ننه قمر چینی هم آمد!

اسباب‌بازی‌ها تأثیر بسزایی روی فراگیری آداب و شیوه زندگی کودکان دارند اما این روزها به‌دلیل غفلت فرهنگی، اسباب‌بازی‌های خارجی در بازارهای مشهد راه را برای الگوپذیری کودکان از فرهنگ بیگانه باز کرده‌اند.

به گزارش مهر، 95درصد اسباب‌بازی‌های موجود در بازارهای مشهد ساخت کشورهای چین، آلمان و ایتالیاست و این امر می‌تواند به‌تنهایی رویکرد و رفتار کودک را در تمامی زمینه‌های فکری و پرورشی تغییر دهد.

اگر نخواهیم از اسباب‌بازی‌های ساخت کشورهای گوناگون و ورود آنها به استان‌خراسان‌رضوی با نام هجوم فرهنگی نام ببریم باید به‌دنبال واژه‌ای باشیم که معنای تولید ملی را در ابعاد گوناگون با خود به یدک می‌کشد چرا که در سال‌جاری تمامی بخش‌ها ازجمله صنعت اسباب‌بازی نیز باید در راستای تولید داخلی گام بردارند. همین می‌شود که در حالتی خوش‌بینانه تولیدات داخلی اسباب‌بازی تنها پنج‌درصد نیاز جمعیت 17میلیونی کودک و نوجوان کشور را پاسخ می‌دهد.

آن هنگام که شنیدیم عروسک‌های ننه‌قمر و اسکندر هم که در بازار طرفداران بسیاری دارد ساخت کشور چین است دچار بهت و حیرت شدیم و با خود گفتیم چگونه ممکن است عروسک‌های انیمیشن شکرستان نیز توسط چشم‌بادامی‌ها تولید شده باشد. ننه‌قمر و اسکندر که شخصیت‌های کارتون شکرستان هستند، بسیار زود توانستند جای خود را در میان بزرگ‌ترها هم باز کنند و امروز ننه‌قمر با آن چارقد گلدار و پشت قوز کرده و عصا به‌دست همراه یک نوزاد که کله‌اش از بدن قنداق‌شده‌اش بزرگ‌تر است توسط کشور چین ساخته شده و در ویترین عروسک‌فروشی‌ها جا خوش کرده است.

بنابراین هنگامی که ما ساخت شخصیت‌های کارتونی خود را به دستان چینی‌ها می‌سپاریم می‌توان انتظار داشت که متولیان فرهنگی با غفلت و بی‌خبری راه را برای هجوم اسباب‌بازی‌های خارجی بازکرده و هرروز به ضعف صنعت اسباب بازی داخلی دامن بزنند.

بازار اسباب‌بازی مشهد در رکود

یک فروشنده اسباب‌بازی در مشهد می‌گوید: بسیاری از اسباب‌بازی‌هایی که در این فروشگاه وجود دارد و مورد استفاده کودکان و نوجوانان قرار می‌گیرد وارداتی است. مسعود شیخی ادامه می‌دهد: واردات انبوه اسباب‌بازی‌های چینی، تولیدکنندگان محدود اسباب‌بازی در استان را در معرض خطر ورشکستگی قرار داده است و اکنون چندان بیراه نیست که بگوییم بازار اسباب‌بازی در کشور و استان در رکود کامل به سر می‌برد. وی می‌افزاید: همان تعداد محدود تولید اسباب‌بازی در کشور و استان نیز از تکنولوژی بالایی برخوردار نبوده و از سویی تنوع رنگ، تولیدات باکیفیت و جذابیت سبب گرایش کودکان به سمت اسباب‌بازی‌های بیگانه می‌شود. البته این فروشنده تأکید می‌کند: نباید با واردات اسباب‌بازی‌هایی که به افزایش توانمندی‌های ذهنی و مهارت‌های حرکتی کودکان کمک می‌کند مخالفت کرد بلکه می‌توان با تقویت صنعت اسباب‌بازی در داخل به عرضه برخی از اسباب‌بازی‌های مفید ساخت خارج نیز اقدام کرد.

مسعود ثابتی فروشنده دیگر می‌گوید: برخی از اسباب‌بازی‌های ساخت خارج خشونت‌‌زا بوده و بسیاری از آنها نیز با فرهنگ ایرانی و اسلامی ما همخوانی ندارند. این اسباب‌بازی‌فروش تأکید می‌کند: ما نمی‌توانیم به بچه بگوییم سراغ اسباب‌بازی زیبا و متنوع نرو، چون مُبلغ فرهنگ کشور تو نیست چراکه این وظیفه تولیدکنند گان و فعالان صنعت اسباب‌بازی ماست که در این عرصه به‌خوبی ظاهر شوند. یکی دیگر از فروشندگان وسایل بازی و سرگرمی کودکان می‌گوید: تنها پنج‌درصد اسباب‌بازی‌ها در داخل ایران و استان تولید داخل است و علت این امر ناتوانی تولید‌کنندگان داخل در رقابت با کالای چینی است و این امر به‌معنای کیفیت بالای اسباب‌بازی چینی نیست. این اسباب‌بازی‌فروش درخصوص تولید اسباب‌بازی عنوان می‌کند: من خودم جزو تولیدکنندگان اسباب‌بازی بودم، اما در حال حاضر به‌دلیل گران بودن مواداولیه و بالا‌رفتن نرخ کارگر صرف نمی‌کند اسباب‌بازی تولید کنم.

مریم صولتی، خریدار اسباب‌بازی می‌گوید: من تلاش می‌کنم تا اسباب‌بازی‌هایی را که هیچ منافاتی با ارزش‌های دینی نداشته و منطبق بر فرهنگ بومی است تهیه کنم اما انگار چنین اسباب‌بازی‌هایی در بازار وجود ندارد. ‌پدرام حسینی نیز که یک فرزند دارد، می‌گوید: من بشخصه دوست دارم از اسباب‌بازی‌های تولید خودمان استفاده کنم اما اسباب‌بازی‌های ساخت داخل علاوه بر اینکه کیفیت ندارند به لحاظ طرح و تنوع رنگ نیز فاقد جذابیت هستند. وی معتقد است: صنعت تولید اسباب‌بازی داخلی بسیار ضعیف است و برای اینکه این صنعت جان بگیرد به حمایت‌های دولتی و الگوبرداری از اسباب‌بازی‌های موفق نیازمند است.

برابری تولیدات داخل با‌ خارجی‌ها

این در حالی است که رئیس اتحادیه صنف خرازی‌های مشهد اعتقاد دارد که تولید اسباب‌بازی در داخل کشور بسیار محدود است اما همان تعداد محدود نیز به لحاظ رنگ و تنوع با نمونه‌های خارجی برابری می‌کند. علی تحقیقی می‌گوید: ورود اسباب‌بازی از مبادی رسمی برعهده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان است اما چنانچه گزارشی درخصوص ورود اسباب‌بازی‌های غیرمجاز به اتحادیه ابلاغ شود ما سریعا نسبت به جمع‌آوری آن اقدام کنیم. وی ادامه می‌دهد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان یک نمونه از فهرست اسباب‌بازی‌های مجاز را در اختیار اتحادیه قرار می‌دهد و اتحادیه باید به زیرمجموعه‌های خود یعنی مغازه‌ها و فروشگاه‌ها به‌صورت اطلاعیه رسمی فهرست اسباب‌بازی‌های مجاز را ابلاغ و اعلام کند. تحقیقی با اشاره به طرح شبنم بیان می‌کند: با اجرای طرح شبنم، اسباب‌بازی‌ها شناسنامه‌دار می‌شوند و راه برای قاچاق وسایل بازی بسته شده و از سویی با واردکنندگان اسباب‌بازی‌های غیرمجاز و بدون هولوگرام و بارکد برخورد می‌شود.