چین به سوی تمرکز قدرت در دست رهبر

در اساسنامه حزب کمونیست چین آمده که حزب به شیوه‌ای جمعی و با کمک افراد صاحب صلاحیت هدایت و اداره می‌شود. منظور از جمع، کمیته مرکزی و دفتر سیاسی حزب است.

در محاورات و ادبیات داخلی حزب، از "مرکزیت حزب با محوریت شی جینپینگ" یاد می‌شود. از آغاز سال جاری اما شی جینپینگ را به اختصار "هسته حزب" می‌نامند؛ چیزی که نافی روش رهبری جمعی است.

استقبال سربازان از شی جینپینگ در رژه‌های نظامی نیز تغییر کرده‌ است. طبق موازین و مقررات نظامی که از سال ۱۹۸۴ وضع شده، در ادای احترام به صدر حزب باید گفته شود: «خوش آمدید فرمانده". اما در سی‌ام ژوئیه که نودمین سالروز بنیان‌گذاری ارتش آزادی‌بخش خلق بود این ترکیب شنیده شد: «خوش آمدید رئیس».

به گزارش دویچه‌وله، شی، رئیس کمیسیون نظامی مرکزی حزب کمونیست چین است، اما عبارات تازه خوشامدگویی به او می‌توانند بیانگر موقعیت و وضعیت جدیدی باشند. او به عنوان عالی‌ترین مقام حزب، تنها سرقافله کادرها و هم‌قطاران ارشد نیست، بلکه اختیارات و آتوریته‌ای به مراتب بیشتر از هفت عضو کمیسیون دائم هیات سیاسی دارد.

به گزارش خبرگزاری دولتی شینهوا، قرار است در کنگره نوزدهم، اساسنامه حزب تغییر کند. بحث بر سر این است که عبارت رهبری جمعی حذف شود تا راه برای اتوریته مطلق نفر اول حزب هموار گردد.

نیل به این منظور به تغییرات اندکی نیاز دارد. مثلا باید در بند ۲۲ اساسنامه عبارت دبیرکل خط بخورد و به جای آن کلمه "رئیس" به کار برود.

تغییرات در ساختار رهبری

قرار است در کنگره نوزدهم، اساسنامه حزب تغییر کند. بحث بر سر این است که عبارت رهبری جمعی حذف شود تا راه برای اتوریته مطلق نفر اول حزب هموار گردد.

البته این طرح مورد موافقت همه اعضای حزب نیست و به ویژه نسل قدیمی‌تر نسبت به آن مقاومت نشان می‌دهد. شی اما تحکیم قدرت خودش را گام به گام به پیش می‌برد و به‌طور نمونه در صدد کم کردن تعداد اعضای هیات سیاسی و حذف افرادی است که چندان به او نزدیک نیستند.

احتمالا پنج نفر از اعضای کمیسیون دائم هیات سیاسی حزب به بهانه کهولت کنار گذاشته می‌شوند و این فرصتی به شی می‌دهد تا افراد معتمد خودش را جایگزین قدیمی‌ترها سازد. گفته می‌شود که در کنگره نوزدهم از کل ۲۵ عضو هیات سیاسی، ۱۲کرسی به افراد جدید واگذار خواهد شد.

شی جینپینگ برای تقویت و بسط قدرت خودش، به افراد معتمد و پرنفوذ اتکا دارد. هو شون هوا (۵۴ ساله) دبیر حزب در استان مهم گواندونگ از جمله این افراد است. او در زمینه مهار خیزش اقلیت‌ها در مناطقی چون تبت و چینی‌های مغول صاحب تجربه است. لی شولای ۵۳ ساله نیز که نطق‌های شی جینپینگ را می‌نویسد، از مهم‌ترین متحدان شی در طرح مقابله با فساد دولتی در چین به شمار می‌رود.

شی جینپینگ در سال ۲۰۲۲ یعنی بیستمین کنگره حزب کمونیست، ۶۹ ساله خواهد شد. برخی ناظران عقیده دارند که او برای سومین مرتبه و تا سال ۲۰۲۷ در مقام رئیس حزب ابقا خواهد شد. هر چند اساسنامه حزب هیچ حد نصاب و مرزی را در این زمینه تعیین نکرده اما تا کنون هیچ یک از رهبران حزب در چین بیش از دو دوره در چنین پستی نبوده‌اند.