بیمه‌ای و بازنشستگی، چنانچه دو نفر به ادارات استانی شهادت بدهند طلاق چنین افرادی صوری است، گزارش آن به سازمان مرکزی ارسال و مجوز متوقف شدن مستمری صادر می‌شود.
برخورد با طلاق‌های صوری
علی حسینی (مدیرکل تامین اجتماعی استان کرمان) در این مورد گفته «بعضا افرادی با دور زدن قانون و سوءاستفاده، طلاق صوری گرفته و سند طلاق ارائه می‌دهند و وانمود می‌کنند همسر ندارند، شغل ندارند و می‌خواهند از مستمری پدرش استفاده کنند. اگر مردم اطلاع دارند که فردی با همسرش زندگی می‌کند، اما با طلاق صوری، مستمری پدرش را دریافت می‌کنند، گزارش دهند تا سازمان، بازرس و شعب بررسی‌ها را انجام بدهند و وضعیت تعیین تکلیف شود.»
با این همه، اقدام برای جلوگیری از برقراری مستمری برای بازمانده‌ی دختر و نوه یا کم کردن میزان سهم آن‌ها از ۱۰۰ درصد آخرین مستمری، غیرقانونی است و نمی‌توان با استناد به اقدام خلاف عده‌ای، بخش یا تمام حقوق افرادی را که به دلیل مشکلات خانوادگی طلاق گرفته‌اند یا حتی به انتخاب خود مجرد مانده‌اند را حذف کرد. اساسا از دید قانونگذار، پرداخت حقوق به بازماندگانی که در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار دارند، به مثابه یک حق، بر ذمه‌ی صندوق‌های بازنشستگی دولتی و غیردولتی است.
قانون حمایت از خانواده و سهم وراث
در این زمینه «قانون حمایت خانواده» مواردی را برای حمایت از «زوجه دائم متوفی»، فرزندان دختر و پسر و سایر وراث قانونی تعیین کرده است. در فصل ششم این قانون با عنوان «حقوق وظیفه و مستمری» قید شده که اگر همسر دائم یک زن فوت کند و وی مجدد ازدواج کند و همسر دوم هم فوت کند، این زن می‌تواند مستمری هر کدام از این همسران را که بیشتر بود برای ادامه دریافت آن درخواست کند؛ در نتیجه نمی‌تواند بیشتر از یک مستمری دریافت کند.
در همین حال اگر بازنشسته‌ای فوت کند و چند همسر داشته باشد، حقوق و مستمری وی به تساوی میان آن‌ها تقسیم می‌شود. قانونگذار همچنین قید کرده که اگر زنی خود حقوق بگیر یکی از صندوق‌های بازنشستگی باشد، می‌تواند حقوق یا مستمری همسرش را هم دریافت کند؛ البته مشروط به این است که این دو حقوق یا مستمری از دو صندوق بازنشستگی متفاوت پرداخت شود.
بر اساس بند (۳) این فصل از قانون حمایت خانواده فرزندان دختر در صورت نداشتن شغل یا شوهر و فرزندان پسر تا سن ۲۰ سالگی و بعد از آن در صورتی که معلول از کاراُفتاده نیازمند باشند یا به تحصیلات دانشگاهی مشغول باشند، حسب مورد از کمک هزینه اولاد، بیمه و مستمری بازماندگان یا حقوق وظیفه والدین خود برخوردار می‌شوند. برابر بند (۴) این فصل، تقسیم حقوق میان بازماندگان اعم از همسر، فرزند (دختر و پسر) و والدین (پدر یا مادر) بر اساس قوانین موجود از جمله قانون استخدام کشوری انجام می‌شود.
منبع: تجارت نیوز
ارسال نظر