تلاش آمریکا برای ایجاد سه منطقه در سوریه

ظاهرا اخباری که درباره تجمع نظامی ارتش سوریه در جاده بین المللی دمشق به سمت درعا منتشر میشود، حکایت از نبردی در جنوب این کشور دارد.

ارتش سوریه در تلاش است که از رهگذر این عملیات، به طور کامل کنترل دشت «حوران» را به دست گرفته و گذرگاه بین المللی واقع در مرز‌های دمشق-امان را باز کند.

عبدالباری عطوان تحلیلگر برجسته جهان عرب با مقدمه فوق تأکید کرد، پس از اظهارات «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در یک کنفرانس خبری مشترک با همتای اردنی خود «ایمن الصفدی» مبنی بر نگرانی از تحرکات غربی در مرز‌های سوریه و اردن و نزدیک بودن عملیات آتی برای نابودی گروه‌های تروریستی و تسلط بر مناطق مرزی، این گروه‌ها به حالت آماده‌باش کامل درآمده اند.

همزمان با این مسئله مانور‌های «شیر آماده» از سه هفته پیش در مرز‌های سوریه و اردن تحت نظارت آمریکا و مشارکت ۱۷ کشور برگزار شده و سفر «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا به اردن نیز صورت گرفته است.

عطوان با انتشار یادداشتی در وبگاه خبری رأی الیوم نوشت که اطلاعات درز کرده نشان میدهد که آمریکا در جدیدترین نقشه خود در تلاش است که سه منطقه جدید در خاک سوریه ایجاد کند: نخست منطقه کُردی در شمال شرق سوریه (حسکه، قامشلی و عین العرب و سایر شهر‌های این منطقه). دوم؛ منطقه عشایری در طول ساحل شرق فرات تا منابع گاز و نفت واقع در شرق دیرالزور؛ و سوم منطقه جنوب که به منزله یک امارت خواهد بود و شامل «قنیطره، درعا و سویدا» است.

آمریکا برای تسهیل در روند ایجاد این مناطق پایگاه‌های نظامی را برای نیرو‌های خود ایجاد کرده است؛ چه در شمال رقه یا در منطقه «التنف» واقع در نزدیکی مرز‌های اردن.

الصفدی ضمن ابراز نگرانی از شکست توافق آتش بس در مناطق جنوبی، در عین حال ادعا کرد که ممانعت نیرو‌های آمریکایی از نزدیک شدن ارتش سوریه به منطقه التنف و ذخایر گاز و نفت و تلاش ارتش سوریه برای کنترل مجدد بر این منطقه حساس و مهم، «شاید برگه‌ها را بر هم زند و اردن را در موضع بسیار دشواری قرار دهد».

عطوان در ادامه تأکید کرد، آمریکا در راستای مطالبات رژیم صهیونیستی برای ممانعت از حضور نیرو‌های سوری، ایرانی یا حزب الله در جنوب سوریه و نزدیکی جبهه «جولان» اشغالی، دست به این اقدام میزند، ولی این بدین معنا نیست که ائتلاف روسیه، سوریه و ایران جنگ را به جنوب سوریه نخواهد کشاند؛ به ویژه اینکه اخیرا این ائتلاف موفق شد کنترل غوطه شرقی را به دست گیرد و پیش از این نیز حلب، دیرالزور، تدمر و سایر شهر‌های سوریه را آزاد کند.

به هر حال ارتش سوریه نمیتواند بپذیرد که امارت حوران در جنوب تشکیل و در نتیجه مرز‌های زمینی این کشور با اردن قطع شود؛ به ویژه اینکه این منطقه گذرگاه اقتصادی سوریه است، لذا گزینه آتی ارتش، حرکت به سمت جنوب است. مسئله‌ای که شاید به درگیری با ارتش رژیم صهیونیستی و نیرو‌های آمریکایی و گروه‌های تحت حمایت تل آویو منتهی شود.

عطوان با طرح این سوال که موضع اردن در صورت آغاز هر جنگی در جنوب سوریه چه خواهد بود، تأکید کرد که این روز‌ها فقط دولت اردن تکذیب میکند که آخرین مورد آن تکذیب استفاده از خاک اردن برای حمله به حلب و حماه سوریه بود. مسئله بعدی هم سکوت اردن در قبال درخواست آمریکا مبنی بر اعزام نیرو به سوریه است. در واقع اردن تا کنون موضعی در این خصوص نداشته است، ولی احتمالا «امان» با این مسئله موافق است؛ زیرا که در سایه شرایط بد اقتصای خود نمیتواند دست رد بر سینه آمریکا بزند.

به گفته این تحلیلگر، در صورت بروز هر جنگی در جنوب سوریه، اردن بیشترین ضرر را متحمل خواهد شد. زیرا این کشور نخواهد توانست بی طرف باشد. این مسئله نیز به خاطر ده‌ها هزار آواره‌ای است که به مرزهایش گسیل خواهند شد، اما این مسئله را نباید فراموش کرد که افکار عمومی اردن، با محور روسیه، ایران و سوریه همراهی بیشتری دارند. این مسئله پس از تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای انتقال سفارت این کشور به قدس اشغالی و مشخص شدن طرح تجزیه طلبانه آمریکا افزایش یافته است.

عطوان در پایان به اردن پیشنهاد کرد که خود را از طرح‌های آمریکا به دور نگه دارد؛ طرح‌هایی که موجب بی ثباتی در سوریه و سراسر منطقه میشود. به ویژه اینکه «این طرح‌ها طی هفت سال گذشته شکست خورده است. پس از اینکه ارتش سوریه توانمندی غیر عادی خود را بر خلاف همه پیش بینی‌ها ثابت کردند، کشور‌های بسیاری را دیدیم که از آن دست برداشتند. آخرین موردش قطر و چه بسا عربستان باشد... فکر نمیکنیم که این طرح‌های آمریکا فرصت‌های عقلانی برای موفق شدن داشته باشند».