«مؤسسه توسعه روابط بین الملل» چه وظایفی دارد

تحولات دهه‌های اخیر در عرصه بین الملل نشانگر این واقعیت است که نقش جریان‌ها و نهاد‌های مردمی و تشکل‌های غیر رسمی در معادلات جهانی رو به گسترش، و به موازات آن نقش دولت‌ها در این ارتباط رو به کاستن است.

امروزه پیروی صرف از شیوه‌های کلاسیک به هیچ وجه پاسخگوی نیاز‌های دیپلماسی نوین نیست. افزایش توان دستیابی به حجم وسیع اطلاعات و سرعت انتقال آن‌ها به مخاطبان در اقصی نقاط جهان، مدیریت سیاست خارجی توسط دولت‌ها را به چالش کشیده است. مدل‌های سنتی سلسله مراتبی در سایه تکنولوژی ارتباطات، بطور ناخواسته نقش خود را به شبکه‌های پیچیده و بدون کنترل مرکزی سپرده و دیپلماسی در یک مکانیسم درهم تنیده دولت، رسانه‌ها، افکار عمومی قابل تفسیر است.

از سوی دیگر بدون شك، مدت‌ها است که دوران سیطره و یکه تازی قدرت سخت سپری شده و در جهان مدرن و پسامدرن،آنچه بیش از هر عامل دیگر جهت و روند امور را در روابط میان دولت‌ها و بخصوص ملت‌ها تعیین می‌کند قدرت اندیشه، گفتگو، قلم، درک متقابل، و ارتباطات انسانی است.

هجمات قدرت نرم می‌تواند تا بدان پایه شکننده باشد که چنانچه کشورهای هدف نتوانند خود را با ابزار مشابه، مجهز، و از کیان خود دفاع کنند، محکوم به انفعال، انزوا و مرگ تدریجی خواهند بود.

جمهوری اسلامی ایران نیز قطعا استثنایی بر این قاعده نیست بویژه آنکه کشور پهناور و زرخیز ما با سابقه تمدنی کهن و فرهنگی غنی اکنون به عنوان قطب جدیدی از دانش، تکنولوژی، سیاست، معنویت، آرمان گرایی و الهام بخشی در عرصه بین الملل حضور یافته و توجه ملل مستضعف، و طبعا رقیبان را به خود معطوف ساخته است.

«مؤسسه توسعه روابط بین الملل» در پرتو چنین نگاه و تفسیری از شرایط موجود جهان، و با هدف کمک به تحقق آرمان‌ها و چشم انداز‌های نظام ج ا ا در عرصه روابط بین الملل، بهمت جمعی از پیشکسوتان عرصه سیاست و فرهنگ کشورمان تأسیس یافته است.

تاسیس «مؤسسه توسعه روابط بین الملل» با توجه به ضرورت بهره گیری از ظرفیت NGO‌های فعال در روابط خارجی، بویژه انجمن‌های دوستی بوده است . درسال ۱۳۸۴ مدیر کل وقت دفتر طرح و برنامه وزارت امور خارجه پیشنهاد تشکیل موسسه‌ای را با هدف مزبور مطرح نمود. این پیشنهاد در شورای معاونین وقت مورد بررسی و تصویب قرار گرفت. متعاقبا هیأت موسس مرکب از آقایان منوچهر متکی، مهدی مصطفوی و سید مهدی نبی‌زاده، تشکیل شد و موسسه، پس از طی مراحل قانونی در سال ۱۳۸۵ به عنوان یک موسسه غیر دولتی و غیر تجاری در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید. هیات موسس همچنین مقرر نمود وزیرامورخارجه، معاونین وزیر و مدیر کل طرح و برنامه بعنوان اعضاءهیات امناء تعیین و معرفی گردیدند و بعدا اعضاء هیات امناء به ۲۱ نفر افزایش یافت. هیات امناء طبق ضوابط مقرر در اساسنامه، عالیترین رکن، و مسئول کلیه فعالیت‌های موسسه است.

خـــرید ساخــتمان

با عنایت به اینکه قسمت عمده کمک‌ها صرف اجاره دفتر و هزینه‌های انجمن‌ها می‌شد، آقای متکی وزير امور خارجه وقت، مصلحت را در آن دیدند که با خرید یک ساختمان از محل همین کمک‌ها کلیه انجمن هائی که از سوی وزارت کشور مورد تائید قرار گرفته‌اند در این ساختمان مستقر گردندتا ضمن کاهش هزینه‌های مورد اشاره، مؤسسه به نحو مقتضی بتواند مسؤولیت نظارت، و هدایت آن‌ها در جهت مصالح مورد نظر را إعمال نماید. علیهذا با ماموریتی که به اداره کل اموال، ساختمان و پشتیبانی داده شد و با نظارت خودایشان از تعدادی ساختمان در نقاط مختلف شهر بازدید بعمل آمد و سر انجام ساختمانی نیمه تمام واقع در سپند شرقی ،پس از استعلام از چند بنگاه معاملات ملکی، و کسب نظر ارزیاب دادگستری، و تعهد رسمی فروشنده نسبت به تکمیل ساختمان- توسط آقای متکی خریداری گردید.

وظايف موسسه:

1. هم افزایی توان جمعیت‌ها، نهاد‌ها، انجمن‌ها و گروه‌های دوستی، اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان، نخبگان ایرانی و غیر ایرانی در داخل و خارج از کشور

2. تعامل و هم اندیشی با اصحاب رسانه و ارباب قلم

3. ارتقاء بخشیدن به سطح روابط از طریق تفاهم و درک متقابل و بهره گیری از ظرفیت‌های موجود در نظام بین الملل

4. تشکیل همایش‌های مختلف ملی و بین المللی

5. ایجاد بستر‌های مناسب برای حضور اصحاب فرهنگ و هنر و نخبگان سیاسی و علمی در مجامع ملی و بین المللی

6. کمک به تأسیس مؤسسات مردم نهاد، راه اندازی مجلات و نشریات و رسانه‌های دیداری و شنیداری در راستای اهداف تعیین شده

7. کمک به امور ترجمه، تحقیق، تألیف و انتشارمتون مرتبط با اهداف مؤسسه

8. هرگونه اقدام دیگری که مؤسسه را در انجام وظایف یادشده یاری رساند.

9. درخواست مساعدت‌های فکری و علمی

در راستای مأموریت‌های یادشده، مؤسسه دست همۀ کسانی را که صادقانه به سعادت ملت‌ها می‌اندیشند می‌فشارد و افتخار خواهد داشت در جریان مستمر دیدگاه‌ها و نقدهای ارزشمند صاحبنظران قرار گیرد و بخصوص از نوشته‌ها و آثار علمی ارباب معرفت و اصحاب فکر و قلم بهره‌مند گردد.

منبع: فصلنامه مطالعات بالكان معاصر، شماره اول، بهار 1390- تهيه و تنظيم: مهرناز بوير