.svg)
کارشناسان مواد منفجره درباره حادثه بیروت چه می‌گویند؟
پارسینه: در حالی که هنوز علت دقیق و رسمی انفجار مهیب دیروز شهر بیروت مشخص نشده است، کارشناسان مواد منفجره از روی تصاویر و ویدئو‌های آماتوری گرفته شده از حادثه به گمانه زنی پرداخته‌اند.
استوارت واکر، استادیار شیمی و محقق مواد انفجاری در دانشگاه فلاندرز بلژیک، با اشاره به احتمال وجود نیترات آمونیوم در انفجار بیروت می‌گوید: «نیترات آمونیوم به عنوان یک قلم محصول خطرناک طبقه بندی می‌شود. این ماده اشتعال زا نیست، اما در پروسه آتش سوزی با تولید اکسیژن می‌تواند وقوع انفجار را تسهیل کند.»
وی با اشاره به دود برخاسته از انفجار بیروت اضافه می‌کند: «تصاویر ویدئویی از حادثه در ابتدا یک دود سفید و خاکستری را نشان می‌دهند. سپس در انفجار دوم با یک ابر دودی قهوه‌ای و قرمز مواجه هستیم که با یک قارچ ابری محصور شده است. این بدین معنی است که رنگ سفید اولیه در واقع دود سمی حاصل از گاز‌های نیترات آمونیوم است و دود قرمز و قهوه‌ای اکسید نیتروژن به همراه آب را نشان می‌دهد.»
وی با اشاره به دود برخاسته از انفجار بیروت اضافه می‌کند: «تصاویر ویدئویی از حادثه در ابتدا یک دود سفید و خاکستری را نشان می‌دهند. سپس در انفجار دوم با یک ابر دودی قهوه‌ای و قرمز مواجه هستیم که با یک قارچ ابری محصور شده است. این بدین معنی است که رنگ سفید اولیه در واقع دود سمی حاصل از گاز‌های نیترات آمونیوم است و دود قرمز و قهوه‌ای اکسید نیتروژن به همراه آب را نشان می‌دهد.»
در همین حال دن کازتا، مدیر بخش ضدتروریسم در موسسه امنیتی استرانگ پوینت، درباره قارچ شکل گرفته از انفجار و احتمال اتمی بودن آن می‌گوید: «با استفاده از اطلاعات فعلی نمی‌توان درباره اتمی بودن یا نبودن انفجار اظهارنظر قطعی کرد، اما معمولا کوچکترین انفجار‌های اتمی با بزرگترین انفجار‌های حاصل از مهمات متعارف برابری می‌کنند.»
وی در ادامه می‌گوید در حالت عادی قارچ حاصل از انفجار اتمی با سرعت تقریبی ۳۵۰ متر بر ثانیه گسترش می‌یابد، امری که درباره انفجار بیروت صادق نیست. از طرف دیگر جرقه حاصل از انفجار اتمی به قدری خیره کننده است که در یک لحظه دوربین‌ها را کور می‌کند. چیزی که در انفجار اخیر دیده نشده است.
کریس هانتر، منخصص مواد منفجره و کارشناس پرونده انفجار منجر به قتل رفیق حریری در دادگاه لاهه، با اشاره به ابر انفجار می‌گوید: «رنگ‌های سفید، صورتی و سرخ دود برخاسته از صحنه، احتمال انفجار مهمات و باروت را کم می‌کند. انفجار‌ها معمولا دو نوع دود تولید می‌کنند، یا سفید و یا سیاه. اگر سیاه باشد ما به دنبال منبع مواد منفجره‌ای می‌گردیم که عمدتا در عملیات نظامی یا ماشین‌های بمب گذاری شده تروریستی استفاده می‌شوند. در مقابل اگر دود سفید باشد، این چیزی است که معمولا آن را مواد منفجره با شدت کم می‌نامیم.».
اما آیا امکان دارد که مواد منفجره دیگری منشا انفجار بیروت باشند؟ کریس هانتر می‌گوید باید تفاوت قائل شد بین مواد قابل انفجار و مواد منفجره. موادی وجود دارند که اگر محرک درستی در مجاورت آن‌ها قرار بگیرد پتانسیل این را دارند که در شرایطی خاص منفجر شوند. برای مثال سیلندر‌های اکسیژن در بیمارستان‌ها و یا کپسول‌های گاز خانگی برای انفجار طراحی نشده اند و ما هر روزه از آن‌ها استفاده می‌کنیم، اما در بعضی شرایط می‌توانند باعث انفجار شوند. ترکیب سوختن آن‌ها با اشیاء و لوازم خانگی یا مواد موجود در سیلو‌ها می‌تواند رنگ‌های متقاوتی تولید کند.
در سوی مقابل مواد منفجره با قصد و هدف استفاده در انفجار ساخته شده اند و حتی اگر از نوع با شدت پایین نیز باشند می‌توانند منجر به انفجار بزرگ شوند. برای مثال اگر این مواد، همچون باروت یا مواد آتش بازی، در یک کانتینر سربسته شروع به سوختن کنند، رفته رفته گاز آزاد کرده و با بالا رفتن فشار در محفظه بسته، در نهایت انباشت گاز سبب وقوع انفجاری مهیب می‌شود.
کارشناسان می‌گویند باید برای رسیدن به نتیجه قطعی منتظر انتشار داده‌های بیشتر و آزمایشات از محل حادثه ماند.
وی در ادامه می‌گوید در حالت عادی قارچ حاصل از انفجار اتمی با سرعت تقریبی ۳۵۰ متر بر ثانیه گسترش می‌یابد، امری که درباره انفجار بیروت صادق نیست. از طرف دیگر جرقه حاصل از انفجار اتمی به قدری خیره کننده است که در یک لحظه دوربین‌ها را کور می‌کند. چیزی که در انفجار اخیر دیده نشده است.
کریس هانتر، منخصص مواد منفجره و کارشناس پرونده انفجار منجر به قتل رفیق حریری در دادگاه لاهه، با اشاره به ابر انفجار می‌گوید: «رنگ‌های سفید، صورتی و سرخ دود برخاسته از صحنه، احتمال انفجار مهمات و باروت را کم می‌کند. انفجار‌ها معمولا دو نوع دود تولید می‌کنند، یا سفید و یا سیاه. اگر سیاه باشد ما به دنبال منبع مواد منفجره‌ای می‌گردیم که عمدتا در عملیات نظامی یا ماشین‌های بمب گذاری شده تروریستی استفاده می‌شوند. در مقابل اگر دود سفید باشد، این چیزی است که معمولا آن را مواد منفجره با شدت کم می‌نامیم.».
اما آیا امکان دارد که مواد منفجره دیگری منشا انفجار بیروت باشند؟ کریس هانتر می‌گوید باید تفاوت قائل شد بین مواد قابل انفجار و مواد منفجره. موادی وجود دارند که اگر محرک درستی در مجاورت آن‌ها قرار بگیرد پتانسیل این را دارند که در شرایطی خاص منفجر شوند. برای مثال سیلندر‌های اکسیژن در بیمارستان‌ها و یا کپسول‌های گاز خانگی برای انفجار طراحی نشده اند و ما هر روزه از آن‌ها استفاده می‌کنیم، اما در بعضی شرایط می‌توانند باعث انفجار شوند. ترکیب سوختن آن‌ها با اشیاء و لوازم خانگی یا مواد موجود در سیلو‌ها می‌تواند رنگ‌های متقاوتی تولید کند.
در سوی مقابل مواد منفجره با قصد و هدف استفاده در انفجار ساخته شده اند و حتی اگر از نوع با شدت پایین نیز باشند می‌توانند منجر به انفجار بزرگ شوند. برای مثال اگر این مواد، همچون باروت یا مواد آتش بازی، در یک کانتینر سربسته شروع به سوختن کنند، رفته رفته گاز آزاد کرده و با بالا رفتن فشار در محفظه بسته، در نهایت انباشت گاز سبب وقوع انفجاری مهیب می‌شود.
کارشناسان می‌گویند باید برای رسیدن به نتیجه قطعی منتظر انتشار داده‌های بیشتر و آزمایشات از محل حادثه ماند.
منبع:
یورونیوز
ارسال نظر