آیا برنامه «ضد بشار اسد» آمریکا پایان می‌یابد؟

روزنامه «واشنگتن پست» آمریکا خبر داده است که دونالد ترامپ قصد دارد برنامه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در خصوص تجهیز تسلیحاتی و آموزش نظامی گروههای مسلح مخالف دمشق در سوریه را متوقف کند. در کاخ سفید این خبر نه تایید شد و نه بطور صددرصد و قاطع تکذیب گردید. مقامات سرویسهای امنیتی-اطلاعاتی آمریکا نیز بطور کلی از ارائه هر نوع تفسیری در رابطه با این مطلب خودداری کردند.

البته با این وجود، برنامه وزارت دفاع آمریکا برای آماده سازی نظامی گروههای مسلح مخالف سوری برای مبارزه با تروریسم در سوریه همچنان به قوت خویش باقی و در حال اجراست.

اگر اخبار رسیده از آمریکا درست باشد، واشنگتن قصد دارد در سیاست اوباما در مورد حمایت از مخالفان سوری برای مبارزه با رژیم بشار اسد، تجدیدنظر کند. این سیاست یکی از موارد اختلاف جدی بین روسیه و آمریکا در زمینه حل و فصل بحران سوریه بود. ضمن اینکه این سیاست باعث شده بود تا گروههای مخالف سوری انگیزه مضاعفی برای ادامه درگیریها پیدا کنند. بنابراین، اگر این مسئله صحت داشته باشد و واقعا عملی شود، تغییرات مثبتی در روند حل و فصل مناقشه در سوریه بوجود خواهد آمد.

این در حالی است که کاخ سفید و برخی سیاستمداران مهم اروپایی، از جمله "امانوئل ماکرون" رئیس جمهوری فرانسه هم هدف اصلی خود در سوریه را دیگر کنار گذاشتن بشار اسد نمی دانند و قصد دارند فعلا روی نابودی داعش متمرکز شوند. این سناریو می تواند گویای برطرف شدن اختلافات اساسی نقش آفرینان اصلی جهانی در حل و فصل بحران سوریه باشد و مانع از تقسیم شدن و از دست رفتن استقلال سوریه گردد.

البته نباید پیش از موعد هم خوشحال بود و خوش بینی بیش از اندازه داشت، برای اینکه اگر تصمیم دونالد ترامپ برای توقف این برنامه، همانطور که قبلا گفته شد، واقعا عملی شده و درست باشد، هم این موضوع بطور اتوماتیک وار به منزله آغاز دور جدیدی از بحران سیاسی داخلی در آمریکا و ادامه اتهامات وارده به ترامپ از سوی برخی نیروهای سیاسی در ایالات متحده خواهد بود.

صحبت از امتیاز دادن به روسیه، مطرح نیست

همانطور که رسانه های گروهی خبر دادند، این تصمیم رئیس جمهوری آمریکا از هم اکنون بعنوان «امتیازی به روسیه» ارزیابی شده است. روزنامه «واشنگتن پست» در پایان خبر خود چنین نتیجه گیری کرده که همه چیز گویای آن است که این تصمیم ترامپ ، پاسخ مثبت به خواسته روسیه باشد.

"یزید سایق" کارشناس ارشد مرکز مطالعات خاومیانه در موسسه کارنگی معتقد است، اگر سازمان سیا واقعا آموزش مخالفان مسلح در سوریه را متوقف کرده باشد، این اقدام را باید نوعی «امتیاز دهی به روسیه» تلقی کرد، برای اینکه مسکو همواره خواستار آن بود که واشنگتن از حمایت سیاسی و نظامی خود از مخالفان سوری دست بردارد و این اقدام را عاملی برای ادامه درگیریهای نظامی در سوریه می دانست.

این در حالی است که طبق اطلاعات رسانه های گروهی دیگر در آمریکا، تصمیم رئیس جمهوری ترامپ بعد از دیدار و گفتگو با "مایک پومپی" مدیر سازمان سیا و "هربرت مک مستر" مشاور امنیت ملی خود در ماه ژوئن گرفته شد، یعنی قبل از دیدار با "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه. به همین دلیل این مسئله نمی تواند به روسیه ارتباطی داشته باشد.

ادامه جنجالهای سیاسی پیرامون روسیه در آمریکا

البته اوضاع سیاسی در ایالات متحده پیچیده تر از اینهاست: در کمیته امور حقوقی سنای آمریکا قرار است در تاریخ 26 جولای، جلسه شنودی برگزار شود که در آن «ترامپ پسر» باید به سئوالاتی در رابطه با ملاقات خود با یک مقام روسی در تابستان سال گذشته پاسخ دهد. این جلسه از هم اکنون «روز بزرگ روسیه» نامیده می شود. واضح است که مخالفان دونالد ترامپ سعی دارند از این قضیه برای بی اعتبار کردن بیشتر رئیس جمهوری آمریکا حداکثر استفاده را ببرند. ترامپ این قضیه را هم «خبر دروغین» دیگری نامیده است. به نظر میرسد که رئیس جمهوری آمریکا آنقدر از جنجالهای متعدد پیرامون «ارتباط با روسیه» خسته شده که حتی توجه ندارد که این ملاقات واقعا اتفاق افتاده است.

از سوی دیگر، اگر قضیه توقف برنامه حمایت از مخالفان سوری صحت هم نداشته باشد که روند حل و فصل سیاسی بحران در سوریه در آینده نیز به آهستگی و بعضا بدون هیچ پیشرفتی روال عادی خود را ادامه خواهد داد، ضمن اینکه پای آمریکا نیز به این مناقشه بیشتر از قبل باز شده است. چرا که همه می دانند رئیس جدید کاخ سفید تا چه اندازه به خودنمایی علنی و در مقیاس جهانی علاقه مند است.