زنده به گورِ بی رحمانه درختان چنار ولیعصر

تحریریه پارسینه - آسیب ها و خسارت‌های وارد شده زمانی بروز می‌کند که مشکلی از مدت‌ها قبل وجود داشته و به آن توجهی نشده باشد. بحث محیط زیست و همچنین قطع درختان ولیعصر که منبع تغذیه موشها نیز هستند، از این امر مستثنی نیست. درختان قدیمی چنار خیابان ولیعصر، یا زنده به گور می شوند و یا ریشه آنها غذای موش هایی می شوند که زیر شهر تهران دنیایی جالب و مرموز برای خود دست و پا کرده اند.

معصومه ابتکار، باردیگر از پیگیری سازمان تحت امرش از وضعیت درختان خیابان ولیعصر خبر داد و درباره قطع درختان ولیعصر و خشک شدن برخی از آنها که عده ای معتقدند این درختان همچنان زنده هستند و نباید قطع شوند، توضیح داد که سازمان حفاظت از محیط زیست نامه ای به شورای شهر ارسال کرده است و در حال حاضر کمیته محیط‌ زیست شورای شهر در حال بررسی موضوع است.

ابتکار یادآوری کرد که در زمان حضور او در شورای شهر یک کارگروه ویژه برای چنارهای خیابان ولیعصر فعالیت داشت که به طور ویژه این چنارها را رصد و شرایطشان را ارزیابی می‌کرد. آن زمان این بحث وجود داشت که برخی از این درختان در درون خالی و خشک شده‌اند و باید به خاطر مسائل امنیتی در شرایطشان بازنگری شوند.

مدتی پیش، انتشار تصاویری از قطع درختان در محدوده چهارراه ولیعصر بار دیگر موضوع چنارهای خیابان ولیعصر را بر سر زبان‌ها انداخت، پیش از آن هم شهرداری اقدام به قطع برخی از درختان این خیابان کرده و البته دلیل آن را خشکی واحتمال سقوط این درختان دانسته بود.

روند خشک ‌شدن درختان خیابان ولیعصر سال‌ها وجود داشته و مورد بحث بوده است. به طوری که وضعیت آن از مرز هشدار گذشته است. هر دوستدار و طرفدار طبیعت پس از چند ساعت پیاده‌ روی در این خیابان شاهد زوال تدریجی درختان به‌ خصوص ضلع شرقی خیابان حد فاصل خیابان میرداماد تا پارک ملت می‌‌شود. چنارهای خیابان ولیعصر، شناسنامه دارند و نمی‌توان به راحتی سایر درختان این شهر را که بی‌ صدا قطع می‌شوند از بین برد. اما با وجود تمام نگرانی‌هایی که برای ماندن چنارهای حاشیه این خیابان وجود دارد آن‌ها از درون خورده می‌شوند. بهار دو سال پیش بود که برای آفت‌کشی، نواری زرد رنگ بر تنه چنارهای اين خيابان پیچیدند. اما انگار حشراتی که به جان چنارها افتاده بود جان‌سخت‌تر از آن بودند که با این نوارهای زرد از جان این درختان ۷۰ ساله بروند و حالا درون بعضی از این درختان خالی است. چنارهای خیابان ولیعصر ایستاده مرده‌اند و با بادی بر زمین می‌افتند. کنده‌های بر جا مانده این‌ بار انکار نشدند.

محمد حقانی، رییس کمیته محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر، اما معتقد است که اگر رویه بی نظم و بی ملاحظه مدیریت و شیوه اداره و نگهداری درختان شهر از جمله خیابان ولیعصر(عج) ادامه پیدا کند، باید انتظار داشته باشیم کل درختان خیابان ولیعصر(عج) از بین برود، چرا که تمام این درختان در معرض خطر هستند.

او روش های انجام شده درباره درختان ولیعصر را نادرست می داند و در این رابطه توضیح داده بود که از ۸۰ سال قبل که این درختان کاشته شده‌اند تاكنون مرتبا در خطر بوده‌اند، به طوری که می‌توانیم بگوییم تعداد این درختان به نصف کاهش پیدا کرده است.

حقانی درباره بدتر شدن وضعیت درختان ولیعصر دلایل متعددی برمی شمارد. به گفته او نمک‌پاشی‌های شهر، ریختن آب فاضلاب پای درختان،‌ سنگ‌ کاری‌های پای درختان و ساخت و سازهایی که نزدیک پیاده‌روها در حال انجام است ریشه درخت‌ها را قطع می‌کند و از بالا مانع رسیدن نور و هوا به درختان می‌شود، از جمله وخامت شرایط درختان ولیعصر هستند.

در سال ۹۵ رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران در مورد بازدیدش از محل قطع درختان چهارراه ولعیصر(عج) جزئیاتی را بیان کرد مبنی بر اینکه پیاده راه سازی خیابان ولیعصر سبب شده که جدول های بتنی در حلق درختان باشند و با کف سازی بستر جوی نیز مانع از رسیدن آب به درختان شدند.

حقانی، درباره بازدیدش از درختان ولیعصر مدعی شد که این درختان در ظاهر خش شده بودند اما در اصل زنده بوده اند. بررسی‌ها نشان می دهد که این درختها هنوز امید به زندگی داشتند و در طوقه خود هنوز زنده بودند.

محمد حقانی در راستای قدیمی بودن این خیابان و همچنین حفظ درختان آن پیشنهاد داده بود تا خیابان ولیعصر به خیابانی تاریخی تبدیل شود. او پیشنهاد داده بود که خط مترویی از میدان راه آهن تا میدان تجریش با رعایت نکات ایمنی و استاندارهای حفظ درختان ایجاد شود و این خیابان ۱۷کیلومتری تاریخی با درختان بی نظیر با ایجاد برنامه‌های ویژه فرهنگی و هنری حفظ شود اما مورد توجه قرار نگرفت.

بر اساس آماری که روزنامه شرق چندی پیش داده بود، از سال ۱۳۱۷ که ۲۴ هزار اصله درخت در دو سوی خيابان ولی عصر کاشته شده، تعداد آنها در ۷۲ سال به ۱۱ هزار اصله درخت رسيده است.

به طور کلی بايستی نگاه شهرداری طوری متوجه چنارهای خيابان ولی عصر شود که اين باور نهاديه شود که اينها موجوداتی زنده هستند و سال های سال است که با ما همراه بوده اند و يکی از زيباترين خيابان های ايران و خاورميانه و به اعتقاد بنده، دنيا را تشکيل داده اند.

اگر روند خشک شدن درختان خيابان ولی عصر ادامه يابد، شايد تا چند سال آينده ديگر اثری از اين چنارهای کهنسال در اين شهر عظيم و شلوغ باقی نماند و تهران بشود شهری بی چنار و بی نشان.